Meslekî eğitim: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Arşiv bağlantısı eklendi |
|||
1. satır:
[[Dosya:BBW_Ausbildung_Holz.jpg|thumb]]
'''Meslekî eğitim''' ('''Meslekî eğitim ve öğretim''' ya da '''Meslekî ve Teknik eğitim'''), bireye iş hayatında belirli bir meslekle ilgili bilgi, beceri ve iş alışkanlıkları kazandıran<ref name="bilge">{{
[[Dosya:Centro_de_Formación_Profesional_(8001290659).jpg|thumb]]
[[Dosya:Defense.gov_photo_essay_080826-F-6794V-298.jpg|thumb]]
== Ülkelere göre mesleki eğitim ==
=== Almanya ===
Tüm kıta Avrupası'nda olduğu gibi [[Almanya]]'da da meslek eğitimi yüzyıllar boyu [[lonca]] teşkilatı içinde usta-çırak ilişkisi çerçevesinde gerçekleştirilmiş; fabrika üretiminin yaygınlaşmasından sonra çıraklık eğitimi krize girmiş ve yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştu. Özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısında çıkarılan yönetmelik ve tüzüklerle Almanya'da çırakların bir öğretim kurumuna devam etmeleri, okula devam zorunluluğuna paralel olarak düzenlenmişti. Böylece Almanya'da meslek eğitiminde uygulamanın işletmelerde ve teorik eğitimin okullarda birbirine paralel yürümesini esas alan "ikili sistem"in temeli atılmıştır. Günümüzde Almanya'da mesleki eğitim, ikili sistemin temel ilkelerini ve ruhunu koruyan 1969 tarihli ''Çıraklık Kanunu (Berufsbildungsgesetz)'' ile düzenlenmektedir.<ref name="semih">{{
Günümüzde Almanya'da zorunlu eğitim, 18 yaşın tamamlanmasıyla sona erer.<ref name=semih/> Ortaöğretimin ilk devresindeki bir okulu tamamlayan ve lise üst devreye devam etmeyen öğrenciler, zorunlu eğitimlerinin kalan kısmını ortaöğretim II. devrede yer alan mesleki eğitim okullarından birinde tamamlamak zorundadır. Mesleki eğitim okullarındaki eğitim, işletmelerde uygulamalı eğitimi de içeren "''ikili sistem'' içinde yapılır. İşletmelerdeki uygulamalı eğitim yetkisi Federal hükümete aittir ve bunun esasları Mesleki Eğitim Yasası ile belirlenmiştir. Uygulamalardan ise eyaletler sorumludur. İkili sistemde öğrenciler aynı zamanda işçidir; asgari ücretin altında da olsa belli bir ücret alırlar ve bir iş sözleşmesinin sağladığı yasal avantajlardan yararlanırlar.<ref name="naci">{{
=== Japonya ===
Japonya'da ilk mesleki eğitim yasası 1849 yılında çıkmış; 6 yıllık temel okullardan sonra devam edilen orta okullarda 1899 yılından itibaren tarım, balıkçılık, ormancılık, endüstri alanlarında meslekî eğitime başlanmıştır.<ref>https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/442679</ref> Ülkede gençlerin çok küçük bir bölümü ortaokul eğitiminden sonra çalışma hayatına veya ortaöğrenim düzeyindeki meslek eğitim kurumlarına devam eder; 9 yıllık zorunlu eğitimi tamamlayanların çok büyük oranı genel liseye devam eder. Okuldan ayrılan gençleri işe yerleştirme sorumluluğunu 1960'larda Çalışma Bakanlığı'nın kamu istihdam servislerinden alıp liselere vermesi ile ''okul-işveren ilişkileri (Jissei-kankei)'' adı verilen bir sistem kurulmuştur. "Yarı-formal sözleşmeler" ya da "zımnî sözleşmeler" olarak da çevrilen bu sistemde işverenler, okulla yapılan işbirliği sonucunda eğitimlerinin son yılında kendilerine yönlendirilen gençlere bir kariyer fırsatı sunar.<ref name=naci/> Japon modelinde işverenlerin meslekî eğitimdeki rolü büyüktür, devlet yardımcı rol oynar.
14. satır:
=== Türkiye ===
[[Türkiye]]'de mesleki eğitimin bir sistem içinde başlamasının 13. yüzyılda [[Ahilik]] örgütünün yaygınlaşması ile gerçekleştiği kabul edilir. Ahilik teşkilatında mesleki eğitim on yaşında ve alında bireyler için işyerinde yamaklıkla başlamakta, iki yıl sonra çıraklığa, genelde 1001 gün olan çıraklıktan sonra kalfalığa ve 3 yıl süren kalfalık döneminden sonra sınav niteliğinde olan bir törenle ustalığa terfi edilmekteydi<ref name="deniz">{{
Türkiye'de ahi birlikleri ve lonca devirlerinden sonra mesleki eğitim faaliyetlerin neredeyse tamamı, devlet tarafından gerçekleştirildi. Osmanlı Devleti'nin [[Tanzimat dönemi]]nde [[Mithat Paşa]]'nın valilik yaptığı yerlerde Avrupa'daki mesleki eğitime benzer tarzda çalışmalar yapıldı. [[Cumhuriyet'in ilanı]]na kadar mesleki eğitim, devletin resmi eğitim politikası içinde yer almıyordu.<ref name="gemici">{{
Günümüzde mesleki teknik eğitim, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ''Endüstri Meslek ve Teknik Liseleri'' adı altında 8. sınıftan sonra başlamaktadır. 1980'li yıllarda yabancı dil bilen teknik insan gücün yetiştirmek için ''Anadolu Meslek Liseleri'' ve ''Anadolu Teknik Liseleri'' adıyla bir sene yabancı dil eğitim veren okullar açılmıştır. 2000'li yıllarda mesleki ve teknik eğitim alanında orta öğretim diploması, sertifika ve belge veren programların uygulandığı ''Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri'' açılmıştır. Örgün eğitimin yanı sıra açılan ''Çıraklık Eğitim Merkezleri'' aracılığıyla mesleki teknik eğitim verilmektedir.<ref name=gemici/>
|