İrinaios: Revizyonlar arasındaki fark

'''İrinaios'''<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition|erişimtarihi=|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=587-588 ISBN 0-8153-3319-6|çalışma=Everett Ferguson|yayıncı=Garland Publishing}}</ref> ({{dil|grc|Εἰρηναῖος|dil_adı=evet}}), [[Smirni|Smyrna]]’da 126 yılında doğup, Lyon’da 202 yılında [[Gregorius (Tours piskoposu)|Tours’lu Gregorius’aGregorius]]’a göre din şehitliği mertebesine yükselmiştir. Hristiyan apolojistiydi. Yortusu 28 hazirandadır, Ortodoks Kilisesi'ne göre ise 23 auğustostadır.

İrenaeusİrinaios, her şeyi yaratmış olan tek bir Tanrı'nın var olduğu ve gökyüzü ile yeryüzünün tek bir Yaratıcısının bulunduğu iddia etmiştir. O, Tanrı'nın varoluşunu teolojik kanıtla, yani maddî dünyadaki düzenin tinsel bir düzen vericiyi gerektirdiğini ortaya koyan kanıtla ve ortak onay deliliyle kanıtlamaya çalışmıştır.

[[Kilise Babaları]] arasında yaratma konusunu ele alan ilk azizlerden biridir. Buna göre, Tanrı dünyayı, gnostiklerin [[Anaksagoras]], [[Empedokles]], [[Platon]] ve [[Aristoteles]] gibi Yunan düşünürlerinden hareketle iddia ettikleri gibi, ezeli olan maddeye şekil vermek suretiyle değil de, hiçten yaratmıştır. Başka bir deyişle, kadiri mutlak olan Tanrı, her şeyi kendi kelamı ile yoktan var etmiştir. İnsan, bir şeyi meydana getirirken, önceden var olan maddeyi kullanır. Tanrı ise, önceden var olmayan maddeyi de yaratır. Görünen yaratılış kötü değil, iyidir.

İreneos’aİrinaios’a göre, insan da, tüm diğer varlıklar gibi, Tanrı tarafından, kendi suretinden ve bir bütün olarak yaratılmıştır. İnsan, Tanrı tarafından yaratılmış olduğu için, iyidir; yetkin olmaması ise, sadece onun yaratılmış bir varlık oluşunun bir delilidir. Bununla birlikte, bir ruh ve bir bedenden mürekkep olan insan gelişip belli bir yetkinlik derecesine erişebilir. Bunu mümkün kılan şey ise, insan ruhunu meydana getiren akıl ve irade güçleri ya da melekeleridir. Aklı insana, sırasıyla duyum, inceleme, akıl yürütme, anlama ve yorumlama aşamalarından geçerek hakikate ulaşma imkânı verir. Özgür olan irâdesi ise, insanın ilâhi emirleri temele alarak eylemesini ve son çözümlemede de, yaratıcısına olabildiğince benzer bir varlık haline gelmesini mümkün kılar.<ref>Ahmet Cevizci, Ortaçağ Felsefesi Tarihi, 2000, s. 41.</ref>

Gnostikler, kişinin bilgi, felsefi arayış ve kişisel aydınlanmalar ile kurtuluşa erişebileceğini düşünüyorlardı. İreneosİrinaios bu fikrin aksine kurtuluşun sadece Tanrı’nın yaptıkları ve gösterdiklerine imanla olacağını bize hatırlatmıştır.

İreneosİrinaios için, insanın aklı ve vahiy aynı gerçekliğin iki farklı eksenidir. Ancak insanın aklı Tanrı’nın vahiyine denk değildir. İnsan aklı ile hakikate vahiy’in sağladığı şekilde ulaşılamayacağı gibi, hakikatin anlaşılması ve herkes tarafından kabul edilebilsin diye dile getirilebilmesi için insan aklına ihtiyaç vardır.

İreneosİrinaios [[Gnostik|Gnostikler]]'e karşı kaleme aldığı, en önemli eseri ''Adversus Haereses''<nowiki/>'tir. Bu kitapta [[Gnostik|gnostiklerin]] görüşlerinin ne [[Mantık|mantıkla]], ne İncil'le ne de [[Havari|havarilerinHavariler'in]] öğretilerine uyumlu olmadığını göstermiştir.

* Üçüncü ve dördüncü cillte gnostikleri İncil ve havarilerinHavarilerin öğretilerini kullanarak çürütmüştür.

* Beşinci cilt millenarianizmin, toplumda kökten bir dönüşümün olacağına dair inancın, bir incelemesidir. Bu inanç, Mesih’in geri dönüşünün hemen olacağını düşünen dönemin çoğu hristiyanıHristiyanın tarafından paylaşılmaktaydı.

* Kilise'nin havarilerinHavariler'in devamı olduğu ilkesinden hareketle aykırı düşüncelere karşı mücadele etmiş,