René Descartes: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kayra3333 (mesaj | katkılar)
k Birkaç tane bağlantı eklemesi yaptım. Metinde bir değişiklik yok.
Etiketler: Görsel Düzenleyici Yeni kullanıcı görevi
Gufosowa (mesaj | katkılar)
k içbağ dz
28. satır:
Hayatının çoğunu [[Hollanda]]’da geçirmiş olup, Modern Filozofinin Babası unvanını almıştır ve kendisini takip eden Batı felsefesi çoğunlukla onun günümüzde hala çalışılan yazılarına cevap niteliğindedir. Özellikle “İlk Felsefe Üzerine Düşünceler” hala çoğu üniversitenin felsefe bölümünde standart bir kaynak olarak kabul edilir. Descartes’ın matematiğe katkısı da aynı derecede belirgindir; uzaydaki bir noktayı bir numaralar seti olarak işaretleyebilmeyi ve cebirsel denklemleri iki boyutlu koordinat sisteminde geometrik şekiller olarak göstermeyi (ve tam tersini) sağlayan [[Kartezyen koordinat sistemi]], ismini Descartes’tan alır. Cebir ve geometri arasında bir köprü olan, sonsuz küçükler hesabı ve analizi için elzem olan, analitik geometrinin de temellerini Descartes atmıştır. Yine kendi ismini taşıyan [[Kartezyen düalizm]], zihin ve bedenin [[töz]] itibarıyla ayrı olduğu felsefi düşüncesidir. Bir deha örneği olarak tanımlanan Descartes aynı zamanda bilimsel devrimdeki anahtar kişilerden biridir. Kendisinden önceki filozofların otoritesini ve kendi algılarının kesinliğini kabul etmeyi reddetmiştir.
 
Descartes kendi fikirlerini öncüllerininkinden ayrı tutar. “Ruhun Tutkuları”nın, bugün “duygu” diye adlandırdıklarımızın eski modern versiyonunun bilimsel incelemesinin, giriş kısmında bu konuda daha önce kimse yazmamış gibi yazacağını söyleyecek kadar ileri gider. Felsefesinin birçok ögesi geç [[Aristotelesçilik]], 16. Yüzyılın yeniden dirilmiş [[stoastoacılık|stoacılığı]]<nowiki/>cılığı, içerisinde emsallerini gösterir. Descartes felsefesinde, ekollerden iki temel noktada farklılık gösterir: korporel maddenin durum ve şekil olarak ayrıldığı ve doğal fenomenlerde doğal veya ilahi herhangi bir uç nokta olduğu kanılarına karşı çıkar. Teolojisinde, Tanrı’nın yaratma eylemindeki mutlak özgürlüğü üzerinde durur.
 
Descartes, daha sonra [[Baruch Spinoza]] ve [[Gottfried Leibniz]] tarafından savunulan, ve empirik ekolü ( [[Thomas Hobbes|Hobbes]], [[John Locke|Locke]], Berkeley, Rousseau, [[David Hume|Hume]]) tarafından karşı çıkılan 17. Yüzyıl kıtasal rasyonalizminin temellerini atmıştır. [[Gottfried Leibniz|Leibniz]], [[Baruch Spinoza|Spinoza]] ve Descartes felsefenin yanında matematikle de ilgililerdi, ve Descartes ile Leibniz bilime de birçok katkıda bulundular.
54. satır:
Descartes Hollanda’dayken sık sık adres değiştirdi. Dordrecht, Franeker, [[Amsterdam]], [[Leiden]], Santpoort, Endegeest ve Egmond-Binnen’de yaşadı. Bu kadar yer değiştirmesine rağmen neredeyse tüm yazılarını, matematik ve felsefede devrim yaptığı, Hollanda’da geçirdiği bu 20 küsur yıl içerisinde yazdı. 1633’te [[Galileo Galilei|Galileo]] [[Katolik Kilisesi|Roma Katolik Kilisesi]] tarafından suçlanmış, mahkûm edilmişti ve Descartes dört yıldır üzerinde çalıştığı “Treatise on the World”ün basım planlarını erteledi ve bu çalışmanın bir kısmını 1637’de üç makale halinde yayınladı: ''Meteorlar'', ''Diyoptrikler ve Geometri'' ve ''Metot Üzerine Konuşma''. ''Metot Üzerine Konuşma''’da Descartes bilginin sağlam bir temele oturması için gereken düşüncenin dört kuralını yazdı.
 
Descartes hayatı boyunca matematik ve felsefe konusunda çalışmalar yayınlamaya devam etti. 1641’de metafizikle ilgili Latince bir çalışma yayınladı: ''İlk Felsefe Üzerine Düşünceler''. Bunu 1644’te yayınladığı, ''İlk Felsefe Üzerine Düşünceler'' ve ''Metot Üzerine Konuşma''’nın bir tür sentezi olan ''Felsefenin İlkeleri ''takip etti. 1643’te [[Utrecht Üniversitesi]]’nde felsefe yasaklanmıştı ve Descartes [[Bohemya]]<nowiki/>lı Prenses Elisabeth ile uzun süren genelde ahlaki ve psikolojik konular üzerine olan yazışmasına başlamıştı. Bu yazışmayla alakalı olarak, 1649’da, Prenses’e ithaf ettiği ''Ruhun Tutkuları ''‘nı yayınladı. Fransa Kralı tarafından aslında hiç ödenmeyen bir maaş ile ödüllendirildi. 1648’de Frans Burman Egmond-Binnen’de Descartes ile röportaj yaptı.
 
Felsefenin İlkeleri’nin Abbot Claude Picot tarafından hazırlanan Fransızca çevirisi 1647’de yayımlandı. Bu basımı da Descartes [[Bohemya]]<nowiki/>lı Prenses Elisabeth’e ithaf etti. Önsözde Descartes doğru felsefenin bilgelik kazanmanın yolu olduğunu anlattı ve bilgeliğe ulaşmak için dört sıradan kaynaktan bahsetti ve sonunda bunların daha kesin bir beşincisi olduğunu söyledi, asıl sebepleri aramak.
 
== Ölümü ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/René_Descartes" sayfasından alınmıştır