Vikipedi

Çekya: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k düzeltme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.113.303 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
64. satır:
| area_sq_mi = 30,450 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water = 2
| population_estimate = {{Artış}} 10,637,794<ref>{{Web kaynağı | başlık = Population | url = https://www.czso.cz/csu/czso/population | yayıncı = [[Czech Statistical Office]] | tarih = 2018 | erişimtarihi = 20 Ocak 2018 | arşivengelli = evet | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20180615234615/https://www.czso.cz/csu/czso/population | arşiv-tarihi arşivtarihi= 15 Haziran 2018 | ölüurl = hayır }}</ref>
| population_census = 10,436,560<ref>[http://www.scitani.cz/sldb2011/eng/redakce.nsf/i/census_2011_basic_final_results/$File/SLDB-ZAKL-CR_en.xls Census of Population and Housing 2011: Basic final results] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130116234400/http://www.scitani.cz/sldb2011/eng/redakce.nsf/i/census_2011_basic_final_results/$File/SLDB-ZAKL-CR_en.xls |tarih=16 Ocak 2013 }}. [http://www.czso.cz/eng/redakce.nsf/i/home Czech Statistical Office] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110129060510/http://www.czso.cz/eng/redakce.nsf/i/home |tarih=29 Ocak 2011 }}. Retrieved on 19 Aralık 2012.</ref>
| population_estimate_year = 2018
123. satır:
== Etimoloji ==
{{başlık genişlet}}
Ülkenin kısa adı 3 Temmuz 2016'da alınan bir kararla resmen "''Çekya"'' oldu.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.hurriyet.com.tr/cek-cumhuriyetinin-ismi-artik-resmen-cekya-oldu-40128073 |başlık=Çek Cumhuriyeti'nin ismi artık resmen Çekya oldu |çalışma=Hürriyet |tarih=3 Temmuz 2016 |erişimtarihi=3 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160704170314/http://www.hurriyet.com.tr/cek-cumhuriyetinin-ismi-artik-resmen-cekya-oldu-40128073 |arşiv-tarihiarşivtarihi=4 Temmuz 2016 |ölüurl=hayır }}</ref> Prag yönetimi ülkenin yeni adının İngilizce, Fransızca, Almanca, Rusça, Arapça ve Çince karşılıklarını başta Birleşmiş Milletler olmak üzere tüm uluslararası kuruluşlara bildirdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ntv.com.tr/dunya/cek-cumhuriyetinin-ismi-resmen-degisti,c1UuSf9dHUqpgpWsML_aJA |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=22 Nisan 2017 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20170422213608/http://www.ntv.com.tr/dunya/cek-cumhuriyetinin-ismi-resmen-degisti,c1UuSf9dHUqpgpWsML_aJA |arşiv-tarihiarşivtarihi=22 Nisan 2017 |ölüurl=hayır }}</ref> "''Çek Cumhuriyeti"'' ise devletin resmî adı olarak hâlâ kullanılmaktadır.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.thenational.ae/world/europe/czech-republic-or-czechia-the-debate-goes-on |başlık=Czech Republic or Czechia? The debate goes on |çalışma=[[The National (Abu Dabi)|The National]] |dil=İngilizce |tarih=28 Nisan 2016 |erişimtarihi=5 Temmuz 2016 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20160629010024/http://www.thenational.ae/world/europe/czech-republic-or-czechia-the-debate-goes-on |arşiv-tarihiarşivtarihi=29 Haziran 2016 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
== Tarihçe ==
137. satır:
[[II. Dünya Savaşı]] başladıktan sonra Slovakya, [[Nazi Almanyası]]'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. 9 Mayıs 1945 tarihinde, [[Sovyetler Birliği]] ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek ülkedeki Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim, komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra Çekoslovakya, 41 yıl boyunca [[Doğu Bloku]]'nda yer aldı.
 
[[Dosya:Prague November89 - Wenceslas Square1.jpg|thumbküçükresim|200px|sol|[[Kadife Devrimi]] (1989)]]5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen [[Alexander Dubček]], siyâsî bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak [[Prag Baharı]] adı verilen bu dönem, aynı yılın 20 Ağustos'unda [[Sovyetler Birliği]] ve [[Varşova Paktı]] müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya [[Kadife Devrimi]] adı verilen kansız bir devrimle kapitalizme dönüş yaptı. Çekoslovakya, 1 Ocak 1993 tarihinde barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve [[Slovakya]] olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Çek Cumhuriyeti; 12 Mart 1999 tarihinde [[NATO]]'ya, 1 Mayıs 2004 tarihinde [[Avrupa Birliği]]'ne katıldı. Çek Cumhuriyeti, 21 Aralık 2007 tarihi itibarı ile Avrupa vize birliğine dahil edilmiştir.
 
== İdârî yapısı ==
2000 yılından beri Çek Cumhuriyeti, 13 vilâyet ([[Çekçe]]: [[wikt:en:kraj#Çekçe|''kraje'', tekil ''kraj'']]) ve başkent [[Prag]]'dan oluşmaktadır. Her vilâyet, kendi meclisine (''krajské zastupitelstvo'') ve vâlisine (''hejtman)'' sahiptir. Prag'da ise meclis ve başkanlık güçleri, şehir konseyi ve belediye başkanı tarafından yürütülür.
 
[[Dosya:Czech Rep. - Bohemia, Moravia and Silesia III (en).png|thumbküçükresim|sağ|Çek Cumhuriyeti'nin geleneksel illerini ve günümüzdeki idari illerini gösteren harita]]
[[Dosya:Okresy ČR 2007.PNG|thumbküçükresim|sağ|İlçelerle beraber harita]]
 
{| class="wikitable sortable"
152. satır:
! İdari<br/>yer
! Nüfus<br/>{{Küçük|{{Kalın değil|(2004 tahmini)}}}}
! Nüfus<br/>{{Küçük|{{Kalın değil|(2011 tahmini)}}<ref>{{Web kaynağı | url = http://vdb.czso.cz/sldbvo/#!stranka=zakladni-vysledky&tu=0&th=&vseuzemi=null&v=&vo=H4sIAAAAAAAAAGVPu07DQBDcGJm8XASKdHxCIlFBKrjkHNny4yL7YoQrDmIlIJMY-xxcIdFAQQs9BWV-AvEFtFSInpoSNkhAwUi72pFmNLOLd1CzFNZOxFy0c3kctw2RTRyRqOWXx6fmwfMKKH2oxTMx6osjOUtNqMpJGmWTWTwqkp1dWEI7r-Bu4NQlVIe-7g2IR5zsDC4A_mmgQJFvsL1vkYQSkVA2GHUZx0vZ7EhYtRjtmT6yzpaEGiWcBcQnlCRLKycBs5htopUh5_uDkHU9EiLn6HWJYesUiStBDXQv1H8_jMV03DanMhpH6frb_cPH5fW2AiUT1LmI86hIofGnc_PTwyi9Wtxt1G9fbxTsnXwiJGiY2Pecn9AyJ92hbWH3ikl1lw8CbKX5Nu22QmLZrZ5XfAFdFX7ZZwEAAA..&void= | başlık = Základní výsledky | yayımcı = [[Czech Statistical Office]] | erişimtarihi = 11 Ağustos 2015 | arşivengelli = evet | arşiv-url arşivurl= https://web.archive.org/web/20150627004729/http://vdb.czso.cz/sldbvo/#!stranka=zakladni-vysledky&tu=0&th=&vseuzemi=null&v=&vo=H4sIAAAAAAAAAGVPu07DQBDcGJm8XASKdHxCIlFBKrjkHNny4yL7YoQrDmIlIJMY-xxcIdFAQQs9BWV-AvEFtFSInpoSNkhAwUi72pFmNLOLd1CzFNZOxFy0c3kctw2RTRyRqOWXx6fmwfMKKH2oxTMx6osjOUtNqMpJGmWTWTwqkp1dWEI7r-Bu4NQlVIe-7g2IR5zsDC4A_mmgQJFvsL1vkYQSkVA2GHUZx0vZ7EhYtRjtmT6yzpaEGiWcBcQnlCRLKycBs5htopUh5_uDkHU9EiLn6HWJYesUiStBDXQv1H8_jMV03DanMhpH6frb_cPH5fW2AiUT1LmI86hIofGnc_PTwyi9Wtxt1G9fbxTsnXwiJGiY2Pecn9AyJ92hbWH3ikl1lw8CbKX5Nu22QmLZrZ5XfAFdFX7ZZwEAAA..&void= | arşiv-tarihi arşivtarihi= 27 Haziran 2015 | ölüurl = hayır }}</ref>}}
|-
|align=center| A || [[Prag]]&nbsp;{{sup|a}}
260. satır:
Çek Cumhuriyeti 51°'nin kuzeyinde bulunan küçük bir bölge dışında 48° ile 51° K enlemlerinde ve 12° ile 19° D boylamlarında yer almaktadır.
 
Ülkedeki yeryüzü şekilleri bölgesine göre değişmektedir. Batıdaki [[Bohemya]]'da genelde yüksek olmayan dağlar tarafından çevrelenen nehir havzaları, tepeler ve platolar bulunur. Ülkenin doğusundaki [[Moravya]] ise dağlıktır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ez.html |başlık=CIA World Factbook- Czech Republic |erişimtarihi=23 Nisan 2012 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20181226012446/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ez.html%20 |arşiv-tarihiarşivtarihi=26 Aralık 2018 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd%2Fcstdy%3A%40field%28DOCID+cs0005%29 |başlık=ABD Kongre Kütüphanesi, A Country Study: Czechoslovakia (Former) |erişimtarihi=8 Ekim 2020 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20161224175512/http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd%2Fcstdy%3A%40field%28DOCID+cs0005%29 |arşiv-tarihiarşivtarihi=24 Aralık 2016 |ölüurl=hayır }}</ref>
 
== Demografi ==
{| class="wikitable" style="float:right; margin:0 0 1em 1em; text-align:right; font-size:90%;"
!colspan="6"| Çek Cumhuriyeti Nüfusu<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.czso.cz/eng/redakce.nsf/i/population_hd |başlık=Czech Statistic Office |erişimtarihi=3 Haziran 2007 |arşiv-urlarşivurl=https://web.archive.org/web/20070712050342/http://www.czso.cz/eng/redakce.nsf/i/population_hd |arşiv-tarihiarşivtarihi=12 Temmuz 2007 |ölüurl=hayır }}</ref>
|-
! Yıl !! Toplam !! Artış !! Yıl !! Toplam !! Artış
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çekya" sayfasından alınmıştır