Pan (mitoloji): Revizyonlar arasındaki fark

{{Yunan mitolojisi}}

'''Pan''', [[Yunan mitolojisi]]'nde [[kır]]ın, [[satir]]lerin ve [[çoban]]ların tanrısıdır. Bu tanım, Pan'ı doğa ile doğrudan ilişkili kıldığı için [[pastoral]] bir nitelik arzetse de Pan'ın bütün mitoslarda yarı keçi yarı insan suretinde tasvir edilmesi onu korkutucu bir figür haline getirmiştir. Öyle ki Pan, kırlarda aniden insanların karşısına çıkıp görüntüsüyle insanları korkuttuğu için [[panik]] sözcüğüne de ilham kaynağı olmuştur. Pan, çoban tanrısı olduğu için ürkütücü görüntüsü ile zıtlık arzedecek şekilde kaynaklarda çoğunlukla kırlarda dolaşıp flüt çalan, sevimli bir figür olarak betimlenir. Ancak Pan, birçok kaynakta çığlık atarak düşmanlarını kaçırma, panik ettirme yeteneğine sahip olarak tanımlanmıştır.

 

Pan sahip olduğu güçle insanlann yüreğine büyük bir korku saldığından "panik" sözcüğü onun adından gelir.

== Efsaneler ==

=== Pan flütü ===

''Bu konuda daha fazla bilgi için bakınız: [[Sirinks]]''

Bir Oread [[Nemf]]i (Dağ Perisi) olan [[Ekho]], güzel sesiyle bilinir. Tanrı Pan'ı reddeden peri öldürülür. Mitolojik olarak dağlık alanlarda yankı(eko) kendisinden gelir.

 

=== Pitys ===

Tanrı Pan'dan kaçmaya çalışan Dağ perisi '''Pitys''', [[Apollon]]'dan kaçarken ağaça dönüşen [[Daphne]] gibi ağaca dönüşür. Dönüştüğü ağaç çam ağacıdır.

Pan [[çoban]] kavalını sever, azgın tekeler gibi güzel nhymphaların peşine düşerdi. İnsanların hayvanların uyuduğu kızgın, ıssız yaz öğlelerinde birdenbire, beklenmedik gürültüler koparır ve etrafında paniğe neden olurdu. [[Marathon]] savaşı gecesi [[Persler]] de bu şekilde panik yarattığı için, Atinalılar savaştan sonra tanrı Pan'a [[Akropolis]] eteğinde bir tapınak yaptılar. Sonraları Pan'ı her şeyi yapabilir bir tanrı payesine çıkardılar. Pan aynı zamanda satirlerin [[yarı insan yarı keçi]] tanrısıydı.

 

=== Midas ===

Pan kültürü, Yunan anakarasında [[Arkadya]]'da (Mora Yarımadasının dağlık iç kesmi) ve Maraton Savaşından sonra Atina ve çevresinde kendine yer bulmuşsa, Anadolu'da da [[Frigya]]'da kendini benimsetmiştir. Pan zaman zaman Frigyalı bir [[Satir]] olan [[Marsias|Marsyas]] ile Midas efsanesinde birbirine karışır. Tanrı Apollon ile Kral [[Midas]] hakemliğinde flüt yarışına giren kimi kaynaklarda Marsyas, kimilerinde de Tanrı Pan'dır. Yarışmayı tanrı Pan kazanır. Sinirlenen Apollon 'da Midas'ın kulaklarını eşek kulaklarına çevirir.