Stres: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
1 kaynağı kurtardı ve 0 kaynağı ölü olarak işaretledi.) #IABot (v2.0.7
k düzeltme
9. satır:
[[HPA aksı]] kompleks geribildirim mekanizmalarına sahip nöroendokrin bir yolaktır. Bu yolağın, stres maruziyeti sonucu artan aktivitesi hipotalamik ''corticotropin-releasing hormone'' ([[CRH]])'ın salınımı ile ilgilidir<ref name="Vazquez">Vázquez DM (1998) Stress ''and The Developing Limbic-Hypothalamic-Pituitary-Adrenal Axis''. Psychoneuroendocrinology, Vol. 23, No. 7, pp. 663–700.</ref><ref name="Brunson">Brunson KL, Avishai-Eliner S, Hatalski CG, Baram TZ (2001). ''Neurobiology of the stress response early in life: evolution of a concept and the role of corticotropin releasing hormone''. Molecular Psychiatry, 6: 647–656.</ref><ref name="Yi ve Baram">Yi SJ, Baram TZ (1994). ''Corticotropin-releasing hormone mediates the response to cold stress in the neonatal rat without compensatory enhancement of the peptide’s gene expression''. Endocrinology, 135: 2364–2368.</ref><ref name="Vale">Vale W, Spiess J, Rivier C, Rivier J (1981). ''Characterization of a 41-residue ovine hypothalamic peptide that stimulates secretion of corticotropin and beta-endorphin''. Science, 213: 1394–1397.</ref>. Strese tekrar maruz kalma, hipotalamus-pituitary-adrenal (HPA) aksında stres yanıtını düzenleyen önemli bir alandan salınan CRF; hipatalamo-hipofizer portal sistemde taşınarak ön hipofiz bezine ulaşmaktadır. Burada anterior lobun [[proopiomelanocortin]] (POMC) üreten hücreleri –POMC öncülünün bir son maddesi olan [[ACTH]]'ı üretmek için- eşzamanlı olarak aktive olur. Dolaşımdaki ACTH adrenal kortekse vardığında, steroidogeneze ve plazma glikokortikoit miktarının artmasına neden olmaktadır<ref name="Vazquez"/>.
== Etkileri ==
Kan basıncında artış, bağışıklık sisteminde bozulma, kalp ve bağırsak hastalıkları ortaya çıkabilir. Stres eğer ciddi oranda fazlaysa bu durum [[hipertansiyon]], [[kalp krizi]] ve [[felç|felci]] tetikleyebilir. Bağışıklık sistemine de zarar verdiği için kişi, hastalıklara karşı daha dirençsiz olur. Hâlsizlik, saç dökülmesi, mide bulantısı gibi sorunları yaşatabilir.<ref name="sözcü">{{Web kaynağı | url = https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/stres-vucuda-neler-yapar-4221538/ | başlık = Stres vücuda ne yapar? | tarih = | erişimtarihi = 13 Temmuz 2020 | yayımcı = Sözcü | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190330124649/https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/stres-vucuda-neler-yapar-4221538/ | arşivtarihi = 30 Mart 2019 | ölüurl = nohayır }}</ref>
 
Erkeklerde [[testosteron]] ve [[sperm]] üretimini düşürür, [[sertleşme bozukluğu|sertleşmemeye]]ye (iktidarsızlık) yol açar. Kadınlarda [[regl]] döngüsünü bozar ve regl öncesinde yaşanan sorunları artırabilir.<ref name="sözcü"/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Stres" sayfasından alınmıştır