Maya yazısı: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) k düzeltme |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
1. satır:
[[Dosya:Museo del Sitio, Palenque 01.jpg|250px|
Bulgular MÖ 3. ve 4. yüzyıllarda bile Mayalar’ın yazı sistemini kullandıklarını göstermektedir.<ref>Saturno, WA; Stuart D, Beltran B (Mar 3 2006). "''Early Maya writing at San Bartolo, Guatemala''". Science 311 (5765): 1281–3. doi:[http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/311/5765/1281 10.1126/science.1121745] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080701210127/http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/311/5765/1281 |tarih=1 Temmuz 2008 }}. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16400112 PMID 16400112] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120127220601/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16400112 |tarih=27 Ocak 2012 }}</ref> Maya yazısından önce de Orta-Amerika’da çeşitli yazı sistemlerinin kullanıldıkları ([[Zapotek]] yazısı, [[Olmek]] yazısı vs.) bilinmektedir.<ref>Skidmore (2006)</ref> Bunlardan biri Olmec ile Maya yazısı arasında bir "geçiş yazısı" denilebilecek Epi-Olmec yazısıdır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://en.wikipedia.org/wiki/Epi-Olmec_script |başlık=Epi-Olmec yazısı |erişimtarihi=16 Temmuz 2012 |
Ne yazık ki İspanyol papazlar işgalden kısa süre sonra ele geçirdikleri tüm Maya kitaplarını yakıp yok etmişlerdir. Arkeolojik sit alanlarındaki taş yazıtların, tabletlerin yanı sıra, günümüze ancak üç [[Maya el yazmaları|Maya elyazması]] ve birkaç sayfadan ibaret bir metin kalmıştır.
9. satır:
Dolayısıyla Maya yazısının çözülmesi son derece zordur. Çözülen gliflerin ifade ettikleri [[cümle]]ler de kimi zaman yoruma muhtaçtır. Bununla birlikte yaklaşık 800 [[glif]]in (bir işaretin grafik temsili, karakter, hiyeroglifik yazıyı oluşturan parçalar) ya da işaretin kullanıldığı Maya yazısının günümüzde yaklaşık % 80'i çözülebilmiştir.<ref>[http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Civilisation_maya&action=edit§ion=25 Wikipedia-fr/Système d'écriture]</ref> Glifler hece birleşimlerini ([[sözcük]]) ifade ederler.
[[Dosya:Palenque glyphs.jpg|
Maya [[hiyeroglif]]leri ya [[anıt]]lar ve mimari eserlerde genellikle taş veya tahta üzerine işlenmiş ya da kâğıt, alçı duvarlar ve [[seramik]] objeler üzerine resmedilmişlerdir. Bitkilerden elde edilmiş kâğıt genellikle 20 cm eninde, birkaç metre uzunluğunda olurdu ve yazıldıktan sonra akordeon gibi katlanırdı. Maya ülkesinin [[Aztek]] dilindeki adında ("al ve karanın ülkesi") bulunan renkler gibi kırmızı ve kara renkli mürekkepler kullanmışlardır. Bu yazı göründüğü kadarıyla çoğu zaman dini amaçlarla uygulanıyordu. Yazıcılar toplum içinde önemli bir konuma sahipti.
|