Safra: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.7
k düzeltme
1. satır:
[[Dosya:2425 Gallbladder-tr.png|küçükresim|[[Safra ağacı]]nın kısımları]]
'''Safra''', ya da '''öd''', [[karaciğer]] tarafından üretilen, yemek yenince [[oniki parmak bağırsağı]]na (duodenum) salgılanan bir [[sindirim]] sıvısıdır. Safra bazı canlılarda yemekler arasında [[safra kesesi]]nde depolanabilir. Safra büyük oranda su, [[Safra tuzu|safra tuzları]], yağ ve [[bilirübin]]den oluşur. İnsanlarda günlük olarak 400 ile 800 mililitre arasında üretilmikte olan safra, içerisindeki pigmentler ile [[dışkı]]lara kahverengi rengini vermektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095505664 | başlık = Bile pigments - Oxford Reference | erişimtarihi = 20 Ocak 2020 | doi-broken-date = 2020-01-27 | dil = İngilizce | website = www.oxfordreference.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200205075841/https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095505664 | arşivtarihi = 5 Şubat 2020 | ölüurl = nohayır }}</ref>
 
== İçerik ==
9. satır:
 
== İşlev ==
İnsan karaciğeri günde yaklaşık 400 ile 800 mililitre safra üretir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/liver/bile.html | başlık = Secretion of Bile and the Role of Bile Acids In Digestion | erişimtarihi = 31 Mart 2017 | dil = İngilizce | website = www.vivo.colostate.edu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200211070855/http://www.vivo.colostate.edu/hbooks/pathphys/digestion/liver/bile.html | arşivtarihi = 11 Şubat 2020 | ölüurl = yesevet }}</ref> Safra tuzları, sindirimde yağları [[emülsifikasyon|emülsifiye]] edip suda onların çözünmelerini ve yüz ölçümlerinin artmasını sağlarlar. Böylece yağların ince bağırsak tarafından emilmeleri ve enzimlerin onlara erişmesi kolaylaşır. Safra, yağların absorpsiyonunu sağladığı için yağda çözünen vitaminlerin ([[A vitamini|A]] , [[D vitamini|D]], [[E vitamini|E]], ve [[K vitamini|K]]) absorpsiyonu için de önemlidir. Salgılanan safra tuzlarının %95'i iliumda emilip tekrar kullanılır.
 
Hazmı kolaylaştırıcı özelliğinin yanı sıra safra, [[hemoglobin]]in bir yıkım ürünü olan ve safraya rengini veren biliribunin vücuttan atılmasına yarar. Safra ayrıca mideden gelen asitli sıvıyı [[ileum]]a girmeden nötralleştirir. Karaciğerde bulunan fazla kolesterol safra aracılığıyla ince bağırsağa yollanır, orada emilip dolaşım sistemine katılır. Safra tuzları ayrıca yemekle gelen bazı bakterilerin bir kısmını öldürebilir.<ref>{{Dergi kaynağı |başlık=Effect of bile salts on the DNA and membrane integrity of enteric bacteria|tarih=17 Eylül 2009|sayı=12|sayfalar=1533–1541|dergi=Journal of Medical Microbiology|cilt=58|soyadı=Merritt|ad=M. E.|soyadı2=Donaldson|ad2=J. R.|doi=10.1099/jmm.0.014092-0|pmid=19762477|issn=0022-2615}}</ref>
 
== Tıbbi önem ==
Anormal durumlarda safradaki kolesterol veya bilirubin [[safra taşı]] olarak safra kesesi veya [[Safra yolu|safra yollarında]] birikebilir. Yeşil renkte kusulması durumunda bu renk safradan veya diğer sindirim sıvılarından kaynaklanabilir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nhs.uk/conditions/vomiting-adults/Pages/Introduction.aspx | başlık = Nausea and vomiting in adults - NHS Choices | erişimtarihi = 5 Haziran 2016 | website = www.nhs.uk | soyadı = Choices | ad = NHS | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170922041756/http://www.nhs.uk/conditions/vomiting-adults/Pages/Introduction.aspx | arşivtarihi = 22 Eylül 2017 | ölüurl = nohayır }}</ref>
 
== Birincil safra asitleri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Safra" sayfasından alınmıştır