Pedro Calderón de la Barca: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
3 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
k düzeltme
18. satır:
'''Pedro Calderón de la Barca''' (d. 17 Ocak 1600, [[Madrid]]- ö. 25 Mayıs 1681, [[Madrid]]), İspanyol şair, oyun yazarı, asker, din adamı.
 
[[İspanyol edebiyatı]]nın [[İspanyol Edebiyatı#Altın Çağ|Altın Çağ]]'daki iki dev oyun yazarlarından biridir (diğeri [[Lope de Vega]]). ''Rönesans'' ve ''Barok'' olmak üzere iki döneme ayrılan İspanyol Altın Çağı'na barok tiyatroyu getiren şahsiyet olarak bilinir.<ref name=ertugrul>{{Web kaynağı | soyadı1 = Önalp | ad1 = Ertuğrul | başlık = Calderon ve Trajedilerinde Namus ve Şeref Teması | url = http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/13/1185/13705.pdf | website = http://dergiler.ankara.edu.tr/ | yayıncı = Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Yıl 1992, Sayı 9 | erişimtarihi = 25 Ağustos 2017 | arşivengelli = evet | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20120601181822/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/13/1185/13705.pdf | arşiv-tarihi = 1 Haziran 2012 | ölüurl = yesevet }}</ref> Kimi kaynaklara göre yazdığı oyun sayısı iki yüzden fazladır. Oyunlarında genellikle inanç ve onur temalarını işlemiştir. Calderon'un ölümü Altın Çağ'ın da sonu kabul edilir.
== Yaşamı ==
[[Dosya:Primera parte de comedias verdaderas.tiff|thumb|''Comedias verdaderas'', 1726]]
1600 yılında Madrid'de dünyaya geldi. Soylu bir İspanyol ailesine mensuptu. On yaşında annesini, on beş yaşında babasını kaybedince [[Cizvitler]] tarafından yetiştirildi. [[Alcalá de Henares|Alcala]] ve [[Salamanca Üniversitesi|Salamanca]] üniversitelerinde din hukuku okurken edebiyata yöneldi. Bilinen ilk şiirleri 1620’de bir yarılmada Lope de Vega’nın dikkatini çekti.<ref name=filozof>{{Web kaynağı | başlık = Pedro Calderon de La Barca Kimdir, Hayatı, Eserleri Hakkında Bilgi | url = http://www.filozof.net/Turkce/edebiyat/edebi-sahsiyetler-kisilikler-biyografileri/42163-pedro-calderon-de-la-barca-kimdir-hayat-eserleri-hakk-nda-bilgi.html?showall=1 | website = http://www.filozof.net | yayıncı = Filozof.net sitesi | erişimtarihi = 25 Ağustos 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170903164319/http://www.filozof.net/Turkce/edebiyat/edebi-sahsiyetler-kisilikler-biyografileri/42163-pedro-calderon-de-la-barca-kimdir-hayat-eserleri-hakk-nda-bilgi.html?showall=1 | arşivtarihi = 3 Eylül 2017 | ölüurl = yesevet }}</ref> bilinen ilk oyunu ''Amor, honor y poder'' (Aşk, Onur ve Güç) Madrid'de 1623'te sahnelendi.
 
1625’te orduya katıldı, uzun süre askerlik yaptı. Bu yıllar onun için verimli bir yazarlık dönemi oldu. 1630’a kadar yazdığı on beş oyun vardır. En çok sahnelenen oyunlarından ''La dama duende'' (Sadık Kadın) ve ''Eco y Narciso'' (Yankı ile Nergis)'yu bu dönemde yazdı. 1631-1632’de ünlü oyunu ''La vida es sueño'' (Hayat Bir Rüyadır)’ı kaleme aldı. 1634’te [[IV. Felipe|Kral IV. Felipe]], Madrid’de yaptırdığı Buen Retiro sarayının açılışını Calderon’un bir oyunu ile kutladı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Pedro Calderón de la Barca | url = http://www.outofthewings.org/db/author/pedro-calderon-de-la-barca | website = http://www.outofthewings.org | yayıncı = Outofthewings.org sitesi | erişimtarihi = 25 Ağustos 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170825232009/http://www.outofthewings.org/db/author/pedro-calderon-de-la-barca | arşivtarihi = 25 Ağustos 2017 | ölüurl = yesevet }}</ref> Calderon, sarayın tiyatro yapımlarında yönetmenlik yaptı.
 
Kardeşi Diego, onun yirmidört oyununu iki cilt halinde yayımladı (1636-1637). 1640’ta [[Katalonya]]’daki bir ayaklanmayı bastırmak üzere düzenlenen bir askeri harekâta katılan ve elinden yaralanan Calderon, büyük olasılıkla bu olaydan esinlenerek ''[[Zalamea Kadısı]]'' adlı oyunu yazdı. Bir süre sonra sağlığının el vermemesi nedeniyle askerliği bıraktı. Önce IV. Felipe’nin annesi Kraliçe Isabel’in ardından da oğlu Carlos’un ölümü üzerine yas nedeniyle tiyatrolar kapatılmıştı (1644-1649). Calderon, 1646-1650 arasında Alba Dükü’nün hizmetine girdi. Bu dönemde birlikte olduğu adı bilinmeyen metresi ''Pedro Jose'' adındaki oğullarını dünyaya getirdikten sonra öldü. Çocuğu Calderon’un kardeşi Diego büyüttü.