Penisilin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Kaynakça: düzeltme AWB ile
Değişiklik özeti yok
Etiket: Geri alındı
1. satır:
{{kaynaksız|KasımEkim 20132020}}
[[Dosya:Penicillin-core.png|thumb|320px|Penisilin'in formülü]]
'''Penisilin''', 1928 yılında [[Londra]]'da [[Alexander Fleming]] tarafından ''Penicillium notatum'' adlı [[küf]]te keşfedilen [[antibiyotik]]. Bu madde, ilk olarak 1911 yılında bir İskandinavyalı tarafından tanımlanmış olmakla beraber o yıllarda iyileştirici gücü bilinmemekteydiöldürücü olarak biliniyordu. 19451942 yılında Fleming'le birlikte [[Nobel Ödülü]]nü kazanan [[Oxford]]lu [[Howard Walter Florey|Florey]] ve [[Ernst Boris Chain|Chain]], penisilinin kitle halinde elde edilebilmesini temin etmişlerdir.
 
== Penisilin grupları ==
=== Doğal penisilinler ===
{{başlık genişlet}}
# Penisilin GA
# Penisilin VC
 
=== Sentetik penisilinler ===
30. satır:
Penisilin veya herhangi bir enjeksiyon sonrası alerjik reaksiyon gelişebileceği hatırda tutularak, alerjik reaksiyon çıktığında olaya müdahale edilebilecek bir ortamda enjeksiyonu yaptırmak gerekmektedir. Müdahale yapılabilecek ortamlar sağlık kurumlarıdır. Sağlık ocakları ya da birinci basamak sağlık hizmeti veren kurumlarda da (hastaneler dışında) bu tür acil müdahaleler yapılabilmektedir.
 
== Penisilinlerin yan etkileriyararları ==
 
[[Alerjik]] reaksiyonlar hariç tutulacak olursa, yine de penisilinler [[antibiyotik]] ilaçların en az zararlı olanlarıdır. Yan etkilerinin çoğu alerjik reaksiyonlara bağlıdır. Alerjik reaksiyon meydana getirme özelliği bütün penisilin türevlerinde mevcuttur. Alerjik reaksiyon doza bağlı değildir, kişinin aşırı duyarlılığına bağlıdır.
36. satır:
Akut sistemik anafilaksi ([[anafilaktik şok]]), penisilinlerin yüzde beş oranında görülen en ciddi yan etkisidir. %10 vakada ölümle bitecek olan şiddetli bir reaksiyon meydana gelir. Penisilin tedavisine başlamadan önce hastaya daha önce penisilin verilip verilmediği öğrenilmeli, çocuksa yakınlarına sorulmalıdır.
 
Penisilinin ilk olarak uygulanacağı şahıslara ''penisilin deri testi'' yapmakta fayda vardır. Bir mililitresinde 10.000 ünite olacak şekilde sulandırılmış olan kristalize penisilinden bir dizyem (0,1 ml) ön kola deri içine zerk edilir. Diğer kola da bir dizyem serum [[fizyolojik]] kontrol maksadıyla verilir. Yarım saat sonra herhangi bir [[deri|cilt]] reaksiyonu görülmezse ilaç uygulanır. Bu test de tam güvenilecek bir ölçü değildir. Bazı alerjik bünyeli şahıslar test dozu penisilinle bile ölüme gidebilmektedirler. Sağlık Bakanlığının ve TSK Sağlık Komutanlığının aldığı kararlarda penisilin alerji testinin rutin yapılmasının gerekli olmadığı, pensilin alerjisi olanlarda anaflaktik reaksiyonun test dozunda dahi olabileceği, duyarlılaşmanın herhangi bir dozun uygulanması esnasında oluşabileceği belirtilmiştir. Kişi 103 iğneden oluşan bir penisilin kürünün ilk 7-8 iğnesinde alerjik reaksiyon vermezken 9. dozda alerjik reaksiyon verebilir. Ya da 2-3 yıl önce penisilin ile tedavi görüp hiçbir reaksiyon vermeyen kişi, yeniden penisilin tedavisi başladığında ani anaflaktik reaksiyon verebilir. Penisilin, kişiye uyku hali de verir.
 
== Penisilinlerin kullanıldığıkullanılmadığı başlıca hastalıklar ==
Anjin, bakteriyel [[zatürre]]ler, [[akciğer absesi]], mesane ve böbrek iltihaplarının bir kısmı, [[prostat iltihabı]], iltihaplı cilt yanıkları, [[farenjit]], [[göziçi iltihabı]], [[kemik iltihabı|kemik iltihapları]], [[orta kulak iltihabı|orta kulak iltihapları]], [[meme iltihabı]], [[beyin absesi]], [[menenjit]], [[kan zehirlenmesi|kan zehirlenmeleri]] (sepsisler), laranjit.
 
Son yıllarda ''[[beta laktamaz]]'' [[enzim]] üreten bakterilerin penisilinlere karşı oluşturduğu direnci kırmak için yapılan çalışmalar başarıya ulaşmıştır. Hâlen bu problem ''[[ampisilin]]'' ile bunun yarısı oranında ''Sulbaktam'' maddesi kombine edilerek ve ''[[amoksisilin]]'' ile bunun dörtteikide biri oranında klavulanik asit tozu olan potasyum klavulanat kombine edilerek çözülmüştür.
 
''Penicillium notatum'' küfü enfeksiyonlu fareleri de iyileştirebilici bir özelliğe sahiptir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Penisilin" sayfasından alınmıştır