Vikipedi

Ken Thompson: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
Değişiklik özeti yok
28. satır:
}}
 
'''Kenneth Lane Thompson''' (doğum 4 Şubat 1943) Amerikalı bir [[Bilgisayar bilimi|bilgisayar bilimcisi]].Thompson, kariyerinin büyük bir bölümünde orijinal [[Unix işletim sistemi|Unix işletim sistemini]] tasarlayıp uyguladığı Bell Labs'ta çalıştı. Ayrıca [[C (programlama dili)|C programlama dilinin]] doğrudan selefi olan [[B (programlama dili)|B programlama dilini]] de icat etti ayrıca [[Plan 9 işletim sistemi|Plan 9 işletim sisteminin]] yaratıcılarından ve ilk geliştiricilerinden biriydi. Thompson, 2006'dan beri [[Go (programlama dili)|Go programlama dilini]] birlikte icat ettiği [[Google]]'da çalışıyor.
'''Kenneth Thompson''', [[UNIX]] [[işletim sistemleri|işletim sistemininin]] yaratıcısı ve öncü bir [[bilgisayar bilimleri|bilgisayar bilimcisidir]]. 1943 yılında [[New Orleans]], [[Louisiana]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de doğdu. [[Lisans]] ve [[Yüksek Lisans]] derecelerini [[elektrik]] mühendisliği dalında [[UC Berkeley]]'den aldı.
 
Diğer dikkate değer katkıları arasında [[düzenli ifadeler]] üzerine yaptığı çalışmalar ve ilk bilgisayar metin editörleri QED ve [[ed]],[[UTF-8|UTF-8 karakter kodlamasının]] tanımı, satrançta oyunsonu tabloları ve satranç makinesi [[Belle]]'nin de içerisinde bulunduğu satranç üzerine çalışmaları vardır.
1969'da [[Bell Laboratuvarları]]'nda çalışırken Thompson ve [[Dennis Ritchie]], [[UNIX]] [[işletim sistemleri|işletim sisteminin]] temel tasarımcılarıydılar. Thompson ayrıca [[Dennis Ritchie]]'nin
geliştirdiği dünyanın en çok kullanılan [[Programlama dilleri|programlama dili]] olan [[C programlama dili]]nin öncüsü kabul edilen [[B programlama dili]]ni yazdı. [[UNIX]] [[işletim sistemleri|işletim sistemininin]] ilk üç versiyonunu, yalnızca Thompson tarafından, [[PDP-7]] üzerinde [[Assembly]] dili ile geliştirmiştir.<ref>http://www.drdobbs.com/open-source/interview-with-ken-thompson/229502480</ref> Daha sonra Ritchie ve diğerleri projeye dahil olmuş ve UNIX, C ile baştan yazılmıştır. Sistemin çekirdeğini Thompson geliştirirken, C derleyicisi dahil uygulamaların çoğu Ritchie tarafından geliştirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://cm.bell-labs.com/cm/cs/who/dmr/notes.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150203070442/http://cm.bell-labs.com/cm/cs/who/dmr/notes.html |arşivtarihi=3 Şubat 2015 |ölüurl=yes }}</ref>
 
== Hayatın erken dönemi ve eğitim ==
Önceden yazılmış olan [[qed]] editörünün takipçisi, standart [[UNIX]] editörü [[ed]]'i geliştirdi. Daha sonra, Bell Laboratuvarları'ndayken [[Rob Pike]] ile birlikte [[Plan 9]] [[işletim sistemleri|işletim sistemini]] tasarladı. Bu çalışma sırasında [[UTF-8]] [[karakter sınıflandirması|karakter sınıflandırmasını]] yarattı.
Thompson, [[New Orleans]]'ta doğdu. Thompson, [[Programlama|programlamayı]] nasıl öğrendiği sorulduğunda, "Mantıktan her zaman etkilenmiştim ve ilkokulda bile ikili aritmetik problemler üzerinde çalışıyordum, bunun gibi şeyler. Sadece büyülediğim için."<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Coders_at_Work|başlık=Coders at Work: Reflections on the Craft of Programming|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|dil=en|sayfa=|sayfalar=|çalışma=|yayıncı=Apress}}</ref>
 
Thompson, [[UC Berkeley]]'den 1965'te Lisans ve 1966'da Yüksek Lisans derecesi aldı ve burada yüksek lisans tezi danışmanı [[Elwyn Berlekamp]] oldu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://math.berkeley.edu/~berlek/students.html|başlık=berkeley.edu/~berlek/students.html|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
Thompson ve Ritchie birlikte 1983 yılında "[[İşletim Sistemleri|işletim sistemleri teorisini]] geliştirmeleri ve özel olarak UNIX işletim sistemini tasarlamaları" nedeniyle [[Turing Ödülü]] aldılar.
 
== Kariyeri ve araştırmaları ==
Thompson, Bell Laboratuvarları'ndan 1 Aralık 2000'de emekliye ayrıldı.
Thompson, 1966'da Bell Labs tarafından işe alındı. 1960'larda Bell Labs'ta Thompson ve [[Dennis Ritchie]], [[Multics]] işletim sistemi üzerinde çalıştılar.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.linfo.org/thompson.html|başlık=linfo.org/thompson|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>Thompson Multics'i yazarken aynı zamanda [[Bon]] programlama dilini geliştirdi ve Ayrıca ''[[Space Travel]]''(Uzay Yolculuğu) adlı bir video oyunu da yaptı. Daha sonra Bell Labs, MULTICS projesinden çekildi. Thompson, oyunu oynamaya devam etmek için eski bir [[PDP-7]] makinesi buldu ve bunun üzerine ''Space Travel'ı'' yeniden yazdı. Sonunda, Thompson tarafından geliştirilen araçlar Unix işletim sistemi haline geldi: Thompson ve Ritchie liderliğindeki aralarında [[Rudd Canaday]]'ın da bulunduğu bir ekip hiyerarşik dosya
[[Dosya:Pdp7-oslo-2005.jpeg|küçükresim|DEC PDP-7, Unix üzerinde ilk çalışma için kullanıldığı şekliyle]]
sistemi, komut satırı yorumlayıcısı ve yardımcı küçük programlar geliştirdi. 1970 yılında [[Brian Kernighan]], "MULTICS" kelimesi üzerinde bir kelime oyunu yaparak "[[Unix]]" adını önerdi. Unix üzerindeki ilk çalışmasının ardından Thompson, Unix'in bir sistem [[Programlama dili|programlama diline]] ihtiyaç duyduğuna karar verdi ve Ritchie'nin C'sinin öncüsü olan B'yi geliştirdi. 1960'larda, Thompson ayrıca düzenli ifadeler üzerinde çalışmaya başladı. Thompson, QED editörünün içinde düzenli ifadeler ile metin arama özelliği de olan [[CTSS]] versiyonunu geliştirdi. QED ve Thompson'ın ed'den(Unix'teki standart metin editörü) sonraki editörü, düzenli ifadelerin popülaritesine büyük katkıda bulundu ve düzenli ifadeler Unix metin işleme programlarında yaygınlaştı. Bugün düzenli ifadelerle çalışan hemen hemen tüm programlar, Thompson'ın gösterimlerinin bazı varyantlarını kullanır. Ayrıca, ifade eşleşmesini daha hızlı hale getirmek için kullanılan [[Thompson'ın yapım algoritması|Thompson'ın yapım algoritmasını]] da icat etti.
 
==== 1970'ler ====
Şu an Google'da [[Go (programlama dili)|Go]] dilinin geliştirilmesi ile uğraşmaktadır.
1970'ler boyunca, Thompson ve Ritchie, Unix işletim sistemi üzerinde birlikte çalıştı. 2011 yılında yapılan bir röportajda Thompson, Unix'in ilk sürümlerinin kendisi tarafından yazıldığını ve sonra Ritchie'nin sistemi desteklemeye başladığını ve geliştirilmesine yardımcı olduğunu belirtti.
[[Dosya:Ken_Thompson_(sitting)_and_Dennis_Ritchie_at_PDP-11_(2876612463).jpg|küçükresim|Thompson (oturan) ve Ritchie bir PDP-11'de birlikte çalışıyor]]
{{Quote|UNIX'in iki veya üç versiyonunun ilkini tek başıma yaptım. Ve Dennis bir müjdeci oldu. Sonra C olarak adlandırılacak daha yüksek seviyeli bir dilde yeniden yazma vardı. Çoğunlukla dil ve I/O sistemi üzerinde çalıştı ve ben de işletim sisteminin geri kalanı üzerinde çalıştım. Bu şans eseri PDP-11 içindi, çünkü akademik camiayı etkisi altına alan bir bilgisayardı.}}
Thompson'ın Unix geliştirmesinden gelen geri bildirimler, C programlama dilinin geliştirilmesinde de etkili oldu. Thompson daha sonra C dilinin "sistemin gözden geçirme ve düzeltme işlemleriyle biriyle gelişti bu nedenle sistem programlama için mükemmel hale geldi" diyecekti. 1975'te Thompson, Bell Labs'tan maaşlı bir izin aldı ve mezun olduğu UC Berkeley'e gitti. Orada, Sürüm 6 Unix'in bir [[PDP-11/70]] bilgisayara kurulmasına yardım etti. Berkeley'deki Unix daha sonra Berkeley Yazılım Dağıtımı ([[BSD]]) olarak bilinen Berkeley'in kendi sistemi olarak devam etti.
 
Ken Thompson, Unix'in (1971) ilk sürümü için "chess"(chess: ingilizcede satranç) adlı bir satranç oynama programı yazdı. Daha sonra Thompson, [[Joseph Condon]] ile birlikte donanım destekli dünya şampiyonu satranç bilgisayarı [[Belle]]'yi geliştirdi. Ayrıca satranç oyun sonlarının eksiksiz bir listesini oluşturmak için programlar yazdı oyunsonu tabloları olarak bilinir ve bilgisayarın tüm 4, 5 ve 6 taşlı oyun sonları için, satranç oynayan bilgisayar programlarının içinde kayıtlı bir konuma ulaşıldığında "mükemmel" hareketler yapmasına izin verir. Daha sonra, satranç oyunsonu uzmanı [[John Roycroft]]'un yardımıyla Thompson ilk sonuçlarını [[CD-ROM]]'da dağıttı. 2001 yılında, [[ICGA Journal]] dergisi neredeyse bir sayının tamamını Ken Thompson'ın
[[Dosya:Version_6_Unix_SIMH_PDP11_Emulation_KEN.png|küçükresim|SIMH PDP-11 simülatöründe "/usr/ken" dizini Sürüm 6 Unix üzerinde çalışıyor]]
bilgisayar satrancına yaptığı çeşitli katkılara ayırdı.
 
==== 1980'ler ====
1980'ler boyunca, Thompson ve Ritchie, Unix Araştırmaları üzerinde çalışmaya devam etti. 1980'lerin ortalarında, Bell Labs'da Unix'in yerini alacak yeni bir işletim sistemi üzerinde çalışma başladı. Thompson, Unix'in ilkelerini kullanan yeni bir işletim sistemi olan Bell Labs'ın Plan 9'un tasarımında ve uygulanmasında etkili oldu, ancak bunları daha geniş bir şekilde tüm büyük sistem tesislerine uyguladı. Araştırma Unix'in sonraki sürümlerinin parçası olan [[mk]] ve [[rc]] gibi bazı programlar da Plan 9'a dahil edildi.
 
Thompson, [[Bjarne Stroustrup]] için [[C++]] programlama dilinin ilk sürümlerini, içinde programlar yazarak test etti, ancak daha sonra sürümler arasındaki sık uyumsuzluklar nedeniyle C++ ile çalışmayı reddetti. Thompson, 2009 yılında yapılan bir röportajda, C++ ile ilgili olumsuz bir görüş ifade ederek,"Pek çok şeyi yarı iyi yapar ve sadece birbirini dışlayan bir fikirler yığınıdır." demiştir..<ref name=":0" />
[[Dosya:Plan_9_from_Bell_Labs_(with_acme).png|küçükresim|Bell Labs'tan Plan 9, Acme metin düzenleyicisini ve rc kabuğunu çalıştırırken]]
 
==== 1990'lar ====
1992'de Thompson, [[Rob Pike]] ile birlikte UTF-8 kodlama şemasını geliştirdi. UTF-8 kodlaması, o zamandan beri [[World Wide Web]] için baskın karakter kodlaması haline geldi ve 2019'da tüm web sayfalarının% 90'ından fazlasını oluşturdu. 1990'larda, taşınabilir bir sanal makineye dayanan başka bir araştırma işletim sistemi olan [[Inferno işletim sistemi]] üzerinde çalışmalar başladı. Thompson ve Ritchie, Bell Labs'taki diğer araştırmacılarla birlikte Inferno ile işbirliğine devam etti.
 
==== 2000'ler ====
2000 yılının sonlarında, Thompson Bell Labs'tan emekli oldu. 2006 yılına kadar [[Entrisphere Inc.]]'de üye olarak çalıştı ve şu anda [[Google]]'da Seçkin Mühendis olarak çalışıyor. Son çalışmalar, [[Go (programlama dili)|Go programlama dilinin]] ortak tasarımını içeriyor. Go'nun diğer orijinal yazarlarıyla birlikte kendisine atıfta bulunarak şöyle der:
{{Quote2|Üçümüz [Thompson, Rob Pike ve Robert Griesemer] başladığımızda, bu saf bir araştırmaydı. Üçümüz bir araya geldik ve C ++ 'dan nefret ettiğimize karar verdik. [kahkahalar] ... [yeniden Go'dan bahsediyor], dildeki her özellik hakkında üçümüzün de konuşması gerektiği fikriyle yola çıktık. bu yüzden herhangi bir nedenle dile dışarıdan gelen gereksiz özellik konulmadı.}}
2009 daki başka bir röportajına göre, Thompson artık Linux tabanlı bir işletim sistemi kullanıyor.<ref name=":0" />
 
== Ödüller ==
 
==== Ulusal Akademiler ====
1980'de Thompson, verimliliği, genişliği, gücü ve stili bir neslin mini bilgisayarlardan yararlanmasına rehberlik eden bir işletim sistemi olan UNIX'i tasarladığı için [[Ulusal Mühendislik Akademisi]]'ne seçildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nae.edu/MembersSection/Directory20412/28454.aspx|başlık=nae.edu/MembersSection/Directory20412/28454.aspx|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
1985'te [[Ulusal Bilimler Akademisi]] (NAS) üyeliğine seçildi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/49764.html|başlık=nasonline.org/member-directory/members/49764.html|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
{{==== Turing Ödülü sahipleri}}====▼
1983'te Thompson ve Ritchie, "genel işletim sistemleri teorisini geliştirmeleri ve özellikle UNIX işletim sisteminin uygulanması" için Turing Ödülü'nü birlikte aldı. Kabul konuşması "Reflections on Trusting Trust"(Güvene Güvenmek Üzerine Düşünceler)'idi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/358198.358210|başlık=Reflections on trusting trust|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
==== IEEE Richard W. Hamming Madalyası ====
1990'da hem Thompson hem de Dennis Ritchie, [[IEEE|Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü]]'nden (IEEE) "UNIX işletim sistemi ve C programlama dilinin oluşturulması" dolayısıyla IEEE Richard W. Hamming Madalyası'nı aldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20110726160451/http://www.ieee.org/documents/hamming_rl.pdf|başlık=www.ieee.org/documents/hamming_rl.pdf|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
==== Bilgisayar Tarihi Müzesi Üyesi ====
1997'de hem Thompson hem de Ritchie, "UNIX işletim sisteminin birlikte oluşturulması ve C programlama dilinin geliştirilmesi" için [[Bilgisayar Tarihi Müzesi]] Üyesi olarak kabul edildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://computerhistory.org/profile/ken-thompson/?alias=bio&person=ken-thompson|başlık=computerhistory.org/profile/ken-thompson/|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
==== Ulusal Teknoloji Madalyası ====
27 Nisan 1999'da Thompson ve Ritchie, birlikte bilgisayar donanımı, yazılımı ve ağ iletişiminde muazzam ilerlemelere yol açan UNIX işletim sistemi ve C programlama dilini birlikte icat ettikleri için Başkan [[Bill Clinton]]'dan 1998 [[Ulusal Teknoloji Madalyası]]'nı birlikte aldı. sistemleri ve tüm bir endüstrinin büyümesini teşvik etti, böylece Bilgi Çağında Amerikan liderliğini güçlendirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sciencedaily.com/releases/1998/12/981208172703.htm|başlık=sciencedaily.com/releases/1998/12/|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
==== Tsutomu Kanai Award ====
1999 yılında, Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü, Thompson'ı "onlarca yıldır dağıtılmış sistemler çalışması için kilit bir platform olan UNIX işletim sistemini yaratmadaki rolü" nedeniyle ilk [[Tsutomu Kanai Ödülü|Tsutomu Kanai Ödülünü]] almaya seçti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20130326045523/http://www.bell-labs.com/news/1999/march/25/1.html|başlık=bell-labs.com/news/1999/march/25/1|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
==== Japonya Ödülü ====
2011 yılında, Thompson, Dennis Ritchie ile birlikte, Unix işletim sisteminin geliştirilmesindeki öncü çalışmalardan dolayı [[Japonya Bilgi ve İletişim Ödülü]]'ne layık görüldü.<ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20130326045523/http://www.bell-labs.com/news/1999/march/25/1.html|başlık=bell-labs.com/news/1999/march/25/1|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
=== Kişisel hayat ===
Ken Thompson evli ve bir oğlu var.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bell-labs.com/usr/dmr/www/ken-games.html|başlık=ken-games|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.linfo.org/thompson.html|başlık=linfo.org|erişimtarihi=25 Eylül 2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
== Dış bağlantılar ==
Satır 46 ⟶ 98:
* https://web.archive.org/web/20050830142055/http://www.cs.bell-labs.com/who/ken/ [[Bell Laboratuvarları]]ndaki sayfası
 
== Kaynakça ==
▲{{Turing Ödülü sahipleri}}
 
[[Kategori:1943 doğumlular]]
[[Kategori:Amerikalı bilgisayar bilimcileri]]
Satır 56 ⟶ 107:
[[Kategori:Louisiana doğumlular]]
[[Kategori:Bell Labs bilim insanları]]
 
<references />{{Turing Ödülü sahipleri}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ken_Thompson" sayfasından alınmıştır