Vikipedi

Azak: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k →‎top: düzeltme
AliIsingor (mesaj | katkılar)
Devriyeler
6.172 değişiklik
k küçük imla düzeltmeleri
74. satır:
[[Dosya:Ancient Greek Colonies of N Black Sea.png|sol|thumb|260px|[[Karadeniz]]’in kuzeyinde kurulmuş antik Yunan kolonileri.]]
=== İlk yerleşimler ===
Don Nehri’ninNehri'nin Azak Denizi’neDenizi'ne döküldüğü yer her zaman önemli bir ticari merkez oldu. Kentin ve nehrin Antik Yunanlar ilk olarak [[:en:Tanais|Tanais]] (Tana) adıyla kenti kurmuş, nehre de aynı adı vermişlerdir. M. Ö. 7. Ve 3. yüzyıllar arasında kurulan Yunan kolonilerinin Kırım’ınKırım'ın doğusundakiler [[:en:Bosporan Kingdom|Bosporan Kingdom]] veya ‘’Kingdom of the Cimmerian Bosporus’’ adıyla bir antik çağ devleti kurdular.
 
=== Orta Çağ ===
10. yüzyıldan itibaren [[Kıpçaklar|Kıpçak]] ve [[Slavlar|Slav]] akınlarıyla nüfus yapısı değişmiştir. Bu arada [[Tmutarakan]] adlı bir Slav prensliği kuruldu.
 
13. yüzyıldan itibaren Karadeniz ticaretinin en önemli kenti haline geldi. Aynı yüzyılda [[Altın Orda Devleti]] egemenlğineegemenliğine giren Azak, 1395'te [[Timur]] tarafından yıkıldı. [[Ceneviz Cumhuriyeti|Cenevizliler]] tarafından yeniden inşa edilen Azak Kalesi, 1475'e kadar bu deniz gücünün elinde kaldı.
 
=== Kırım Hanlığı ===
90. satır:
=== Osmanlı-Rus Savaşı (1686-1700) ===
{{ana madde|1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı}}
[[İkinci Viyana Kuşatması]]'nı (1683) takip eden savaşlar sırasında Osmanlı Devleti'nin birçok cephede savaş halinde olmasından yararlanmak isteyen ilk Rus Çarı [[I. Petro (Rusya)|I. Petro]], 1695 ve 1696 yıllarında iki Azak seferi düzenlemiştir. I. Petro, ilk Azak seferinin hazırlıklarını 1695 yılının baharında başlattı. 27 Haziran'da Ruslar 31.000 asker ve 170 topla [[Azak Kalesi]]’ni kuşattılar. Ancak Osmanlıların nehir yoluyla kaleye erzak ve cephane getirmelerini engelleyemediler. Azak Kalesi’ninKalesi'nin içindeki Osmanlı garnizonunun mevcudu 7.000’dir000'dir. Ruslar 5 Ağustos ve 25 Eylül'de iki defa kaleyi ele geçirmek için saldırıya geçtiler ama başarısız oldular. Kaledeki [[Kefe]] [[Beylerbeyi]] [[Murtaza Paşa]] ve [[Kırım Hanlığı|Kırım]] prensi [[I. Kaplan Giray|Kaplan Giray]]'ın birliklerinin sayıca kendilerinden çok üstün bir kuvvete karşı 96 gün süren direnişi başarılı oldu ve Ruslar 1 Ekim'de kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldılar.
 
[[Dosya:Capture of Azov 1696.png|thumb|sol|225px|[[Azak Kalesi]]'nin Ruslar tarafından alınması. (1696)]]
[[Dosya:Azov.jpg|thumb|250px|Bir Hollanda gravüründe, II. Azak Seferi’nde [[Azak Kalesi]]’nin denizden ve karadan kuşatılması. (1696)]]
İlk kuşatmanın başarısız olması üzerine Çar I. Petro donanmasına nehir tersanesinde yeni gemiler inşa etme kararı aldı. 1695-96 kışı boyunca [[Don Nehri (Rusya)|Don Nehri]] üzerindeki [[Voronej]] kentindeki nehir tersanesinde gemi yapıldı. İlkbahara kadar kuşatmaya denizden yardımcı olması için 2 ana muharebe gemisi, 4 [[kundak gemisi]] ve 23 kadırgadan oluşan yeni bir filo inşa edildi. Nisan 1696’da Aleksei Shein komutasındaki 75.000 kişilik bir ordu kara yoluyla Azak Kalesi’neKalesi'ne doğru yola çıktı. Aynı zamanda yeniYeni inşa edilmiş Rus donanması [[Voronej Nehri]] ve [[Don Nehri (Rusya)|Don Nehri]] yoluyla Azak Kalesi’neKalesi'ne doğru ilerledi. Çar I. Petro kadırga filosundaydı ve o da filosuyla 3 Mayıs'ta Azak'a doğru hareket etti.
 
27 Mayıs'ta bu donanma Azak Kalesi’ni kuşattı. Azak Kalesi karadan ve denizden bombalanmaya başlandı. 14 Haziran'da 4.000 asker ve 23 gemiden oluşan Osmanlı donanması Azak Kalesi’ninKalesi'nin yardımına yetişti. Ancak Rus donanması tarafından iki gemisi batırılınca Osmanlı donanması savaştan çekildi. İlk kuşatmada zaten oldukça harap olan kaledeki Türk garnizonu başka destek kuvvet alamadı ve 17 Temmuz günü [[Kazaklar (Slav)|Ukrayna ve Don Kazakları]]'nın dış suru tamamen ele geçirmesine engel olamadı. Sonunda 19 Temmuz'da kale garnizonu teslim oldu ve Azak Kalesi Rusların eline geçti.
 
Rusya bu savaşta fazla bir başarı elde edemedi, ancak Azak Kalesi'ni ele geçirmeyi başardı. 14 Temmuz 1700 tarihinde Osmanlı Devleti Rusya'yla [[İstanbul Antlaşması (1700)|İstanbul Antlaşması]]’nı imzalayarak Azak Kalesi'ni Ruslara bırakıp, [[Taganrog]]'da inşa edilen Rus kalesini de kabullenmek zorunda kaldı.<ref>[http://books.google.de/books?id=XH4hghHo1qoC&printsec=frontcover&dq=Warfare,+State+and+Society+on+the+Black+Sea+Steppe+1500-1700&source=bl&ots=HfZOQbu4gB&sig=h2r9fK4I6D8-DSlBatPhdG-hI04&hl=de&ei=tudyS8-pGcj__QbuvPE8&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CA8Q6AEwAA#v=onepage&q=&f=false ''Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe 1500-1700'’], Brian L. Davies, Oxon, 2007.</ref>
119. satır:
1696-1711 arasında [[Rus İmparatorluğu]]'nun Azak Guberniyasının merkezi olan Azak, 1739'da adı Voronej olarak değiştirilen ilin merkezi oldu. Daha sonra [[Rostov-na-Donu]] karşısında önemini yitiren Azak, önce Rostov'un merkez olduğu bölge ile, sonra [[Novorossisk]]’in (Osmanlı dönemindeki adı Soğucak) merkezi olduğu Chernomore (Karadeniz) iline bağlandı. 1928'de buradan ayrılan [[Rostov Oblastı]]'na bağlı bir ilçe merkezi oldu.
 
Azak kenti [[II. Dünya Savaşı]]'nda Temmuz 1942-Şubat 1943 arasında Almanya tarafındatarafından işgal edildi.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Azak" sayfasından alınmıştır