Veli Mahmud Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →Birinci sadrazamlığı: düzeltme |
k →Birinci sadrazamlığı: Bağlantı düzeltme |
||
40. satır:
Veli Mahmud Paşa'nın ne zaman ilk defa sadrazam tayin edildiği hakkında tam ve şüphe doğurmayan bilgimiz bulunmamaktadır.
Bazı tarihçiler 1 Haziran 1453'te II. Mehmed'in tecrübeli sadrazam
Fakat çok otoriter tarihçiler bunu kabul etmemektedirler. 1453'te Çandarlı Halil Paşa'nın idamından sonra [[Zağanos Paşa|Zağanos Mehmed Paşa]]'nın sadrazamlığa getirildiğini ve ancak onun 1456 yılında [[Belgrad]] muharebesindeki başarısızlığı dolayısıyla görevden azledilmesi ile 1456'da ikinci vezir olan Veli Mahmud Paşa'nın sadrazam olduğunu bildirirler.<ref>Veli Mahmud Paşa'nın 1456'da sadrazam olduğunu belirten eserler arasında eski tarihçiler Kritoboulus, ''Historıae'', say. 87-88; İbni Kemal, (haz. Şeraffeddin Turan") (1957) ''Tevarih-i Ali Osman 3 Cilt'', Ankara:Türk Tarih Kurumu say.121; Oruç Beg (Haz. Nihal Atsız) ''Oruç Beg Tarihi'', İstanbul olduğu gibi ve günümüzün otoriter tarih kaynakları arasında Halil İnalcık, ''Fatih Devri'', say.135; Halil İnalcık "Mehmed II", ''İslam Encyclopedia 2. Ed.'' Cilt.7 say.978; Théoharis Stavrides, (2001), ''The Sultan of vezirs: the life and times of the Ottoman Grand Vezir Mahmud Pasha Angeloviç (1453–1474)'', Brill say.59; bulunmaktadır. Halil İnalcik (2009), son eserinde (say. 110) "Fethin ertesi gün veziriazam Çandarlı hemen azil ve tevkif olundu. Yerine Zağanuz geçti" denilmektedir.</ref>
48. satır:
1458'de Sırp Despotu Brankoviç ölmesi ile Osmanlı Devleti ile Macar Krallığı arasında mücadele yeniden canlandı. Sırp Despotluğu içinde, bir grup Macar tarafını ve diğer bir grup Osmanlı tarafını tutmaktaydı. Mahmud Pasa Sırp meselesinin halledilmesiyle görevlendirildi. Kendi parasıyla teçhiz ettiği Rumeli askerine Anadolu askerini ve padişahın yolladığı 1000 yeniçeriyi katarak 1458’de Sırbistan Seferi'ne girişti. 1458'de Mahmud Paşa Sırbistan Seferine çıktı. Reşav, Kuruca, Ostrovica, Durnik ve Güvercinlik (Golubac) kalelerini zaptetti. Ama Semendire'ye ele geçiremedi. Sirp Despotlugu böylece tamamıyla işgal edilerek Osmanlı Devleti'ne ilhak edildi. Temmuz 1458) Macaristan’a akıncılar gönderdi. Ardından Üsküp’te bulunan padişahın yanına döndü.<ref name="yasamyapit"/><ref name="dallog">[http://www.dallog.net/tdsa1/mahmudpaşa.htm Veli Mahmud Paşa'nın hayat özeti]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref>
1458'de [[Mora Despotluğu]] içinde taht kavgası çıktı. Despotluk iddiacılarından Thomas Osmanlı Devleti himayesini istedi ve rakibi Demetrios Venediklilerin desteğini almıştı. Önce 1458'de Fatih Mora seferine çıktı. 1460'ta ise Mahmud Paşa Fâtih’le birlikte İkinci Mora Seferine çıkarak, despotluk başkenti [[Mistra]]’nın fethini gerçekleştirdi. Fakat Venedikliler Nauplia, [[Koron]], [[Methone|Modon]] vb kaleleri ellerinde tuttular.<ref name="yasamyapit"/><ref name="dallog"/>
Sonra Anadolu'da bulunan eski Bizans ve İtalyan Ceneviz deniz koloni kalıntılarına karşı seferlere başladı. Mahmud Paşa Fâtih ile birlikte yaptığı seferlerde [[Amasra]] 1459'da, [[Sinop]] ve [[Trabzon]] 1461'de Osmanlı Devleti eline geçirilmesini sağladı. Böylece 1204'ten itibaren hükûmet süren [[Trabzon İmparatorluğu|Trabzon Rum Devleti]]'de ortadan kaldırıldı.<ref name="yasamyapit"/><ref name="dallog"/>
1462'de Eflak Voyvodası, "Kazıklı Voyvoda" olarak da anılan, [[III. Vlad]]'ın gönderilen Osmanlı elçisi Hamza Paşa'yı kazığa çaktırıp idam ettirmesi dolayısı ile Mahmud Paşa bir Eflak seferine çıktı. [[Târgovişte gece baskını]] öncesinde II. Mehmed tarafından gönderildiği seferde III. Vlad tarafından bozguna uğratıldı.<ref>Florescu, R. Radu; McNally, T. Raymond, Dracula: Prince of many faces - His life and his times, Little, Brown and Company, Boston, MA, 1989. ISBN 978-0-316-28656-5 s.135</ref>
56. satır:
Eflak Seferi'ni takiben o yıl 1462'de [[Midilli]] adasının fethi için 100 kadar gemiden oluşan Osmanlı filosu ile sefere gönderildi. Bu adanin ana şehri 27 gün suren bir kuşatmadan ve donanmanın devamlı bombardımanından sonra 19 Eylül 1462'da teslim oldu. Dük esir alındı ve adaya bir Osmanlı yöneticisi atandi.<ref name="TDV"/><ref name="yasamyapit"/>
1463'te Mahmud Paşa yine sultan [[II. Mehmed]] ile birlikte Bosna Seferi'ne geçti. Son Bosna Kralı olan Stjepan Tomašević başkenti Bobavec'den, Yayce'ye ve sonra da Kluj'a kaçtı ise de orada yakalanıp Mayıs sonunda idam edildi. Bosna krallık hanedanı ailesi dağıtılıp Bosna bir Osmanlı Beylerbeyliği olarak ilhak edildi. Hersek'te de hükümdarlık iddia eden hanedan mensupları dağıtıldı.<ref name="dallog"/>
Bu seferden dönmekte iken Venediklilerin Mora ve havalisinde çıkardıkları sorunları etkisiz hale getirmekle de uğraşıp sahil dışındaki bölgelerden Venediklileri uzaklaştırdı.<ref name="yasamyapit"/>
64. satır:
Macar Kralı [[Matthias Corvinus]] Aralık 1463'te Bosna’da yeni yapılmakta olan Yayçe kalesine hücumu üzerine, 1464'te Mahmud Paşa Bosna ve Macaristan üzerine sefere çıktı. Osmanlı ordusunun Bosna’ya gelmesiyle Macarlar kaçtı. Pek çok ganimet ve esirin ele geçmesini sağladı.
İlk sadrazamlığı [[Rum
== Kaptan-ı Derya ==
| |||