Vikipedi

Mobbing: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
özgün adres2 dışarı. Özel:KalıcıBağ/1563687, metnin bizdeki sürümünün tarihinin (8 Mayıs 2007) onlardaki sürümün tarihini (15 Temmuz 2007) öncelediğini ispatlıyor.
Kapsamlı inceledim. Kullanıcının ilk değişikliği olan Özel:Fark/824004'ın kop/yapıştır olduğu açık. Tüm metin bunun üzerine şekillenmiş ama telif sorunu giderilmemiş. O kısmı çıkarınca TC yasa metinleri kalıyor geriye ki bu da VP:MİLLİ sorunu yaratıyor. Dolayısıyla tüm bu sorunlu metni çıkarıyorum.
1. satır:
{{telif|adres1=http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=55052}}
 
{{Düzenle|Eylül 2013}}
{{İstismar}}
'''Mobbing''' ya da bezdiri<ref>http://www.hurriyet.com.tr/is-yerinde-psikolojik-tacizin-yeni-adi-17079164</ref>, bir grup insanın, bir kimseye veya başka bir gruba sosyal [[kabadayılık]] yapması.
Satır 10 ⟶ 8:
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic''.''' Cilt:8,
Sayı:8, ss.2171.</ref> Ters mobbingin uygulanmasında en yaygın olara asttan üste; sabote etme, talimatlara uymama, kasti yanlış işlem yapma, asılsız söylentiler çıkarma ve bilgi saklama gibi eylemler gerçekleştirilmektedir<ref name=":0" />.
 
== Etimoloji ==
Latince "mobile vulgus" kelimesinden gelmektedir. İngilizce '''mob''' fiili ise saldırmak veya rahatsız etmek anlamlarına gelmektedir.<ref name="Başbakanlık sunumu">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref>
 
== Tarihçe ==
Mobbing sözcüğü önceleri çocukların birbiriyle olan zorbalık ilişkilerini tanımlamakta kullanılmıştır. İş yerlerinde de 1950-1960’lı yıllarda yapılan araştırmalar, mobbingin sadece çocuklar arasında yaşanmadığını ortaya koymuştur.
 
Mobbing duygusal bir saldırıdır. Yaş, ırk, cinsiyet ayrımı gözetmeden, taciz, rahatsız etme ve kötü davranış yoluyla herhangi bir kişiye yönelen saldırganlıktır. Kişiyi iş yaşamından dışlamak amacıyla kasıtlı olarak yapılır. Kişinin saygısız ve zararlı bir davranışın hedefi olmasıyla başlar. İşveren ima ve alayla, karşısındakinin toplumsal itibarını düşürmeye yönelik saldırgan bir ortam yaratarak kişiyi işten ayrılmaya zorlar.
 
Bir araştırmaya göre mobbing, kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda, okullarda ve sağlık sektöründe daha yaygındır. Yüksek işsizlik oranları ve dolayısıyla çalışanın değersiz görülmesi mobbingin artmasına neden olmaktadır. Sonuç olarak her iş yerinde ve her türlü kuruluşta rastlanabilir. Organizasyon bozukluğunun daha fazla olduğu iş yerlerinde, disiplin getirmek, verimliliği artırmak, refleksleri koşullandırma (askeri disiplin) öne sürülerek yapılmakta ve meşrulaştırılmaktadır.
 
Psikolog Michael H. Harrison, yakın zamanda ABD’de 9.000 kamu çalışanı üzerinde yapılan araştırmada, kadın çalışanların % 42’sinin, erkek çalışanların ise % 15’inin son iki yılda zorbalığa uğradığını, bunun kayıp zaman ve verimlilik açısından 180 milyon dolara mal olduğunun hesaplandığını belirtiyor. Leymann İsveç’te intiharların % 15’inin mobbing kaynaklı olduğunu söylüyor.
== Mobbing uygulayanların ortak özellikleri<ref>http://www.mobbing.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=203%3Amobbing-yerinde-psikolojik-taciz&Itemid=23{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>==
* Aşırı denetleyici,
* Korkak ve nevrotik,
* Daima güçlü olma isteği içinde ve iktidar açlığı içinde olan,
* Kötü niyetli ve hileli eylemlere başvurmaktan çekinmeyen,
* Antipatik özellikler taşıyan
* Düşmanlıktan hoşlanan
* Can sıkıntısı içinde zevk arayışında olan
 
Ek olarak mobbing uygulayanın kötü kişiliği ve patron olarak bunu hak olarak görmesi, şişirilmiş benmerkezcilik, [[narsist]] kişilik, çocukluk travmaları da sayılabilir. Bodsky, Taciz Edilmiş Çalışan adlı kitabında, ''“taciz ya da rahatsız etme, insanların kendilerini ayrı tutma ve ayrıcalıklarını koruma için kurulu bir işleyiş olmadığı zaman başvurdukları bir yoldur”'' şeklinde tanımlamaktadır.
 
== Mobbing uygulayan amirlere destek verenlerin özellikleri==
Araştırmalara göre mobbing uygulayan amirlere bu konuda en büyük desteği [[nevroz|nevrotik]], korkak ve iktidar hırsı olan kişilerin verdiği görülmüştür.<ref>http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1293.htm</ref>
 
== Mobbing davranışları ==
* '''Kendini göstermeyi ve iletişim oluşumunu etkilemek''': Sözünüz kesilir, yaptığınız iş sürekli eleştirilir, jest ve bakışlarla ilişki kesilir, yazılı ve telefonda tehditler vs.
* '''Sosyal ilişkilere saldırı''': Kimse sizinle konuşmaz, diğerlerinden ayrılmış bir iş yeri verilir, çalışanların sizinle ilişkiye geçmeleri yasaklanır, orada değilmişsiniz gibi davranılır.
* '''İtibarınıza saldırı''': Arkanızdan kötü konuşulur, asılsız söylentiler çıkarılır, kararlarınız sürekli sorgulanır, özgüveninizi olumsuz etkileyen bir iş yapmaya zorlanırsınız.
* '''Kişinin yaşam kalitesi ve mesleki durumuna saldırı''': Hiçbir özel göreviniz yoktur, sürdürmeniz için anlamsız ve sahip olduğunuzdan daha az nitelik gerektiren işler verilir, işiniz sürekli değiştirilir, özgüveninizi etkileyecek şekilde işler verilir.
* '''Kişinin sağlığına doğrudan saldırı''': Fiziksel olarak ağır işler yapmaya zorlanırsınız, fiziksel şiddet tehditleri yapılır, doğrudan cinsel taciz ve fiziksel zarar görürsünüz.
 
Mobbing, işin akışına ya da bir davranışa ilişkin bir anlaşmazlıkla başlar. Daha sonra zorbanın saldırgan eylemleriyle devam eder, saldırganlığa zorbanın dışında yönetim veya iş arkadaşları da katılabilir. Bir sonraki aşamada kurban, sorunun kaynağı, problemli ya da akıl hastası olarak damgalanır. Süreç, işe son verilmesi ya da kişinin ayrılması ile sonuçlanır. Bu sonuç, çoğunlukla mobbingin bitmesi anlamına gelmez, çünkü benzer bir iş kolunda çalışmak zorunda olan kişi kötü huylu, asi ya da işten anlamaz olarak damgalanarak referansları kirlenmiş olur.
 
== Çalışanların karşılaşabileceği olaylar<ref>Işık, İ. (2015). '''İnsan Kaynakları Yönetimi Profesyonellerinin İş Ortamındaki Zorbalık Davranışlarına Dair Perspektifleri: Zorbalığın Tanımı, Nedenleri ve Sonuçları. Çalışma ve Toplum, 4, 237-274.''' http://www.calismatoplum.org/sayi47/isik.pdf</ref> ==
* Çalışanların şerefi, doğruluğu, güvenilirliği ve mesleki yeterliliğine saldırılar başlar. (Mesleki yeterlilik sorgulandığı zaman bu, o kişiye güvenilemeyeceği anlamına da gelir. Eğer kişiye güvenilmiyorsa yaptığı iş de değersizdir, kendisi de..)
* Olumsuz, küçük düşürücü, yıldırıcı, taciz edici, kontrol edici iletişim kurulur. (Verilen süre içinde başarılması zor görevler vermek, izole edilmek, bilginin saklanması, kuralların tutarsız gösterilir, görmezden gelinir, yetkileri azaltılır.)
* Bir veya birkaç kişi tarafından yapılması. (Bu duruma bazen yöneticiler ve çalışanlar da katılır.)
* Sürekli, çoklu ve sistemli bir biçimde zaman içinde yapılması. (Mobbingin sıklığı ve süresi zararı büyütür.)
* Hatalı olanın kurbanmış gibi gösterilmesi. (Aniden yetersizmiş gibi gösterilen kişiyle ilgili, önceden şikayet konusu olmayan bazı hatalar sorun yaratmaya başlar.)
* Kurbanın itibarını kaybetmeye, kafasını karıştırmaya, yıldırmaya, yalıtmaya yönelik olması ve teslim olmaya zorlaması. (Utandırma eylemleri yapılır.)
* Kişiyi dışlama niyetiyle yapılması.
* İş yerinden ayrılmayı kurbanın tercihiymiş gibi göstermek.
* Örgüt yönetimi tarafından hoş görülmesi, kışkırtılması, teşvik edilmesi. (Çare aramak için başvurulan merciler kişiyi reddeder.)
yönetimin desteklemesi
 
== Kurbanın üzerindeki etkileri ==
Mobbing insanın mesleki bütünlük ve benlik duygusunu zedeler, kişinin kendine yönelik kuşkusunu artırır, paranoyaya ve kafa karışıklığına neden olur, kurban kendine güven duygusunu yitirir, kendisini yalıtabilir, huzursuzluk, korku, utanç, öfke ve endişe duyguları yaşar. Mobbing, ağlama, uyku bozuklukları, depresyon, yüksek tansiyon, panik atak, kalp krizine kadar giden sağlık sorunları ve travma sonrası stres bozukluğu yaratabilir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Ofiste psikolojik taciz depresyona yol açıyor | url = http://birgun.net/life_index.php?news_code=1177379437&year=2007&month=04&day=24&action=read | yayıncı = http://birgun.net | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih = 24 NİS 2007 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>
 
Western Washington Üniversitesi profesörlerinden sosyal psikolog Gary Namie'ye göre, zorbalık kurbanlarının % 41’i bunalıma giriyor, kadınların % 31’i, erkeklerin % 21’i Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD) teşhisiyle bir kez daha iş yerine dönemeyerek çalışamaz oluyor. Tam anlamıyla çalışanın kuruma ve topluma olan katkısı sıfırlanıyor.
 
== Korunma yönetimleri ==
Mobbing kurbanlarına, yeni bir iş araması, yardım alması, kendini yalıtmaması, özgüvenini geliştirmesi, olasılıkları hatırlaması, yaraları sarmaya çalışması, yasal işlem yapması ve sendikaya başvurması önerilmektedir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Mobbing Karşısında Çalışanların Hakları Nelerdir? | url = http://www.iskanunu.com/haberler/1194-mobbing-karsisinda-calisanlarin-haklari-nedir | yayıncı = http://www.iskanunu.com | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304232407/http://iskanunu.com/haberler/1194-mobbing-karsisinda-calisanlarin-haklari-nedir | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>
 
Mobbingin psikolojik bir saldırı olduğu düşünülürse psikolojik savunma yöntemleri geliştirmek büyük önem taşımaktadır. Böylece alınan yaranın derinleşmesi önlenebilir ve kişi, iş yaşamının dışına atılmaktan kendini kurtarabilir.
 
=== Durdurulabilir ya da engellenebilir mi? ===
Durdurmak ya da engellemekten önce sorunun varlığını anlamak gerekir. Konu, Türkiye’de ne yasal olarak tanımlanmış ne de bilinen bir olgu haline gelebilmiştir. Sınırlı sayıda insan kaynakları uzmanı ve sayılı psikologun dışında ne sendikalar ne de çalışma bakanlığı böyle bir sorunu gündemine almamıştır. Bu durumda sendikaya danışıldığında ya sorun anlaşılmayacak ya da iş yerlerinin doğal bir süreci olarak görülecektir. Çünkü yaygın işsizlik ortamında başka birinin çalıştırılmak istenmesi mümkündür ve sırf bu nedenle bu tip davranışlar sergileniyor olabilir. Mobbing aslında sıkça karşılaşılan ''yıldırma'' kavramından çok uzak gibi görünmese de, yıldırma olgusu genel kabul görmüş ve engellenmesi için çalışılmayan bir konu olduğu için, hem olayın psikolojik boyutlarının hem de korunma ve önlemlerin öne çıkarılması açısında mobbing kullanılmaktadır.
 
=== Yapılması gerekenler ===
* Zorbaya açıkça duruma itiraz ettiğinizi söyleyin, taciz edici söz ve davranışlarını durdurmasını isteyin. Yanınızda güvendiğiniz ve gerekirse tanıklık edebilecek bir iş arkadaşınız bulunsun.
* Olayları, verilen anlamsız emirleri ve uygulamaları yazılı olarak kaydedin.
* İlk fırsatta zorbayı yetkili birine rapor edin, eşitiniz ise üstünüze, üstünüz ise yönetim kurulu ve insan kaynaklarına durumu açıkça ve kanıtlarıyla bildirin.
* Gerekiyorsa, tıbbi ve psikolojik yardım alın. Hem yardımcı olacaktır, hem de kanıt oluşturacaktır.
* Şikayetiniz hakkında kuruluşunuz içinde ne yapıldığını araştırın.
* İş arkadaşlarınızla durumunuzu paylaşın, onlar da aynı şekilde rahatsız olabilirler, grupça başvurmanız daha etkili olabilir.
* Hukuki süreçler açısından konuyu araştırın ve bu konuda yapılması gerekenleri üstünüz ile paylaşın
 
== Mobbingle Hukuki Mücadele ==
Mobbing genellikle bir inkar ve görmezden gelme mekanizmasıyla işlediğinden, mücadelenin hukuki boyuta taşınması gerekebilir. Dava açılmadan önce gerçekleştirilen girişimler mobbingi bir bütün olarak durdurmuyorsa da hukuki yollara başvurmak için gereken delillerin toplanmasına yardımcı olur. Mobbing için başvurulabilecek hukuki yollar çalışanın statüsüne göre farklılıklar gösterebilir. Mobbing genellikle işçi ve işveren arasında ortaya çıkan bir iş hukuku problemi olarak kabul edilse de Devlet memurları ve diğer kamu çalışanlarına uygulanan sistematik psikolojik taciz de mobbing kapsamda değerlendirilebilir. Gerek işçi statüsünde gerekse kamu personeli olarak çalışan mobbing mağdurları, uğradıkları psikolojik şiddetin tespiti ve (varsa maddi) manevi zararlarının tazmini için dava açabilirler.<ref>{{Web kaynağı | url = http://independent.academia.edu/SamilDemir/Papers/1189963/Mobbing_Olgusunun_Hukuki_Degerlendirmesi | başlık = Mobbing Olgusunun Hukuki Değerlendirmesi | erişimtarihi = 24 Mart 2012 | son = Demir | ilk = Şamil | tarih = Bahar 2009 | yayımcı = Ankara Barosu Dergisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120529074944/http://independent.academia.edu/SamilDemir/Papers/1189963/Mobbing_Olgusunun_Hukuki_Degerlendirmesi | arşivtarihi = 29 Mayıs 2012 | ölüurl = no }}</ref>
 
Mobbing, kanunlarda açıkça suç olarak tanımlanmamış olsa da mobbing amacıyla gerçekleştirilen bazı fiillerin cezalandırılması için adli mercilere başvurmak mümkündür. Örneğin mobbing bir kamu görevlisinin görevini kötüye kullanması, kamu görevlisine (psikolojik) işkence uygulanması, özel hayatın gizliliğini ihlal edilmesi (soyunma odasının kamerayla izlenmesi) ve cinsel taciz şeklinde gerçekleşmişse bu eylemlerin ceza kanunlarında yaptırımları mevcuttur. Diğer yandan '''"İş yerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi Hakkındaki Başbakanlık Genelgesi"''', mobbingin gerek kamuda gerekse özel sektörde mücadele edilmesi ve önlem alınması gereken bir çalışma hayatı sorunu olduğunu ortaya koymuştur.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Kamu çalışanına mobbing mücadelesinin önünü açan gelişmeler | url = http://www.samildemir.av.tr/2011/03/kamu-calisanina-mobbing-mucadelesinin-onunu-acan-gelismeler/ | yayıncı = samildemir.av.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = Demir, Şamil | tarih = 23 Mart 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160329122327/http://www.samildemir.av.tr/2011/03/kamu-calisanina-mobbing-mucadelesinin-onunu-acan-gelismeler/ | arşivtarihi = 29 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>
 
=== Türkiye'de mobbing ile ilgili hukuki durum ===
'''[[1982 Anayasası|Anayasa]]'''<ref>{{Web kaynağı | soyadı = Gözler | ad = Kemal | başlık = Türkiye Cumhuriyeti Anayasası | url = http://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm | yayıncı = TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150511094254/http://www.anayasa.gen.tr/1982ay.htm | arşivtarihi = 11 Mayıs 2015 | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | ölüurl = no }}</ref> da belirtilen maddeler;
# Anayasa'nın 125. maddesi; “İdarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolu açıktır…”
# Anayasa'nın 128. maddesi; “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.
# Anayasa'nın 129. maddesi; “Memurlar ve diğer kamu görevlileri Anayasa ve kanunlara sadık kalarak faaliyette bulunmakla yükümlüdürler. Memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez. Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz.”<ref>{{Web kaynağı | başlık = Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası | url = http://tr.wikisource.org/wiki/T%C3%BCrkiye_Cumhuriyeti_Anayasas%C4%B1_%281982%29 | yayıncı = http://tr.wikisource.org | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150419094454/http://tr.wikisource.org/wiki/T%C3%BCrkiye_Cumhuriyeti_Anayasas%C4%B1_(1982) | arşivtarihi = 19 Nisan 2015 | ölüurl = no }}</ref>
 
'''5237 sayılı [[Türk Ceza Kanunu]]'''
# Türk Ceza Kanunu'nun 94. maddesi<ref>{{Web kaynağı | başlık = Türk Ceza Kanunu | url = http://tr.wikisource.org/wiki/T%C3%BCrk_Ceza_Kanunu | yayıncı = http://tr.wikisource.org | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih = 26 Ekim 2004 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150407181617/http://tr.wikisource.org/wiki/T%C3%BCrk_Ceza_Kanunu | arşivtarihi = 7 Nisan 2015 | ölüurl = no }}</ref> ; "Bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışları gerçekleştiren kamu görevlisi hakkında 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur…." Bu suçun işlenişine iştirak eden diğer kişilerde kamu görevlisi gibi cezalandırılır. Bu suçun ihmali davranışla işlenmesi halinde, verilecek cezada bu nedenle indirim yapılmaz.”<ref>{{Web kaynağı | başlık = TÜRK CEZA KANUNU | url = http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html | yayıncı = http://www.tbmm.gov.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih = 26 Eylül 2004 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160315111118/https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html | arşivtarihi = 15 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>
 
'''6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'''
# Yeni Borçlar Kanunu'nun 417.<ref>{{Web kaynağı | başlık = TÜRK BORÇLAR KANUNU | url = http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110204-1.htm | yayıncı = Resmî Gazete | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih = 4 Şubat 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160314113410/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110204-1.htm | arşivtarihi = 14 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref> maddesi; "İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve iş yerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür."<ref>{{Web kaynağı | başlık = İşverenler işçileri duygusal tacizden koruyacak | url = http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/470240.asp | yayıncı = ntvmsnbc.com | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = YASEMİN ARPA | tarih = 27 Aralık 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130528173322/http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/470240.asp | arşivtarihi = 28 Mayıs 2013 | ölüurl = no }}</ref>
 
'''657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'''
# Devlet Memurları Kanunu'nun 10.<ref>{{Web kaynağı | başlık = DEVLET MEMURLARI KANUNU | url = http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/388.html | yayıncı = mevzuat.adalet.gov.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih = 14 Temmuz 1965 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120625100100/http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/388.html | arşivtarihi = 25 Haziran 2012 | ölüurl = yes }}</ref> maddesi; “…Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır…”
# Devlet Memurları Kanunu'nun 11. maddesi; “Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.”
# Devlet Memurları Kanunu'nun 17. maddesi; “Devlet memurları, bu kanun ve bu kanuna dayanılarak yayınlanan tüzük ve yönetmeliklere göre tayin ve tespit olunup yürürlükte bulunan hükümlerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler.”
# Devlet Memurları Kanunu'nun 18. maddesi; “Kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son verilmez, aylık ve başka hakları elinden alınamaz.
# Devlet Memurları Kanunu'nun 21. maddesi; “Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.”
 
''Şikayet ve müracaatlara ilişkin '''Devlet Memurlarının Şikayet ve Müracaatları Hakkında Yönetmelik''' de bulunmaktadır.''<ref name="Başbakanlık sunumu">{{Web kaynağı | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = DEVLET MEMURLARININ ŞİKAYET VE MÜRACAATLARI HAKKINDA YÖNETMELİK | url = http://mevzuat.meb.gov.tr/html/139.html | yayıncı = http://mevzuat.meb.gov.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = Bakanlar Kurulu Kararı | tarih = 28 Kasım 1982 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304212747/http://mevzuat.meb.gov.tr/html/139.html | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>
 
==== Örnek davalar ====
* Türkiye'de mobbing davaları açılmaya başlanmış olup, Şubat 2006'da Jeoloji Mühendisleri Odasına dava açan '''Tülin Yıldırım''' bu davayı Aralık 2006'da kazanarak ilk örneği oluşturmuştur. JMO tarafından temyiz edilen karar, [[Yargıtay]] tarafından da Temmuz 2008'de onanması ardından hukuki olarak mobbing davalarının önünü açmıştır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Jeoloji mühendisleri odası neyi kaybetti? | url = http://www.sendika.org/2006/12/jeoloji-muhendisleri-odasi-neyi-kaybetti-tulin-yildirim/ | yayıncı = sendika.org | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = Tülin Yıldırım | tarih = 26 Aralık 2006 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150421185447/http://www.sendika.org/2006/12/jeoloji-muhendisleri-odasi-neyi-kaybetti-tulin-yildirim/ | arşivtarihi = 21 Nisan 2015 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = İşyerinde ağzından çıkanı kulağın duysun | url = http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=208391 | yayıncı = radikal.com.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = BEHZAT MİSER | tarih = 26 Aralık 2006 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081011015257/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=208391 | arşivtarihi = 11 Ekim 2008 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = O bir "mobbing" gazisi | url = http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=892885&CategoryID=41 | yayıncı = radikal.com.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih =9 Ağustos 2008| arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = İlk Mobbing Davasını Açan Tülin Yıldırım : Kurumlar Bu Konuda Ne Yapacağını Bilemiyor | url = http://www.noete.com/ilk-mobbing-davasini-acan-tulin-yildirim-kurumlar-bu-konuda-ne-yapacagini-bilemiyor.html | yayıncı = noete.com | tarih = 1 Nisan 2010 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20121231041032/http://www.noete.com/ilk-mobbing-davasini-acan-tulin-yildirim-kurumlar-bu-konuda-ne-yapacagini-bilemiyor.html | arşivtarihi = 31 Aralık 2012 | erişimtarihi = 5 Ocak 2011 | ölüurl = yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = İşveren Psikolojik Tacizi Önlemek Zorunda | url = http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/108471-isveren-psikolojik-tacizi-onlemek-zorunda | yayıncı = bianet.org | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = Tolga KORKUT | tarih = 21 Temmuz 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160305072049/http://bianet.org/bianet/insan-haklari/108471-isveren-psikolojik-tacizi-onlemek-zorunda | arşivtarihi = 5 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = Mobbing Davasını Kazanan Kadın Mühendis: Mutlaka Mücadele Edin | url = http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/108465-mobbing-davasini-kazanan-kadin-muhendis-mutlaka-mucadele-edin | yayıncı = bianet.org | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = Tolga KORKUT | tarih = 21 Temmuz 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160305072738/http://bianet.org/bianet/insan-haklari/108465-mobbing-davasini-kazanan-kadin-muhendis-mutlaka-mucadele-edin | arşivtarihi = 5 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = Çalışanı aşağılayan yöneticiler yandı | url = http://arsiv.sabah.com.tr/2008/07/17/haber,95C725657E374CAC934B3E266B097EBE.html | yayıncı = sabah.com.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | yazar = Nergis DEMİRKAYA | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304195708/http://arsiv.sabah.com.tr/2008/07/17/haber,95C725657E374CAC934B3E266B097EBE.html | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = yes }}</ref>
* Basına "'''top sakal davası'''" <ref>{{Web kaynağı | başlık = 'Top sakal' davasını çalışan kazandı | url = http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1027729&CategoryID=77 | yayıncı = radikal.com.tr | erişimtarihi = 19 Ocak 2013 | tarih =6 Kasım 2010| arşivengelli = evet}}</ref> olarak yansıyan diğer bir dava ise [[Türk Telekom]]'a karşı açılmıştır. Türk Telekom'da şef mühendis olarak çalışan '''Bülent Atuk''' Ankara İş Mahkemesi'ne yaptığı başvuruyla, kendisine uygulanan sistematik psikolojik tacizin tespitini ve manevi tazminat ödenmesini talep etti. 2010 yılında karara bağlanan davayla mahkeme, Şef Mühendis Bülent Atuk'a mesleğine uygun iş verilmeyerek, çöp tenekesi, perdesi, kalorifer tesisatı, telefonu, bilgisayarı askısı olmayan odada yıllarca tek başına oturtulmasını, top sakal bırakması nedeniyle hukuka aykırı disiplin cezaları verilmesini sistematik psikolojik taciz (mobbing) kabul ederek şirketi manevi tazminat ödemeye mahkûm etti.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Atuk |ilk=Bülent |başlık=Türk Telekom'da Psikolojik İşkence |yıl=2012 |ay=Mart |yayımcı=Togan |id=ISBN 9789944337885}}</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mobbing" sayfasından alınmıştır