Sümela Manastırı: Revizyonlar arasındaki fark

| malzeme = Taş

}}

[[Dosya:Sumela.JPG|thumb|200px|Sümela Manastırı, 1903]]

'''Sümela Manastırı''' (Yunanca: ''Panagia Sumela'' (Παναγία Σουμελά) veya ''Theotokos Sumela''), [[Trabzon]] ilinin [[Maçka]] ilçesindeki [[Altındere, Maçka|Altındere]] vadisi sınırları içerisinde yer alan Meryem Ana Deresi'nin (Antik [[Yunanca]] adı: Panagia) batı yamaçlarında yer alan, Kara (Antik Yunanca adı: Mela) tepesinin üzerinde ve deniz seviyesinden 1.150 m yükseklikte konumlanmış Rum [[Ortodoks]] [[manastır]] ve [[kilise]] kompleksidir.

 

== Tarihçe ==

Kilisenin MS 365-395 tarihleri arasında inşa edildiği sanılmaktadır. [[Anadolu]]'da sıkça rastlanılan [[Kapadokya]] kiliseleri tarzında yapılmıştır; hatta Trabzon'da [[Maşatlık]] mevkiinde benzeri bir mağara kilisesi daha vardır. Kilisenin ilk kuruluşu ile manastır haline dönüşümü arasındaki bin yıllık dönem hakkında fazla bir şey bilinmemektedir. Karadeniz Rumları arasında anlatılan bir efsaneye göre Atina'lı [[Barnabas]] ile [[Sophronios]] adlı iki keşiş aynı rüyayı görmüşler; rüyalarında, [[İsa]]’nın öğrencilerinden Aziz [[Luka (aziz)|Luka]]’ın yaptığı üç Panagia ikonundan, [[Meryem]]'in bebek İsa’yı kollarında tuttuğu ikonun bulunduğu yer olarak Sümela'nın yerini görmüşler. Bunun üzerine birbirlerinden habersiz olarak deniz yoluyla Trabzon'a gelmiş, orada karşılaşıp gördükleri rüyaları birbirlerine anlatmış ve ilk kilisenin temelini atmışlardır. Bununla birlikte manastırdaki [[fresk]]lerde sıkça yer alıp, özel bir önem verilen [[Trabzon hükümdarları listesi|Trabzon İmparatoru]] [[III. Aleksios (Trabzon imparatoru)|III. Aleksios]]'un (1349-1390) manastırın gerçek kurucusu olduğu sanılmaktadır.<ref name="Heyamola Yayınları 2005">[[Özhan Öztürk]]. Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. Heyamola Yayınları. İstanbul, 2005. s. 1043</ref>

14. yüzyılda [[Türkmen]] akınlarına maruz kalan kentin savunmasında ileri karakol görevi üstlenen manastırın statüsünde Osmanlı fethinden sonra bir değişiklik olmamıştır. [[Yavuz Sultan Selim]]'in Trabzon’daki şehzadeliği sırasında buraya iki büyük şamdan hediye ettiği bilinmektedir. [[Fatih Sultan Mehmed]], [[II. Murat]], [[I. Selim]], [[II. Selim]], [[III. Murad]], [[İbrahim]], [[IV. Mehmed]], [[II. Süleyman (Osmanlı)|II. Süleyman]] ve [[III. Ahmed]]'in de manastırla ilgili birer fermanları bulunmaktadır. Osmanlı döneminde manastıra sağlanan imtiyazlar, [[Trabzon]] ve [[Gümüşhane]] bölgesinin İslamlaşması sırasında özellikle Maçka ve kuzey [[Gümüşhane]]'de [[Hristiyanlık|Hristiyan]] ve gizli Hristiyan köyleri ile çevrili bir alan oluşturmuştur.<ref>[[Özhan Öztürk]].Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. Heyamola Yayınları. İstanbul, 2005. s. 1043</ref>

 

== Galeri ==

<gallery>

Dosya:Sümela Manastırı.jpg|Farklı bir açıdan Sümela Manastırı, Temmuz 2008

Dosya:Miniatürk Sümele Manastırı.JPG|Sümele Manastırı maketi ([[Miniatürk]])