İntifada: Revizyonlar arasındaki fark

'''Birinci İntifada''' (ayaklanma) veya '''Birinci Filistinli İntifada''', İsrail’in, aralık 1987’den 1993 [[Oslo Anlaşması]]nın imzalanmasına kadar süren, [[Filistin]] topraklarını<ref name="LockmanBeinin1989_5">[[#LockmanBeinin1989|Lockman; Beinin (1989)]], p. [http://books.google.com/books?id=KYPVNdzXUJkC&pg=PA5&dq=%22the+palestinian+uprising+(intifada)+on+the+west_bank+and+gaza+is+said+to+have+begun+on+december+9+1987%22 5.]</ref> ele geçirmesine karşı, Filistinlilerin ayaklanmasıdır.<ref>Nami Nasrallah, 'The First and Second Palestinian ''intifadas'',' in David Newman, Joel Peters (eds.) ''Routledge Handbook on the Israeli-Palestinian Conflict,'' Routledge, 2013pp.56-67, p.56.</ref> Ayaklanma 9 Aralık'ta<ref>Edward Said,'Intifada and Independence', in Zachery Lockman, Joel Beinin, (eds.) ''Intifada: The Palestinian Uprising Against Israeli Occupation,''South End Press, 1989 pp.5-22, p.5:'The Palestinian uprising (''intifada'') on the West Bank and Gaza is said to have begun on December 9, 1987'</ref> Cebaliye mülteci kampında başladı. Gittikçe yükselen tansiyon, ölen Filistinli ve İsrailliler ve son olarak İsrail ordusuna ait bir aracın dört Filistinli’ye çarpıp öldürmesi, ayaklanmayı ateşledi.<ref>David McDowall,''Palestine and Israel: the uprising and beyond,''University of California Press, 1989 p.1</ref> Aracın dört Filistinliye kasıtlı çarptığı söylentisi hızlı bir şekilde Gazze’de, [[Batı Şeria]]’da ve [[Doğu Kudüs]]’te yayıldı.<ref name="JMCC">[http://www.jmcc.org/research/reports/intifada.htm The Intifada - An Overview: The First Two Years] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090712042903/http://www.jmcc.org/research/reports/intifada.htm |tarih=12 Temmuz 2009 }}[http://www.phrmg.org/monitor2001/oct2001-collaborators.htm Collaborators , One Year Al-Aqsa Intifada, Fact Sheets And Figures] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070606212710/http://www.phrmg.org/monitor2001/oct2001-collaborators.htm |tarih=6 Haziran 2007 }}</ref> Genel grev, Gazze ve Batı Şeria’daki İsrailli kurumları boykot, ordu emirlerine karşı sivil itaatsizlik, İsrail yerleşkelerinde çalışmamak, İsrail ürünlerini satın almamak, vergi vermemek, Filistinli araçları İsrail ehliyetleriyle kullanmayı reddetmek, grafitiler yapmak, barikatlar kurmak<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/shared/spl/hi/middle_east/03/v3_ip_timeline/html/1987.stm BBC: A History of Conflict]</ref><ref>Walid Salem, 'Human Security from Below: Palestinian Citizens Protection Strrategies, 1988-2005 ,' in Monica den Boer, Jaap de Wilde (eds.), ''The viability of human security,''Amsterdam University Press, 2008 pp.179-201 p.190.</ref> ve Filistin sınırları içindeki İsrail’e ait askeri binalara taş ve molotof kokteyli atmak, ayaklanma sürecinde gerçekleşen eylemlerdi. Buna cevaben, İsrail, ayaklanmaları durdurmak için 80.000 askeri mobilize etti. Çocuk haklarını dünya çapında savunan “Save the Children” raporuna göre ilk iki yıl boyunca, 18 yaş altı bütün Filistinlilerin 7% si ateşlenen silahlardan, dayaklardan veya göz yaşartıcı gazdan dolayı yaralandı.<ref name=pearlman/> Filistinlilerin kendi arasında, İsraille işbirliği yapma suçlamarından dolayı gerçekleşen şiddet eylemleri de ayaklanmaların daimi özelliklerinden biriydi. İsrail güvenlik güçleri 1087 Filistinliyi öldürürken, Filistinliler, 100 İsrailli sivili ve 60 İsrail güvenlik personelini öldürdü,<ref name=pearlman>Wendy Pearlman, ''Violence, Nonviolence, and the Palestinian National Movement,''Cambridge University Press 2011, [http://books.google.com/books?id=5Rn3CgDAymEC&pg=PG114 p.114]</ref> 1400 den fazla sivili ve 1700 askeri yaraladı.<ref>'Intifada,' in David Seddon, (ed.)''A Political and Economic Dictionary of the Middle East,''Taylor & Francis 2004, p.284.</ref> Filistinliler 822 Filistinliyi, İsraille işbirliği yapma suçlamalarıyla öldürdü, yarısından fazlasının sonralarda İsraille hiçbir alakalarının olmadığı kanıtlandı.<ref name = phrmg/><ref name="LockmanBeinin1989_38">[[#LockmanBeinin1989|Lockman; Beinin (1989)]], p. [http://books.google.com/books?id=KYPVNdzXUJkC&pg=PA37-38.] (verify):'The most dramatic case of popular vengeance against a collaborator occurred in the village of Qabatya during the last week of February. During a demonstration by townspeople, a small boy threw a stone at the house of Muhammad Ayad, an alleged informer for Shin Bet, Israel's internal security service. Ayad responbded by opening fire on the crowd, killing a child. Villagers stormed the house several times; thirteen were wounded by gunfire. When Ayad's ammunition was exhausted, villagers entered the house and killed him with an ax. They dragged his body to the street, where virtually the entire village spat on it, including his relatives. His body was then hung on an electricity pylon, topped by two Palestinian flags.The next day, at a gathering in the mosque, four other collaborators handed their guns over to the ''mukhtar'' (the village leader), and formally apologized to the village. (Qabatya has been cordoned off ever since, and many residents seized)'</ref> (1988-Nisan1994)

 

 

[[Dosya:GlobalIntifada.png|thumb|İntifada]]