Nezle: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k düzeltme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
12. satır:
 
==Belirtiler ve semptomlar==
Soğuk algınlığının en yaygın semptomları öksürük, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve boğaz ağrısıdır. Diğer semptomlar arasında kas ağrısı (miyalji), yorgunluk hissi, baş ağrısı ve iştah kaybı yer alabilir.<ref name=E24>Eccles Pg. 24</ref> Boğaz ağrısı insanların %40’ında görülür. Öksürük insanların yaklaşık %50’sinde mevcuttur.<ref name=CE11/> Vakaların yaklaşık yarısında kas ağrısı görülür.<ref name=Eccles2005/> Ateş yetişkinlerde pek görülmezken bebeklerde ve küçük çocuklarda yaygındır.<ref name=Eccles2005>{{Dergi kaynağı |yazar=Eccles R|başlık=Understanding the symptoms of the common cold and influenza |journaldergi=Lancet Infect Dis |cilt=5 |sayı=11 |sayfalar=718–25 |yıl=2005|ay=Kasım |pmid=16253889 |doi=10.1016/S1473-3099(05)70270-X|url=http://ndmat.hosp.ncku.edu.tw:8080/%E5%85%92%E7%A7%91/Feb-27.pdf }}</ref> Nezleye bağlı öksürük, [[grip]] (influenza)kaynaklı öksürüğe göre genellikle daha hafiftir.<ref name=Eccles2005/> Yetişkinlerde öksürük ve ateş çoğunlukla grip (influenza) işaretidir.<ref>Eccles Pg.26</ref> Nezleye sebep olan bazı virüsler hiçbir semptom yaratmaz.<ref>Eccles Pg.129</ref><ref>Eccles Pg.50</ref> Alt hava yollarından öksürükle dışarı atılan mukusun (balgam) rengi sarıyla yeşil arasında değişiklik gösterebilir. Mukusun rengine bakılarak enfeksiyonun bakteriyel mi yoksa virüs kaynaklı mı olduğu belirlenemez.<ref>Eccles Pg.30</ref>
 
===Seyir===
Soğuk algınlığı genellikle halsizlik, üşüme, hapşırma ve baş ağrısı ile başlar. İki ya da daha fazla gün sonra burun akıntısı ve öksürük gibi diğer semptomlar belirir.<ref name=E24/> Semptomlar tipik olarak enfeksiyon başladıktan iki ila üç gün sonra en kötü hallerine ulaşır.<ref name=Eccles2005/> Semptomlar çoğu zaman yedi ila on gün arasında geçse de üç haftaya kadar da sürebilir.<ref name=Heik2003>{{Dergi kaynağı |yazar=Heikkinen T, Järvinen A |başlık=The common cold |journaldergi=Lancet |cilt=361|sayı=9351 |sayfalar=51–9 |yıl=2003 |ay=Ocak |pmid=12517470|doi=10.1016/S0140-6736(03)12162-9 }}</ref> Çocukların dahil olduğu vakaların %35-40’ında öksürük on günden fazla sürer. Çocukların dahil olduğu vakaların %10’unda ise 25 günden fazla sürmektedir.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Goldsobel AB, Chipps BE |başlık=Cough in the pediatric population |journaldergi=J. Pediatr. |cilt=156 |sayı=3 |sayfalar=352–358.e1 |yıl=2010 |ay=Mart |pmid=20176183|doi=10.1016/j.jpeds.2009.12.004 }}</ref>
 
==Sebep==
===Virüsler===
[[Dosya:Coronaviruses 004 lores.jpg|thumb|Korona virüsler nezleye sebep olan bir virüs grubudur. Elektron mikroskobu altında halka şeklinde taca benzer (korona) bir görünüme sahiptirler.]]
Nezle [[Üst solunum yolları|üst solunum yolunda]] görülen ve kolayca yayılan bir [[Enfeksiyon hastalıkları|enfeksiyondur]]. Nezlenin en yaygın nedeni [[rinovirüs]]tür. Tüm vakaların %30 ile %80’inden sorumludur. Rinovirüs, ''[[Picornaviridae]]'' ailesine bağlı [[RNA]] içeren bir [[virüs]]tür. Bu virüs ailesinde bilinen 99 tür virüs bulunmaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı | doi = 10.1126/science.1165557 | başlık = Sequencing and Analyses of All Known Human Rhinovirus Genomes Reveals Structure and Evolution | yıl = 2009 | yazar = Palmenberg, A. C. | journaldergi = Science | pmid = 19213880 | cilt = 324 | sayfalar = 55–9 | soyadı2 = Spiro | ad2 = D | soyadı3 = Kuzmickas | ad3 = R | soyadı4 = Wang | ad4 = S | soyadı5 = Djikeng | ad5 = A | soyadı6 = Rathe | ad6 = JA | soyadı7 = Fraser-Liggett | ad7 = CM | soyadı8 = Liggett | ad8 = SB | sayı = 5923}}</ref><ref>Eccles Pg.77</ref> Başka virüsler de nezleye sebep olabilir. [[Koronavirüs]]ler, vakaların %10 ile %15’inden sorumludur. [[Grip]] (influenza) vakaların %5-15’ini oluşturmaktadır.<ref name=Eccles2005/> Bunların yanı sıra, diğer vakaların sebepleri insanda [[parainfluenza]] virüsleri, insanda respiratuar sinsityal virüs, [[adenovirüs]]ler, [[enterovirüs]]ler, ve metapnömo virüsü olabilir.<ref name="NIAID2006">{{Web kaynağı | başlık = Common Cold | yayıncı = [[National Institute of Allergy and Infectious Diseases]] | tarih = 27 Kasım 2006 | url = http://www3.niaid.nih.gov/healthscience/healthtopics/colds/ | erişimtarihi = 11 Haziran 2007 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080906193939/http://www3.niaid.nih.gov/healthscience/healthtopics/colds | arşivtarihi = 6 Eylül 2008 | ölüurl = no }}</ref> Çoğu zaman, enfeksiyona neden olan birden fazla virüs mevcuttur.<ref>Eccles Pg.107</ref> Toplamda, iki yüzden fazla farklı virüs türü soğuk algınlıkları ile ilişkilidir.<ref name=Eccles2005/>
 
===Bulaşma===
Nezle genellikle başlıca iki yoldan biriyle bulaşır. Virüs taşıyan [[Süspansiyon (kimya)|havadaki damlacıkların]] solunması veya yutulması; ya da enfekte burun [[mukus]]una ya bulaşmış nesnelere temas edilmesi.<ref name=CE11/><ref name=Cold197>{{Kitap kaynağı|soyadı=editors|ad=Ronald Eccles, Olaf Weber,|başlık=Common cold|yıl=2009|yayıncı=Birkhäuser|konum=Basel|isbn=9783764398941|sayfalar=197|url=http://books.google.ca/books?id=rRIdiGE42IEC&pg=PA197|baskı=çevrimiçi}}</ref> Soğuk algınlığının en fazla hangi yöntemle yayıldığı henüz belirlenmemiştir.<ref name=E211>Eccles Pg.211</ref> Virüsler çevrede uzun süre yaşayabilirler. Daha sonra ellerden gözlere ya da buruna geçerek hastalığı bulaştırırlar.<ref name=Cold197/> Hastalığın yakın şekilde oturan insanlara bulaşma riski daha fazladır.<ref name=E211/> Düşük bağışıklık seviyesine sahip birçok çocuğun yan yana bulunduğu ve genellikle hijyenin çok iyi olmadığı kreşlerde ya da okullarda hastalığın bulaşması yaygındır.<ref name=Text2007/> Bu enfeksiyonlar daha sonra eve taşınır ve ailenin diğer fertlerine bulaşır.<ref name=Text2007>{{Kitap kaynağı|soyadı=al.]|ad=edited by Arie J. Zuckerman ... [et|başlık=Principles and practice of clinical virology|yıl=2007|yayıncı=Wiley|konum=Hoboken, N.J.|isbn=9780470517994|sayfalar=496|url=http://books.google.ca/books?id=OgbcUWpUCXsC&pg=PA496|baskı=6.}}</ref> Ticari uçuşlardaki devridaim havanın hastalık bulaştırdığına dair bir kanıt yoktur.<ref name=Cold197/> Rinovirüsün sebep olduğu soğuk algınlıkları en çok semptomların görüldüğü ilk üç günde bulaşıcıdır. Daha sonra bulaşıcılık özellikleri azalır.<ref name="contagiousness">{{Dergi kaynağı|katkı=Contagiousness of the common cold|yazar1=Gwaltney JM Jr|yazar2=Halstead SB|yazar-ayırıcı=,}} Invited letter in {{Dergi kaynağı|başlık=Questions and answers|journaldergi=Journal of the American Medical Association|tarih=16 Temmuz 1997|cilt=278|sayı=3|sayfalar=256–257|url=http://jama.ama-assn.org/content/278/3/256|erişimtarihi=16 Eylül 2011}}<!-- I searched PubMed for both the letter and for the "Questions and answers" column. Neither is indexed. Also, the DOI that the website provides is broken, so I've instead provided a URL. --></ref>
 
===Hava===
Geleneksel açıklama, soğuk algınlığının uzun süre yağmur veya kış şartları gibi koşullara maruz kalınması yoluyla bulaştığıdır ve hastalık da ismini bu şekilde almıştır.<ref>{{Haber kaynağı |yazar=Zuger, Abigail |başlık='You'll Catch Your Death!' An Old Wives' Tale? Well... |gazete=[[The New York Times]] |tarih=4 Mart 2003|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D02E1DD163FF937A35750C0A9659C8B63}}</ref> [[İnsan vücut sıcaklığı|Vücut ısının]] düşmesinin soğuk algınlığı için risk faktörü oluşturduğu fikri tartışmalı bir konudur.<ref name="Mourtzoukou">{{Dergi kaynağı|soyadı=Mourtzoukou|ad=EG|yardımcıyazarlar=Falagas, ME|başlık=Exposure to cold and respiratory tract infections.|journaldergi=The international journal of tuberculosis and lung disease : the official journal of the International Union against Tuberculosis and Lung Disease|tarih=2007 Sep|cilt=11|sayı=9|sayfalar=938–43|pmid=17705968}}</ref> Soğuk algınlıklarına neden olan virüslerin bazıları mevsimsel olup soğuk ve yağışlı havalarda daha sık ortaya çıkarlar.<ref>Eccles Pg.79</ref> Bu mevsimselliğin nedeni kesin olarak anlaşılmamış olup,<ref name="nhs">{{Web kaynağı |url=http://www.cks.nhs.uk/common_cold/background_information/prevalence|başlık=Common cold – Background information|erişimtarihi=19 Mart 2013|arşivtarihi=15 Kasım 2012|arşivurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20121115105310/http%3A//www.cks.nhs.uk/common_cold/background_information/prevalence|tarih=|çalışma=|yayıncı=National Institute for Health and Clinical Excellence}}</ref> soğuk havanın yol açtığı solunum sistemindeki değişikliklerin enfeksiyonlara daha açık hale getirebileceği düşünülmektedir.<ref name="Eccles Pg.80" /> Kolaylıkla yayılan küçük damlacıkların kuru havada daha uzağa saçılması ve havada daha uzun süre kalması nedeniyle, düşük nem oranı hastalığın bulaşma oranlarını yükseltebilir.<ref>Eccles Pg. 157</ref> Bununla beraber, başta çocukların okula dönmesi olmak üzere, kapalı mekanlarda kalabalık ortamda daha fazla vakit geçirilmesi gibi sosyal etkenlerin de nezlenin mevsimselliğine katkısı olduğuna inanılmaktadır.<ref name=Text2007/><ref name="Eccles Pg.80">Eccles Pg.80</ref>
 
===Diğer===
[[Toplu bağışıklık]], yani bir insan grubunun tümümün belirli bir enfeksiyona karşı [[Edinilmiş bağışıklık sistemi|bağışıklık kazanması]], soğuk algınlığına önceden maruz kalınmasıyla oluşur. Bu yüzden, daha genç nüfusta solunum enfeksiyonları oranı daha yüksekken, daha yaşlı nüfusta solunum enfeksiyonları oranı düşüktür.<ref name=E78/> Zayıf bağışıklık fonksiyonu da hastalık için bir risk faktörüdür.<ref name=E78/><ref>Eccles Pg.166</ref> [[Uyku eksikliği|Uyku azlığı]] ve [[Malnütrisyon|yetersiz beslenme]] de rinovirüse maruz kaldıktan sonra enfeksiyon riskini artırmaktadır. Bunun nedeninin, bağışıklık fonksiyonu üzerindeki etkileri olduğuna inanılmaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Cohen S, Doyle WJ, Alper CM, Janicki-Deverts D, Turner RB |başlık=Sleep Habits and Susceptibility to the Common Cold |journaldergi=Arch. Intern. Med. |cilt=169 |sayı=1|sayfalar=62–7|yıl=2009 |ay=Ocak |pmid=19139325 |doi=10.1001/archinternmed.2008.505 |pmc=2629403}}</ref><ref>Eccles Pg.160–165</ref>
 
==Fizyopatoloji==
39. satır:
 
==Korunma==
Nezleden korunmanın tek etkili yolu virüslerin yayılmasını fiziksel olarak engellemektir.<ref name=E209>Eccles Pg.209</ref> Bu öncelikle [[El yıkama|elleri yıkamak]] ve maske takmak yoluyla başarılabilir. Sağlık hizmetlerinin verildiği yerlerde, önlükler ve tek kullanımlık [[eldiven]]ler de kullanılmaktadır.<ref name=E209/> Hastalığın bulaştığı kişilerin izole edilmesi, hastalığın çok yaygın olması ve semptomların spesifik olmaması nedeniyle mümkün değildir. Sebep olan pek çok virüs olması ve virüslerin hızlı şekilde [[Mutasyon|değişmesi]] nedeniyle, aşılamanın zor olduğu kanıtlanmıştır.<ref name=E209/> Geniş kapsamda etkili bir aşının geliştirilmesi de pek muhtemel değildir.<ref>{{Dergi kaynağı|yazar=Lawrence DM |journaldergi=Lancet Infect Dis |cilt=9 |sayı=5 |sayfa=278 |tarih=Mayıs 2009|doi=10.1016/S1473-3099(09)70123-9|url=http://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099%2809%2970123-9 |başlık=Gene studies shed light on rhinovirus diversity}}</ref>
 
Ellerin düzenli olarak yıkanması, nezle virüslerinin bulaşmasını azaltmaktadır. Bu yöntem en çok çocuklar arasında etkilidir.<ref name=CochP11>{{Dergi kaynağı|soyadı=Jefferson|ad=T|yardımcıyazarlar=Del Mar, CB, Dooley, L, Ferroni, E, Al-Ansary, LA, Bawazeer, GA, van Driel, ML, Nair, S, Jones, MA, Thorning, S, Conly, JM|başlık=Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2011 Jul 6|sayı=7|sayfalar=CD006207|pmid=21735402|doi=10.1002/14651858.CD006207.pub4}}</ref> Normal [[el yıkama]] sırasında [[Antiviral ilaç|antiviral]] ya da [[antibakteriyel]] maddelerin kullanılmasının el yıkamanın etkinliğini artırıp artırmadığı bilinmemektedir.<ref name=CochP11/> Hastalığın bulaştığı insanların yanındayken yüz maskesi takılması faydalı olabilir. Daha fazla fiziksel ya da [[sosyal mesafe]] konulmasının faydalı olup olmadığı konusunda yeterli veri bulunmamaktadır.<ref name=CochP11/> [[Çinko]] takviyesi kişinin yakalandığı nezle sayısını azaltmada etkili olabilir.<ref name=Zinc11>{{Dergi kaynağı|soyadı=Singh|ad=M|yardımcıyazarlar=Das, RR|başlık=Zinc for the common cold.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2011 Feb 16|sayı=2|sayfalar=CD001364|pmid=21328251|doi=10.1002/14651858.CD001364.pub3}}</ref> Rutin [[C vitamini]] takviyesi nezle riskini ya da şiddetini azaltmaz. C vitamini nezlenin süresini kısaltabilir.<ref name="Hemilä2010"/>
 
==Yönetim==
48. satır:
 
===Semptomatik===
Belirtileri hafifletmeye yardımcı tedavilere, [[ibuprofen]] ve [[Parasetamol|acetaminophen/paracetamol]] gibi basit ağrı kesici ([[analjezikler]]) ve ateş düşürücü ilaçlar<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Kim SY, Chang YJ, Cho HM, Hwang YW, Moon YS |editör1-soyadı=Kim |editör1-ad=Soo Young |başlık=Non-steroidal anti-inflammatory drugs for the common cold|journaldergi=Cochrane Database Syst Rev |sayı=3 |sayfalar=CD006362 |yıl=2009 |pmid=19588387 |doi=10.1002/14651858.CD006362.pub2 }}</ref> ([[antipiretik]]ler) dahildir.<ref>{{Dergi kaynağı|journaldergi=Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics|başlık=Efficacy and safety of over-the-counter analgesics in the treatment of common cold and flu|yazar=Eccles R|cilt=31|sayı=4|sayfalar=309–319|yıl=2006|pmid=16882099|doi=10.1111/j.1365-2710.2006.00754.x}}</ref> Kanıtlar, [[Öksürük şurubu|öksürük şuruplarının]] basit ağrı kesici ilaçlardan (analjezikler) daha fazla etkin olduğunu göstermez.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Smith SM, Schroeder K, Fahey T |editör1-soyadı=Smith |editör1-ad=Susan M |başlık=Over-the-counter medications for acute cough in children and adults in ambulatory settings |journaldergi=Cochrane Database Syst Rev |sayı=1 |sayfalar=CD001831 |yıl=2008 |pmid=18253996|doi=10.1002/14651858.CD001831.pub3 }}</ref> Aynı zamanda, öksürük şuruplarının, etkinliklerini destekleyici kanıtların yokluğundan ve zarar verme risklerinden dolayı çocuklar için kullanılması tavsiye edilmez.<ref name=CFP09>{{Dergi kaynağı |yazar=Shefrin AE, Goldman RD |başlık=Use of over-the-counter cough and cold medications in children |journaldergi=Can Fam Physician |cilt=55 |sayı=11 |sayfalar=1081–3 |yıl=2009 |ay=Kasım |pmid=19910592 |pmc=2776795|url=http://www.cfp.ca/content/55/11/1081.full }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Vassilev|ad=ZP|yardımcıyazarlar=Kabadi, S, Villa, R|başlık=Safety and efficacy of over-the-counter cough and cold medicines for use in children.|journaldergi=Expert opinion on drug safety|tarih=2010 Mar|cilt=9|sayı=2|sayfalar=233–42|pmid=20001764|doi=10.1517/14740330903496410}}</ref> [[Kanada]], riskler ve kanıtlanmamış faydaları konusundaki endişelerden dolayı reçetesiz satın alınabilen öksürük ve soğuk algınlığı şuruplarının 6 yaş ve altındaki küçük çocuklar için kullanılmasını sınırlandırmıştır.<ref name=CFP09/> Reçetesiz satın alınabilen bir ilaç olan [[dekstrometorfan]]ın suistimali, birçok ülkede yasaklanmasına sebep oldu.<ref>Eccles Pg. 246</ref>
 
Yetişkinlerde, burun akması birinci jenerasyon [[Antihistaminik|antihistaminler]] tarafından azaltılabilir. Ancak birinci jenerasyon antihistaminler uyuşukluk gibi kötü yan etkilerle ilişkilendirilmektedir.<ref name=AFP07/> [[Psödoefedrin]] gibi diğer [[dekonjestan]]lar da yetişkinlerde etkilidir.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Taverner D, Latte J |başlık=Nasal decongestants for the common cold |journaldergi=Cochrane Database Syst Rev |sayı=1|sayfalar=CD001953 |yıl=2007 |pmid=17253470 |doi=10.1002/14651858.CD001953.pub3 |editör1-soyadı=Latte |editör1-ad=G. Jenny }}</ref> Ipratropium burun spreyi, burun akması belirtilerini giderse de tıkanıklık konusunda etkisi azdır.
<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Albalawi|ad=ZH|yardımcıyazarlar=Othman, SS, Alfaleh, K|başlık=Intranasal ipratropium bromide for the common cold.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2011 Jul 6|sayı=7|sayfalar=CD008231|pmid=21735425|doi=10.1002/14651858.CD008231.pub2}}</ref> İkinci jenerasyon antihistaminlerin de etkin olmadığı görülmektedir.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Pratter|ad=MR|başlık=Cough and the common cold: ACCP evidence-based clinical practice guidelines.|journaldergi=Chest|tarih=2006 Jan|cilt=129|sayı=1 Suppl|sayfalar=72S-74S|pmid=16428695|doi=10.1378/chest.129.1_suppl.72S}}</ref>
 
Çalışmaların eksikliği nedeniyle, sıvı alımının artırılmasının, belirtileri mi yoksa solunum yolu hastalığını mı iyileştirdiği bilinmemektedir.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Guppy|ad=MP|yardımcıyazarlar=Mickan, SM, Del Mar, CB, Thorning, S, Rack, A|başlık=Advising patients to increase fluid intake for treating acute respiratory infections.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2011 Feb 16|sayı=2|sayfalar=CD004419|pmid=21328268|doi=10.1002/14651858.CD004419.pub3}}</ref> Benzeri bir veri eksikliği ısıtılmış nemli hava kullanımı için de geçerlidir.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Singh|ad=M|yardımcıyazarlar=Singh, M|başlık=Heated, humidified air for the common cold.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2011 Mayıs 11|sayı=5|sayfalar=CD001728|pmid=21563130|doi=10.1002/14651858.CD001728.pub4}}</ref> Yapılan bir araştırma, buharlaşan göğüs [[merhem]]inin gece nükseden öksürük, tıkanıklık ve uyku güçlüğü gibi konularda semptomatik rahatlama sağladığını göstermiştir.
<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Paul IM, Beiler JS, King TS, Clapp ER, Vallati J, Berlin CM |başlık=Vapor rub, petrolatum, and no treatment for children with nocturnal cough and cold symptoms|journaldergi=Pediatrics |cilt=126 |sayı=6 |sayfalar=1092–9 |yıl=2010 |ay=Aralık|pmid=21059712|doi=10.1542/peds.2010-1601|url=http://pediatrics.aappublications.org/cgi/reprint/peds.2010-1601v1}}</ref>
 
===Antibiyotik ve antiviral ilaçlar===
[[Antibiyotik]]lerin virüs enfeksiyonlarına karşı ve bu sebepten dolayı soğuk algınlığına karşı bir etkileri yoktur.<ref name=CochraneAR2005>{{Dergi kaynağı |yazar=Arroll B, Kenealy T |editör1-soyadı=Arroll |editör1-ad=Bruce |başlık=Antibiotics for the common cold and acute purulent rhinitis |journaldergi=Cochrane Database Syst Rev |sayı=3 |sayfalar=CD000247 |yıl=2005 |pmid=16034850 |doi=10.1002/14651858.CD000247.pub2}}</ref> Antibiyotiklerin yan etkilerinin genel olarak zarara yol açmasına rağmen antibiyotikler yaygın olarak reçete edilmektedir.<ref name=CochraneAR2005/><ref>Eccles Pg.238</ref> Antibiyotiklerin yaygın olarak reçete edilmelerinin sebebi, insanların, doktorlardan bunları reçete etmesini beklemeleri ve doktorların insanlara yardımcı olmak istemesidir. Antibiyotiklerin reçete edilmesinin bir diğer sebebi de enfeksiyonun antibiyotikler tarafından yönetilebilecek sebeplerini dışarıda tutmanın zorluğudur.<ref>Eccles Pg.234</ref> Başlangıç düzeyinde bazı araştırmalar faydalı olduğunu göstermiş olsa da soğuk algınlığı için herhangi bir [[antiviral ilaç]] bulunmamaktadır.<ref name=AFP07/><ref>Eccles Pg.218</ref>
 
===Alternatif tedaviler ===
Soğuk algınlığı için birçok [[alternatif tedavi]] bulunmasına rağmen çoğu tedavinin kullanımını desteklemek açısından yetersiz kanıt bulunmaktadır.<ref name=AFP07/> 2010 yılı itibarıyla bal ya da burnun çalkalanmasının iyi gelip gelmediğine dair yeterli kanıt bulunmamaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Oduwole|ad=O|yardımcıyazarlar=Meremikwu, MM, Oyo-Ita, A, Udoh, EE|başlık=Honey for acute cough in children.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2010 Jan 20|sayı=1|sayfalar=CD007094|pmid=20091616|doi=10.1002/14651858.CD007094.pub2}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Kassel|ad=JC|yardımcıyazarlar=King, D, Spurling, GK|başlık=Saline nasal irrigation for acute upper respiratory tract infections.|journaldergi=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2010 Mar 17|sayı=3|sayfalar=CD006821|pmid=20238351|doi=10.1002/14651858.CD006821.pub2}}</ref> Çinko takviyesi, belirtiler başladıktan sonra 24&nbsp;saat içinde kullanıldıklarında belirtilerin şiddeti ve süresini azaltabilir.<ref name=Zinc11/> Kapsamlı araştırmalar yapılmış olmasına rağmen [[C vitamini]]nin soğuk algınlığı üzerindeki etkisi bulunmamaktadır.<ref name="Hemilä2010">{{Dergi kaynağı |doi=10.1002/14651858.CD000980.pub3 |pmid=17636648 |başlık=Vitamin C for preventing and treating the common cold |journaldergi=Cochrane database of systematic reviews |sayı=3 |sayfalar=CD000980 |yıl=2007 |soyadı1=Hemilä |ad1=Harri |soyadı2=Chalker |ad2=Elizabeth |soyadı3=Douglas |ad3=Bob|soyadı4=Hemilä |ad4=Harri |editör1-soyadı=Hemilä |editör1-ad=Harri}}</ref><ref name="Heimer2009">{{Dergi kaynağı |doi= 10.1111/j.1745-7599.2009.00409.x|pmid= 19432914 |başlık= Examining the evidence for the use of vitamin C in the prophylaxis and treatment of the common cold|journaldergi= Journal of the American Academy of Nurse Practitioners |sayı= 5|sayfalar=295–300 |yıl=2009 |soyadı1=Heiner |ad1= Kathryn A |soyadı2= Hart|ad2= Ann Marie |soyadı3= Martin |ad3= Linda Gore |soyadı4= Rubio-Wallace |ad4= Sherrie |cilt=21}}</ref> [[Ekinezya]]nın (kirpi otu) faydası hakkındaki kanıtlar tutarsızlık göstermektedir.<ref name=CochE06>{{Dergi kaynağı |yazar=Linde K, Barrett B, Wölkart K, Bauer R, Melchart D |editör1-soyadı=Linde|editör1-ad=Klaus |başlık=Echinacea for preventing and treating the common cold |journaldergi=Cochrane Database Syst Rev |sayı=1 |sayfalar=CD000530|yıl=2006 |pmid=16437427 |doi=10.1002/14651858.CD000530.pub2 }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Evaluation of echinacea for the prevention and treatment of the common cold: a meta-analysis|yazar=Sachin A Shah, Stephen Sander, C Michael White, Mike Rinaldi, Craig I Coleman|journaldergi=The Lancet Infectious Diseases|yıl=2007|cilt=7|sayı=7|pmid=17597571|sayfalar=473–480|doi=10.1016/S1473-3099(07)70160-3 }}</ref> Farklı ekinezya takviyelerinin gösterdiği etkiler çeşitlilik arz edebilir.<ref name=CochE06/>
 
==Prognoz ==
67. satır:
 
==Epidemiyoloji ==
Soğuk algınlığı, en sık görülen insan hastalığıdır <ref name=E1>Eccles Pg. 1</ref> ve insanları global olarak etkiler.<ref name=Text2007/> Yetişkinler, genellikle senede bir ila beş enfeksiyon geçirir.<ref name=CE11>{{Dergi kaynağı|soyadı=Arroll|ad=B|başlık=Common cold.|journaldergi=Clinical evidence|tarih=2011 Mar 16|cilt=2011|pmid=21406124|sayı=03}}</ref><ref name=Eccles2005/> Çocuklarda, senede altı ila on kere soğuk algınlığı görülebilir (ve okula giden çocuklar için senede on iki kereye kadar enfeksiyon görülebilir).<ref name=AFP07>{{Dergi kaynağı | yazar = Simasek M, Blandino DA | başlık = Treatment of the common cold | journaldergi = American Family Physician | cilt = 75 | sayı = 4 | sayfalar = 515–20 | yıl = 2007 | pmid = 17323712 | url = http://www.aafp.org/afp/20070215/515.html}}</ref> Bağışıklık sisteminde zayıflamaya bağlı olarak semptomatik enfeksiyon oranları, yaşlılarda artış gösterir.<ref name=E78>Eccles Pg. 78</ref>
 
==Tarihçe==
Soğuk algınlığının sebepleri sadece 1950'lerden bu yana tespit edilmeye başlanmış olsa da, hastalık, antik çağlardan beri insanlıkla beraber olmuştur.<ref>Eccles Pg. 3</ref> Belirti ve tedavileri, M.Ö. 16. yüzyıldan önce yazılmış, mevcut en eski tıp metni olan [[Antik Mısır]]'ın [[Ebers Papirüsü]]'nde açıklanmıştır.<ref>Eccles Pg.6</ref> "Soğuk algınlığı" terimi, belirtilerinin benzerliği ve soğuk havaya maruz kalmadan dolayı 16. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | yayıncı = Online Etymology Dictionary | url = http://www.etymonline.com/index.php?term=cold | başlık = Cold | erişimtarihi = 12 Ocak 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160314024153/http://etymonline.com/index.php?term=cold | arşivtarihi = 14 Mart 2016 | ölüurl = no }}</ref>
 
[[Birleşik Krallık]]'ta Soğuk Algınlığı Ünitesi, (Common Cold Unit - CCU) Tıbbi Araştırma Konseyi tarafından 1946'da kurulmuştur ve rinovirüs 1956 yılında burada keşfedilmiştir.<ref>Eccles Pg.20</ref> CCU, 1970 yılında, [[interferon]] tedavisinin rinovirüs enfeksiyonunun [[Kuluçka (epidemiyoloji)|inkübasyon]] döneminde bir miktar koruma sağladığını göstermiştir.<ref name="pmid2438740">{{Dergi kaynağı|yazar=Tyrrell DA|başlık=Interferons and their clinical value|journaldergi=Rev. Infect. Dis.|cilt=9|sayı=2|sayfalar=243–9|yıl=1987|pmid=2438740|doi=10.1093/clinids/9.2.243}}</ref> Herhangi bir pratik tedavi geliştirilememiştir. Ünite, rinovirüsler tarafından sebep olunan soğuk algınlıklarının önlenmesi ve tedavisinde çinko glukonat pastili araştırmasını tamamladıktan iki yıl sonra, 1989 senesinde kapanmıştır. Çinko, CCU'nun tarihinde geliştirilmiş tek başarılı tedaviydi.<ref>{{Dergi kaynağı| journaldergi = J Antimicrob Chemother.| yıl = 1987| ay = Aralık| cilt = 20| sayı = 6| sayfalar = 893–901| başlık = Prophylaxis and treatment of rhinovirus colds with zinc gluconate lozenges|soyadı = Al-Nakib| ad = W| pmid = 3440773| doi = 10.1093/jac/20.6.893| soyadı2 = Higgins| ad2 = PG| soyadı3 = Barrow| ad3 = I| soyadı4 = Batstone|ad4 = G| soyadı5 = Tyrrell| ad5 = DA}}</ref>
 
==Ekonomik etki ==
[[Dosya:The Cost Of The Common Cold & Influenza.jpg|thumb|Britanya posteri.<ref>{{Web kaynağı | başlık = The Cost of the Common Cold and Influenza | eser = Imperial War Museum: Posters of Conflict | yayıncı = vads | url = http://vads.bath.ac.uk/flarge.php?uid=33443&sos=0 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120313220537/http://vads.bath.ac.uk/flarge.php?uid=33443&sos=0 | arşivtarihi = 13 Mart 2012 | erişimtarihi = 3 Şubat 2014 | ölüurl = no }}</ref>]]
Soğuk algınlığının ekonomik etkisi, dünyanın birçok yerinde yeteri kadar anlaşılmamaktadır.<ref name="Eccles Pg.90"/> Soğuk algınlığı, [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nde, her yıl, ılımlı bir tahminle 7,7 milyar $'a mal olan 75 ila 100 milyon arasında hekim ziyaretine yol açmaktadır. Amerikalılar, reçetesiz satın alınabilen (OTC) ilaçlara yılda 2,9 milyar $ harcamaktadır. Amerikalılar, semptomatik rahatlama için de, ayrıca yılda 400 milyon $ harcamaktadır.<ref name=Frend03>{{Dergi kaynağı | yazar = Fendrick AM, Monto AS, Nightengale B, Sarnes M | başlık = The economic burden of non-influenza-related viral respiratory tract infection in the United States | journaldergi = Arch. Intern. Med. | cilt = 163 | sayı = 4 | sayfalar = 487–94 | yıl = 2003 | pmid = 12588210 | url =http://archinte.ama-assn.org/cgi/content/full/163/4/487 | doi = 10.1001/archinte.163.4.487}}</ref> Doktora görünen insanların üçte birinden fazlasına antibiyotik reçete edilmiştir. Antibiyotik reçetelerinin kullanımının, antibiyotik direnci konusunda etkileri mevcuttur.<ref name=Frend03/>
 
Soğuk algınlığı sebebiyle tahmini olarak yılda 189 milyon gün okul devamsızlığı yaşanmaktadır. Sonuç olarak ebeveynler, evde kalıp çocuklarına bakmak amacıyla 126 milyon işgününü kaçırmıştır. Soğuk algınlığından muzdarip çalışanlar tarafından kaçırılan 150 milyon işgününe eklendiğinde soğuk algınlığı bağlantılı [[İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması|işgücü kaybının]] toplam ekonomik etkisi yılda 20 milyar $'ı aşmaktadır.<ref name="NIAID2006" /><ref name="Frend03" /> Bu, Birleşik Devletler'deki işgücü kaybının %40'ına tekabül eder.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Kirkpatrick GL|başlık=The common cold |journaldergi=Prim. Care |cilt=23 |sayı=4 |sayfalar=657–75 |yıl=1996 |ay=Aralık |pmid=8890137|doi=10.1016/S0095-4543(05)70355-9 }}</ref>
 
==Araştırma==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nezle" sayfasından alınmıştır