Kariye Camii: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
2. satır:
[[Dosya:KariyeCamii-Aussenansicht.jpg|küçükresim|sağ|200px|Kariye Müzesi]]
'''Kariye Müzesi''' veya eskiden '''Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi''' ([[Yunanca]]: Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Σωτῆρος ἐν τῇ Χώρᾳ), [[İstanbul]]'da [[Karagümrük]] semtinde [[Edirnekapı]] bölümünde bulunan müzedir. [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] döneminde kilise, [[İstanbul'un fethi|fetihten]] sonra ise cami olarak kullanılmış tarihi bir yapıdır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Tarihçe | url = https://muze.gen.tr/muze-detay/kariye | yayıncı = Kariye Müzesi | erişimtarihi = 30 Mart 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150312082031/http://kariye.muze.gov.tr/tr/muze/tarihce/tarihce_15.html | arşivtarihi = 12 Mart 2015 | ölüurl = no }}</ref>
== Tarihçe ==
9. satır:
Kariye ''(Chora)'' Kilisesi, 6. yüzyıla kadar giden bir geçmişe sahiptir. Günümüze ulaşmış hali Osmanlı döneminde ve 20. yüzyılın ikinci yarısında geçirdiği onarımların sonucudur. Daha önceleri kilise çevresinde, manastır kompleksi de ihtiva etmekteyken bu yapılar geçen zamana dayanamamışlardır.
İlk önce manastır olarak 534 yılında [[I. Justinianus]] döneminde Aziz Teodius tarafından yapılmıştır. 11. yüzyılda [[I. Aleksios]]
Yapının önemi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorluk sarayı ve devlet idare merkezinin, [[Haliç]] kıyısında, surlara yakın bir yerde konumlanmış olan "Blakhernai Sarayı"na taşınmasıyla artmıştır.
Kariye
== Mimari özellikleri ==
Kariye Kilisesi, tipik bir Bizans yapısıdır. Dışarıdan tuğla duvarlarıyla oldukça sade görünmekle birlikte içi en süslü kiliselerden biridir. Güney cephede uzanan dar uzun tek nefli bir şapel olan "pareklezyon" bir bodrum üzerine yapılmıştır. Üstü kısmen kubbe, diğer kısımları tonozla örtülüdür. Tek apsisi vardır. Bütün batı cephesi boyunca uzanan dış [[narteks]] bugünkü cepheyi oluşturur. Yapının orta mekanını örten kubbe yüksek kasnaklıdır. Osmanlı döneminde onarım görmüştür ve ahşaptır. Dış cephelerde yuvarlak kemerler, yarım payeler, nişler ve taş tuğla örgü sıraları ile plastik ve hareketli bir görünüm sağlanmıştır. Doğu cephesi dışa taşkın apsislerle bitmektedir. Orta apsis dıştan yarım kemerli bir "payanda" ile desteklenmiştir. Bu payanda, gotik mimarlıkta yaygın olarak kullanılan bir destek ögesidir. Haç tonozları, yük etkisiyle sütun, paye gibi taşıyıcı destekleri iterek yıkılmalarını önleme amaçlıdır. Yarım kemer biçimlidir, dıştan destek sağlar.
Esas ibadet mekanı işlevini gören "naos", yapının merkezinde yer alır. Naos pandantifler ile geçilen bir kubbeyle örtülüdür. Naosun doğu uzantısı, "sunak masası"nın yer aldığı "bema" ya da kutsal mekandır.
İki katlı kuzey ek bölüm naosa birleşir. Geçiş niteliğindeki alt katı giyinme odası olarak kullanılmış olabilir. Manastır kütüphanesini barındıran ve naosa bir pencere ile açılan üst katı büyük olasılıkla kurucunun çalışma mekanıdır.
31. satır:
Dış [[narteks]]ten iç [[narteks]]e geçilen kapının üzerinde bir “Pantokrator İsa” vardır. (Bu betim birçok ortodoks kilisesinde kullanılan İsa’nın yüceliğini ifade eden, kalıp pozlardan biridir. Sakallı olarak tasvir edilen İsa, sağ eli ile takdis işareti yaparken, sol elinde Yeni Ahit’i tutmaktadır.)
Sol tarafta İsa'nın doğumu, vali Quirinus'un önünde nüfus sayımı, meleğin Yusuf'a görünüp Meryem'i alıp gitmesini öğütlemesi, ekmeğin çoğaltılması, suyun şaraba dönüştürülmesi; sağ tarafta ise haberci kralların İsa'nın doğumunu haber vermesi, felçlilerin iyileştirilmesi ve çocukların katli gibi sahneler vardır. İç mekandaki mozaikler “Bakire Meryem”in hayatından kesitler sunar ve
Gerek duvarlarda, gerekse tavandaki mozaik betimlemeler günümüze çok az hasarla ulaşmıştır. Mozaiklerin yanı sıra renkli ve desenli mermer süslemeler de vardır.
121. satır:
[[Kategori:İstanbul'un Tarihî Alanları]]
[[Kategori:İstanbul'daki Bizans müzeleri]]
[[Kategori:
| |||