Konuşma dili: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Suattaus01 (mesaj | katkılar) |
Suattaus01 (mesaj | katkılar) →Konuşma Dili Olarak Türkçe[2]: dış bağlantı |
||
17. satır:
Türkçe konuşma dili bakımından çeşitli özelliklere sahiptir:
<nowiki>#</nowiki> Genellikle tamamlanmamış
<nowiki>#</nowiki> Cümle yapılarının karıştırılması (kesin sınırları bulunmadan basit ya da birleşik cümle dizilimleri vb.);
<nowiki>#</nowiki> Tipik olmayan
(1) a. Ömer okula gitti. (https://en.wikipedia.org/wiki/Topic_and_comment<nowiki/>Konu: Ömer, odak: okula)
b. Okula Ömer gitti. (Konu: Okula, https://en.wikipedia.org/wiki/Focus_(linguistics)<nowiki/>odak: Ömer)<ref>İşsever, Selçuk (2000). Türkçede Bilgi Yapısı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: [[Ankara Üniversitesi|AÜ]] Sosyal Bilimler Enstitüsü.</ref> (İşsever 2000, s. 8). Örnek bağlamında (b) cümlesi (a) cümlesinden daha sık kullanılır.
<nowiki>#</nowiki> Bilgi, keyfi parçalar halinde sunulmaz. Yeni ve eski bilgi, konu ve yorum, odak veya ayrıntı dağılımında kullanıcıya bağlı (pragmatik) bir temel bulunur. Türkçe konuşma dilinde, cümlede
<nowiki>#</nowiki> Yan yana yerleştirmenin hiyerarşik cümle düzenine göre daha sık kullanımı ([https://en.wikipedia.org/wiki/Parataxis]Parataksisin [https://en.wikipedia.org/wiki/Hypotaxis]hipotaksise karşı baskınlığı. Sözdizimsel düzlemde konuşma dili unsurlarını süreç içinde toplayarak ilerler, yazılı dilde ise sözdiziminde sıralayarak ilerler ve daha iyi bir cümle için sürecin sonunda başa dönülebilir.);
<nowiki>#</nowiki> Söylem belirteçlerinin daha sık kullanımı (Söylem işaretleyicisi; işte, şey, yani, haydi, evet, yok vb.); (Yılmaz & Yılmaz (2006), kipsel belirteçler (görüş bildirenler: ben, bence, bana göre vb. gerçeklik bildirenler: gerçekten, aslında, belki, tabi vb. nitelik bildirenler: büyük, iyi, güzel, yanlış vb.<ref>{{Dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17033/178455|başlık=Konuşma Dili Olarak Türkçenin İki Temel Alanı|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=Yılmaz, Selim & Yılmaz, Arsun U. (2006). Konuşma Dili Olarak Türkçe'nin İki Temel Alanda İncelenmesi Tonlama ve Sözceleme.|yayıncı=İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 35, s. 197 - 227.}}</ref> (s. 206 - 208).
<nowiki>#</nowiki> Konuşma dilinin tipik iletişimsel işlevi (Sözdizimi dışında kalan unsurları göstermek veya bağlantı sağlayıcı araçlar olarak örneğin [[parçalarüstü unsurlar [[tonlama; Demircan (2015), 12 maddede özetlemiştir: Yüksek perdeden alçak perdeye sekerek düşme ve alçak perdede uzatma: Yükseeel! Umuuut! Özgeee!<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.idefix.com/Kitap/Turkcenin-Ses-Dizimi/Egitim-Basvuru/Dilbilimietimoloji/urunno=0000000482329|başlık=Türkçenin Ses Dizimi|erişimtarihi=|tarih=|dil=Türkçe|sayfa=|sayfalar=|çalışma=Demircan, Ömer (2015). Türkçenin Ses Dizimi (5 b.).|yayıncı=İstanbul: Der Kitabevi|isbn=9789753531030}}</ref> (s. 168).
<nowiki>#</nowiki> Zamirlerin daha sık kullanıldığı görülür. Sözdizimindeki unsurlar arasındaki bağlantıyı sağlayan bağlaçlar yerine konuşmanın gerçekleştiği bağlamın algısal unsurları, dinleyicinin dünya bilgisi, sözün ezgisi (bürün, ton, durak,
<br>
|