Alpler: Revizyonlar arasındaki fark

{{Diğer anlamı|Alp}}

'''Alpler''', Orta [[Avrupa]]'da yer alan büyük dağ silsilesi. [[İsviçre]], Kuzey [[İtalya]] ve [[Fransa]]'nın pek çok bölümünde görülür. [[Avusturya]]'nın hemen hemen hepsini kaplar ve [[Almanya]]'nın güneyinde önemli yer tutar. [[Coğrafi]] olarak 44°-48° kuzey [[enlem]]leri ve 5°-18° doğu [[boylam]]ları arasında bulunur. [[Ekvator]]'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

 

Orta Alplerin bir kolu da [[Ren Nehri]] Vadisinin kıyısındaki [[Bern]] Alpleridir. [[Finsteraarhorn]] (4274 m), [[Aletschhorn]] (4195 m) ve [[Jungfrau Dağı|Jungfrau]] (4158 m) gibi dünyanın en güzel tepelerine sahiptir. Yaklaşık 30 km ayrı ve paralel bulunan Pennine ve Bern Alpleri [[İsviçre]]'nin en önemli manzaralarını oluştururlar. Orta Alplerin, Lepontine, Tödei, Glarus, Bernia, Albula ve Silvretta önemli kollarıdır.

 

 

Doğu Alpler, daha az yüksek tepelere sahib olmalarına karşılık güzellikleri yönünden dikkati çeker. [[Bavyera]] Alpleri, Julian ve Carnic Alpleri önemli kollarıdır. [[Dolomitler]], ufalanan kalkerli yarları ile meşhurdur. Doğu Alplerde vadiler, sık ormanlara sahip olduklarından, toprak tarıma çok az müsaittir.

 

Alp vadileri oldukça değişiktir. Bazıları sayısız şelalelerin mevcut olduğu nehirleri barındıran dik yamaçlı, bazıları da, ana dağlara paralel uzanan geniş vadiler şeklindedir. Bunlardan kısa ve geçişi temin eden vadilere de rastlanır.

Kar çizgisinden yukarıda olan tepelerde [[buzul]]lara ve buz kesmiş kar taneciklerinden meydana gelen bölgelere rastlanır. Bu buzullar içinde en büyüğü 25,6 kilometre boyunda ve 1689,6 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Aletsch'dir. Bu buzulların yataklarına buz nehri denir. Yüksek dağlara ve kutup bölgelerine münhasır olan bu dikkat çekici buz nehirleri ilk defa Alpler'de incelenmiştir. Hareketleri yavaş yavaş ve karmaşıktır. Dünyanın diğer bölgelerinde de olduğu gibi yavaş yavaş çekilmeleri yerkürenin ısındığına işaret etmektedir. Bazı bölgelerde 1000 metrelik yüksekliğe kadar inmekte ve daha aşağılarda dağların sırtlarında kaybolmaktadırlar. Buzullar pek çok V şekilli vadiyi genişleterek U şekline getirmişlerdir. Ayrıca arazide buzulların eriyerek bıraktıkları toprak ve taş artıklarına rastlanır.