Telif hakkı: Revizyonlar arasındaki fark

{{vikisözlük|telif hakkı}}

 

'''Telif hakkı''' ({{dil|en|copyright}}), bir kişi ya da kişilerin her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği [[bilgi]], düşünce, sanat eseri ve ürününün kullanılması ve kopyalanması ile ilgili hukuken sağlanan haklardır. Telif hakkının doğması için tescile gerek yoktur.<ref name="Nasıl Korunur">{{Web kaynağı | url = http://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Nasil-Korunur | yayımcı = T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı | başlık = Telif Hakkı Nasıl Korunur? | erişimtarihi = 22 Haziran 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151203060323/http://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Hakki-Nasil-Korunur | arşivtarihi = 3 Aralık 2015 | ölüurl = no }}</ref> Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar eserin üretilmesiyle birlikte doğar.<ref name="Telif Haklarının Özellikleri">{{Web kaynağı | url = http://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Hakki-Nedir | yayımcı = T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı | başlık = Telif Haklarının Özellikleri | erişimtarihi = 22 Haziran 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151120073252/http://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Hakki-Nedir | arşivtarihi = 20 Kasım 2015 | ölüurl = no }}</ref> Bununla birlikte eser sahibi isterse ülkenin ilgili tescil birimlerinde (mesela Türkiye'de noter ya da Kültür Turizm Bakanlığı) isteğe bağlı olarak kayıt-tescil yaptırabilir. Telif hakları, genellikle belli bir süre için geçerlidir.

Telif hakları herkese karşı ileri sürülebilirler. Ancak toplum menfaatinin korunması gibi nedenlerle bu mutlak hakka [[yasa]]larla çeşitli sınırlamalar getirilebilir. Mutlak hakka getirilen bu sınırlandırmalar: Kamu yararı, kamu düzeni, genel ahlak gibi sebeplerle getirilen sınırlamalar ve hususi menfaat (şahsi kullanım vs.) yararına getirilen istisnalardan oluşabilir. Örneğin, telif hakkı saklı bir eserin kâr amacı güdülmeksizin, şahsi kullanım amacıyla çoğaltılabilmesi mümkün olabilir.<ref name="Telif Haklarının Özellikleri"/>

 

Telif hakları tescil edilmeseler dahi yasal koruma altındadır. Yani bir eser yayımlandığı andan itibaren korunması gereken statüye kavuşur. Telif anlaşmazlıklarında bir eseri ilk olarak kimin ürettiğinin tespiti için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlardan en meşhuru ''zaman damgalı elektronik imza ile imzalanmış dökümandır''. Yine amatör makale yazarlarının sık başvurduğu bir diğer yöntem ise ''mail göndermek suretiyle kayıt altına almaktır''. Bunların yanında toplumdaki tanınmışlığın tespiti şahitler yoluyla da mümkündür. Bir telif hakkı ihlalinde Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) 71 uyarınca suç duyurusunda bulunulabilir. Buna ilaveten Fikri Haklar Mahkemesi'nde hukuk davası açmak ve savcılık kanalıyla FSEK Ek madde 4 uyarınca erişim engelletmek de mümkündür. FSEK Ek 4. madde gereği erişim engelletebilmek için evvela ''ihtarname çekmek/bildirimde bulunmak'' gerekmektedir. Bu ihtarda/bildirimde; kopya içerik barındıran kişiye ilgili içeriği kaldırması için 3 günlük mühlet verilmelidir. Ayrıca telif haklarının korumasının bizzat resmi bir kurum tarafından yapılması için müracatta bulunmak mümkündür.<ref>http://www.telifhaklari.gov.tr/Basvuru-Islemleri</ref>