Olağanüstü hâl: Revizyonlar arasındaki fark

'''Olağanüstü hâl''', ya da kısacakısa adıyla bilinen '''OHAL''', olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu [[doğal afet]], tehlikeli [[salgın hastalık]], ekonomik bunalım, kamu düzeni tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan uygulamadır.

[[Uluslararası hukuk]] açısından bakıldığında olağanüstü halhâl durumunda özgürlükler ve haklar kısıtlanabilir. Örneğin bir hükûmet bir kişiyi yargılama olmaksızın alıkoyabilir. Kanunlarla belirlenmiş olan, temel özgürlükleri içeren "sınırlanamayan haklar" kapsam dışıdır.<ref>{{Fra}} D. Prémont, C. Stenersen, I. Oseredczuk, Bruylant, Brussels, ''Droits intangibles et états d'exception''[fr.] 1996, 644p., ISBN 2-8027-0766-3, Éditions ''Bruylant''</ref>

* [[Fransa]] [[2015 Paris saldırıları]] sonrasında olağanüstü halhâl ilanilân etti.

* [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] [[11 Eylül saldırıları]] sonrasında hâlen geçerli olan olağanüstü halihâli ilanilân etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2010/09/10/letter-president-continuation-national-emergency-with-respect-certain-te | başlık = Letter from the President on the Continuation of the National Emergency with Respect to Certain Terrorist Attacks | yayıncı = Whitehouse.gov | tarih =10 Eylül 2010| arşivengelli = evet}}</ref>

*12 Haziran 2016'da [[2016 Orlando gece kulübü saldırısı]] sonucunda [[Florida]] devleti Orange County'de olağanüstü halhâl ilanilân etti.<ref>http://www.flgov.com/wp-content/uploads/pdfs/16142.pdf</ref>

* Wood Buffalo belediyesi Fort McMurray Yangını sonucunda [[Alberta, Kanada]]'da olağanüstü halhâl ilanilân etti.

*[[Filipinler]] tropik fırtına felaketi sonucunda olağanüstü halhâl ilanilân etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://newsinfo.inquirer.net/114997/p-noy-declares-state-of-national-calamity | başlık = P-Noy declares state of national calamity &#124; Inquirer News | yayıncı = Newsinfo.inquirer.net | tarih =21 Aralık 2011| erişimtarihi =31 Mart 2012| arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.abs-cbnnews.com/nation/12/21/11/cost-sendong-damage-nears-p1b | başlık = Cost of Sendong damage nears P1B | yayıncı = ABS-CBN News | tarih =21 Aralık 2011| erişimtarihi =31 Mart 2012| arşivengelli = evet}}</ref>

* [[Myanmar]] mezheplerle ilgili şiddet sonucunda [[Meiktila]]'da olağanüstü halhâl ilanilân etti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21894339 | başlık = Burma: State of emergency imposed in Meiktila | eser = BBC News | erişimtarihi = 13 Mayıs 2016 | arşivengelli = evet}}</ref>

* [[Kırım]] Ukrayna'daki enerji sıkıntısı nedeniyle olağanüstü halhâl ilanilân etti.

* [[Kaliforniya]] valisi [[Jerry Brown]] 6 Ocak 2016'da gerçekleşen gaz sızıntısı nedeniyle olağanüstü halhâl ilanilân etti.

* ABD'de [[Kuzey Karolina]], [[Tennessee]], [[Maryland]], [[Pensilvanya]], [[Georgia]], [[Virginia]], [[Batı Virginia]] ve [[New Jersey]] gibi eyaletler kar fırtınası nedeniyle olağanüstü halhâl ilanilân ettiler.

* 2016'da [[Venezuela]]'da protestolar nedeniyle olağanüstü halhâl ilanilân etti. [[Nicolas Maduro]] protestoların arkasında ABD'nin olduğunu söyledi.<ref name="reuters">{{Haber kaynağı | url=http://www.reuters.com/article/us-venezuela-politics-idUSKCN0Y501X | başlık=Venezuela president declares emergency, cites U.S., domestic 'threats' | eser=Reuters | tarih=13 Mayıs 2016 | erişimtarihi=14 Mayıs 2016 | yazar=Buitrago, Deisy | yazar2=Ulmer, Alexandra}}</ref><ref name="guar">{{Haber kaynağı | url=http://www.theguardian.com/world/2016/may/14/venezuela-president-declares-60-day-state-of-emergency-blaming-us-for-instability | başlık=Venezuela president declares 60-day state of emergency, blaming US for instability | eser=The Guardian | tarih=14 Mayıs 2016 | erişimtarihi=14 Mayıs 2016}}</ref><ref name="telegraph">{{Haber kaynağı | url=http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/14/venezuela-president-declares-emergency-citing-us-domestic-threat/ | başlık=Venezuela president declares emergency, citing U.S. domestic 'threats' | eser=The Telegraph | tarih=14 Mayıs 2016 | erişimtarihi=14 Mayıs 2016}}</ref>

*[[2016 Türkiye askerî darbe girişimi]] sonrasında Türkiye genelinde 2 yıl süreyle olağanüstü halhâl ilanilân edildi.

[[1982 Anayasası|1982 anayasasının]] 119-122 maddelerine göre Türkiye'de dört farklı türde sıradışı yönetim vardır. Bunlar [[sıkıyönetim]], olağanüstü halhâl, [[seferberlik]] ve [[savaş]] halidirhâlidir. 121. maddeye göre: "''Anayasanın 119 ve 120 nci maddeleri uyarınca olağanüstü halhâl ilânına karar verilmesi durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur ve kabulü doğrultusun da bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü halhâl süresini değiştirebilir, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü halihâli kaldırabilir''."<ref>https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm</ref> Türkiye tarihinde üç kez genel olağanüstü halhâl ilanilân edilmiştir. 1978 ila 1983 arasında sıkıyönetim olağanüstü halhâl ile değiştirildi ve Kasım 2002'ye kadar yürürlükte kaldı. 20 Temmuz 2016'da [[2016 Türkiye askerî darbe girişimi|Türkiye askerî darbe girişimi]] sonrasında Türkiye genelinde 3 ay süreyle olağanüstü halhâl ilanilân edildi. 21 Temmuz 2016 saat 01.00 itibarıyla olağanüstü halinhâlin geçerli olması mecliste 115'e karşı 346 oyla kabul edildi.<ref>http://odatv.com/cok-onemli-kararlar-alinan-mgk-bitti-2007161200.html</ref><ref>http://www.hurriyet.com.tr/ohal-tezkeresi-tbmmdeki-oylamada-kabul-edildi-40158772</ref> 20 Temmuz 2016'da ilan edilip, 7 kez uzatılan olağanüstü hâl uygulaması iki yılın ardından 18 Temmuz 2018'de tamamen kaldırıldı.