PKK: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Pragdon (mesaj | katkılar)
Yazım hatası düzeltildi.
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
27. satır:
'''PKK''', Türkçe tam adı ile '''Kürdistan İşçi Partisi''' ([[Kürtçe]]: ''Partiya Karkerên Kurdistanê'' / پارت ی کار که‌رێن ی کوردستان, ), [[Türkiye]]'nin [[Doğu Anadolu Bölgesi|doğu]] ve [[Güneydoğu Anadolu Bölgesi|güneydoğusu]], [[Irak]]'ın [[Kürdistan#Irak Kürdistanı|kuzeyi]], [[Suriye]]'nin [[Kürdistan#Suriye Kürdistanı|kuzeydoğusu]] ve [[İran]]'ın [[Kürdistan#İran Kürdistanı|kuzeybatısını]] kapsayan bölgede devlet kurmayı amaçlayan ve bu amaçla söz konusu toprakların Türkiye sınırları dahilinde kalan kısmına sahip olabilmek için<ref>[http://www.iranian-military.org/templateC06.php?CID=1327 Thw Washington Institute for Near East Policy]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }} (''...[[Cemil Bayık]], another top PKK leader, added another demand: "Either the Kurds will become independent or not live at all...'')</ref> askeri hedeflere, [[Köy korucusu|köy korucuları]]na ve [[sivil]]lere<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.hri.org/news/turkey/trkpr/1995/95-09-25.trkpr.html#05 |başlık=PKK Massacres 5, Hri.org |erişimtarihi=29 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100602134122/http://www.hri.org/news/turkey/trkpr/1995/95-09-25.trkpr.html#05 |arşivtarihi=2 Haziran 2010 |ölüurl=no }}</ref><ref name="FAS">[http://www.fas.org/irp/world/para/docs/mfa-t-pkk.htm] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160824030002/http://fas.org/irp/world/para/docs/mfa-t-pkk.htm |tarih=24 August 2016 }}[[Amerikan Bilim Adamları Federasyonu (FAS)]], ''A Report on the PKK and Terrorism''(İngilizce) Alıntı:''Stratejik olarak PKK liderleri, devlete, sivillere ve kendilerine asi gruplara karşı terör uygulanması gerektiğine inanmaktadır.''</ref><ref>{{haber kaynağı |başlık=PKK baskınına uğrayan Kürt köyleri ABD gazetesine haber oldu |yazar= |url=http://www.milliyet.com.tr/2007/07/07/son/sondun06.asp |yayıncı=milliyet.com.tr |tarih=7 Temmuz 2007 |erişimtarihi=2 Ekim 2009}}</ref><ref name="tr.wikisource.org">{{Web kaynağı |url=http://tr.wikisource.org/wiki/%C3%96calan_Davas%C4%B1_Gerek%C3%A7eli_Karar |başlık=Öcalan Davası Gerekçeli Kararında sivillere yapılan eylemlere ilişkin bölümler |erişimtarihi=29 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20101015031901/http://tr.wikisource.org/wiki/%C3%96calan_Davas%C4%B1_Gerek%C3%A7eli_Karar |arşivtarihi=15 Ekim 2010 |ölüurl=no }}</ref> karşı saldırılar düzenleyen yasa dışı [[Ayrılıkçılık|ayrılıkçı]] silahlı örgüt.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol53no1/pdfs/U-%20Varouhakis-The%20Case%20of%20Ocalan.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304080848/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol53no1/pdfs/U-%20Varouhakis-The%20Case%20of%20Ocalan.pdf |arşivtarihi=4 Mart 2016 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.fbi.gov/stats-services/publications/terror_99.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150221024324/http://www.fbi.gov/stats-services/publications/terror_99.pdf |arşivtarihi=21 Şubat 2015 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://wikileaks.org/gifiles/docs/38/3883362_-os-turkey-syria-ct-mil-mgk-convenes-amidst-pkk-terror.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150205232753/https://wikileaks.org/gifiles/docs/38/3883362_-os-turkey-syria-ct-mil-mgk-convenes-amidst-pkk-terror.html |arşivtarihi=5 Şubat 2015 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.interpol.int/content/download/27178/365792/version/1/file/P2%20-%20Iran.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150205232737/http://www.interpol.int/content/download/27178/365792/version/1/file/P2%20-%20Iran.pdf |arşivtarihi=5 Şubat 2015 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.nationalsecurity.gov.au/Listedterroristorganisations/Pages/KurdistanWorkersPartyPKK.aspx |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=6 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150301010521/http://www.nationalsecurity.gov.au/Listedterroristorganisations/Pages/KurdistanWorkersPartyPKK.aspx |arşivtarihi=1 Mart 2015 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{haber kaynağı |başlık=Who are Kurdistan Workers' Party (PKK) rebels? |yazar= |url=http://www.bbc.com/news/world-europe-20971100 |yayıncı=bbc.com |tarih=4 Kasım 2016 |erişimtarihi=8 Ekim 2019}}</ref> '''KADEK''' (Kürtçe: ''Kongreya Azadî û Demokrasiya Kurdistanê'', [[Türkçe]]: ''Kürdistan Özgürlük ve Demokrasi Kongresi'') ve '''Kongra-Gel''' (''Halk Kongresi'') isimlerini de kullanmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kurdistan-post.com/News-file-article-sid-699.html |başlık=Kürdistan Postası |erişimtarihi=29 Eylül 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100407182238/http://www.kurdistan-post.com/News-file-article-sid-699.html |arşivtarihi=7 Nisan 2010 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{haber kaynağı |başlık=Haberler: PKK'nın yeni adı KADEK |yazar= |url=http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=35033 |yayıncı=Radikal.com.tr |tarih= |erişimtarihi=8 Ekim 2019}}</ref> 1974 yılında [[Abdullah Öcalan]] tarafından kurulan PKK'nın [[ideoloji]]si, 1990 yılına kadar [[Marksizm-Leninizm]], ardından [[demokratik konfederalizm]]<ref>[[s:KCK Sözleşmesi|https://tr.wikisource.org/wiki/KCK_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20151124173438/https://tr.wikisource.org/wiki/KCK_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi |tarih=24 November 2015 }}]]</ref> üzerine kurulu olmuştur.
 
Bazı politikacı ve yazarlara göre, PKK gerek geçmiş dönemde gerekse günümüzde eylemleri için çeşitli Marksist-Leninist örgütler veya partiler ile iş birliği yapmıştır. Örgüt, 12 Mart 2016 tarihinde [[Halkların Birleşik Devrim Hareketi]] bileşenleri ile birleşerek Türkiye'de faaliyet yürüten bazı [[Komünizm|komünist]] ve [[Marksist-Leninist]] silahlı örgütlerle ortak bir cephe oluşturmuştur.<ref>{{haber kaynağı |başlık="Halkların Birleşik Devrim Hareketi" kuruldu |yazar= |url=http://alinteri.org/halklarin-birlesik-devrim-hareketi-kuruldu.html |yayıncı=Alınteri dergisi |tarih=12 Mart 2016 |erişimtarihi=14 Mart 2016}}</ref> Bununla birlikte PKK'nın bazı ülkelerden maddi, manevi ve politik destek gördüğü öne sürülmektedir. Türkiye'deki eylemlerinin finansmanının büyük bir kısmı Türkiye dışından sağlanmaktadır.<ref>Tacar , Pulat Y. Terör ve Demokrasi. 1. Baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1999. S. 167.</ref> Örgüt, kendine yeterli maddi desteği sağlayabilmek için [[uyuşturucu ticareti]], eroin üretimi, [[insan ticareti]], [[Kara Para Aklama|kara para aklama]] ve kaçakçılık gibi yasadışı suç faliyetlerifaaliyetleri yürütmektedir. <ref>{{Web kaynağı|url=https://www.refworld.org/docid/52f3438d4.html|başlık=Human Smuggling and Trafficking into Europe: A Comparative Perspective|erişimtarihi=19 Mayıs 2020|yazarlar=Louise Shelley|tarih=Şubat 2014|çalışma=|yayıncı=Migration Policy Group}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/contending-with-the-pkks-narco-terrorism|başlık=Contending with the PKK's Narco-Terrorism|erişimtarihi=19 Mayıs 2020|yazarlar=Benjamin Freedman, Matthew Levitt|tarih=8 Aralık 2009|çalışma=|yayıncı=The Washington Institute}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|url=https://www.ncjrs.gov/App/Publications/abstract.aspx?ID=247109|başlık=Narcoterrorism in Turkey: The Financing of PKK-KONGRA GEL From Illicit Drug Business|erişimtarihi=19 Mayıs 2020|tarih=2007|çalışma=|yayıncı=National Criminal Justice Reference Service}}</ref>
 
PKK; [[Avrupa Birliği]] ülkeleri, [[NATO]], [[Amerika Birleşik Devletleri]], [[Avustralya]], [[Japonya]], [[Kanada]], [[Kazakistan]] ve bölgedeki Türkiye, Suriye, Irak ve İran'ın da aralarında bulunduğu [[PKK'yı terör örgütü kabul eden ülke ve kuruluşlar|çeşitli ülke ve uluslararası kuruluşlar]] tarafından [[terörizm|terör örgütü]] olarak tanınmaktadır.<ref name="United States Department of State ">{{Web kaynağı | url = http://www.state.gov/j/ct/rls/other/des/123085.htm?goMobile=0 | başlık = Foreign Terrorist Organizations | yayıncı = [[Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı]] | tarih = 10 Ağustos 1997 | erişimtarihi = 19 Şubat 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160426004050/http://www.state.gov/j/ct/rls/other/des/123085.htm?goMobile=0 | arşivtarihi = 26 Nisan 2016 | ölüurl = no }}</ref> [[Rusya]], [[Çin]], [[Hindistan]], [[İsviçre]], [[Mısır]], [[İsrail]], [[Tunus]], [[Suudi Arabistan]], [[Ukrayna]], [[Birleşik Arap Emirlikleri]] ise PKK'yı [[terörizm|terör örgütü]] olarak kabul etmeyen ülkelerden bazılarıdır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.turkishny.com/headline-news/2/34389-rus-aydn-pkk-teror-orgutu-ckmaza-girdi#.VSbO8ZN0ptE | başlık = Rus Aydın: PKK Terör Örgütü Çıkmaza Girdi | yayıncı = | erişimtarihi = 17 Temmuz 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160517161958/http://www.turkishny.com/headline-news/2/34389-rus-aydn-pkk-teror-orgutu-ckmaza-girdi#.VSbO8ZN0ptE | arşivtarihi = 17 Mayıs 2016 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://tagblatt.ch/index.php?artikelxml=jsp&artikel_id=1245738&ressort=tagblattheute/schlagzeilen|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070929131855/http://tagblatt.ch/index.php?artikelxml=jsp&artikel_id=1245738&ressort=tagblattheute%2Fschlagzeilen|başlık=www.tagblatt.ch&nbsp;–&nbsp;Schlagzeilen|yazar=St.Galler Tagblatt AG|arşivtarihi=29 Eylül 2007|yayıncı=|erişimtarihi=25 Haziran 2015|ölüurl=yes}}</ref><ref>{{haber kaynağı|soyadı1=Hüseyin Hayatsever|başlık=Rus büyükelçi: Halep'te sivil halkın insani koridoru kullanmasına izin verilmiyor|url=https://tr.sputniknews.com/columnists/201610261025494002-rus-buyukelci-halep/|erişimtarihi=21 Aralık 2016|yayıncı=[[Sputnik (haber ajansı)|Sputnik]]|tarih=26 Ekim 2016}}</ref> Örgüt, Avustralya merkezli Ekonomi ve Barış Enstitüsü'nün (IEP) "2018 Küresel Terörizm Endeksi" raporunda "Avrupa'nın en kanlı terör örgütü" olarak listelendi. 2016 yılında 268 kişinin, 2017 yılında ise 71 kişinin ölümünden sorumlu oldu.<ref>{{haber kaynağı |başlık=Avrupa'nın en kanlı terör örgütü:PKK |url=https://www.trthaber.com/m/?news=avrupanin-en-kanli-teror-orgutu-pkk&news_id=396671&category_id=4 |erişimtarihi=9 Aralık 2018 |yayıncı=[[TRT Haber]] |tarih=7 Aralık 2018}}</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/PKK" sayfasından alınmıştır