Amasya Genelgesi: Revizyonlar arasındaki fark

'''Amasya Genelgesi''', ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle Türk tarihinde önemi olan metin.

 

İlk kez ''ulusal egemenlikten'' bahsedilmiştir. Bir ihtilal bildirisi niteliği taşımaktadır, çünkü İstanbul Hükümeti'ni hiçe saymakta, hükümetin düşman devletlerin esiri olduğunu söylemekte ve milleti yine milletin kendisinin ''azmi ve kararlılığının'' kurtaracağını söylemektedir. Maddenin yorumu [[Kurtuluş Savaşı]]'nın amacı ve yönetim şeklinin halk tarafından yapılması ve seçilmesidir<ref name="amumcu1">{{Kitap kaynağı | son = Mumcu | ilk = Ahmet | yazarurl = | yardımcıyazarlar= | yıl = 19 | başlık = Tarih açısından [[Türk Devrimi]]nin temelleri ve gelişimi | yayımcı= İnkılâp | yer= İstanbul | id = ISBN 975-10-0527-2 | url= | alıntı=''Bu Tamimin yayınlandığı gün, '''Anadolu İhtilâlinin''' gerçek başlangıç tarihidir. Pek çok bilim adamı bu genelgeyi açıkça bir ihtilâl beyannamesi olarak kabul etmektedir.''}}</ref> [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]] kendisinin hazırladığı Amasya Tamimi'ni, 9. Ordu Müfettişi sıfatı ile imzalamıştır.

 

Bildiri, Erzurum'da 15. Kolordu Komutanı [[Musa Kâzım Karabekir|Kâzım Karabekir]]'e ve Cemal (Mersinli) Paşalara da sunuldu<ref name="amumcu1"/>. Onların onayının alınmasından sonra, bildiri, 22 Haziran 1919'da ülkenin en batısındakinden en doğusundakine kadar tüm mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi tarafından ulaştırıldı.

 

[[Dosya:SarayduzuKislasi.jpg|thumb|250px|Amasya Genelgesi'nin hazırlanarak [[telgraf]] yolu ile tüm Türkiye'ye iletildiği [[Amasya]] Saraydüzü Kışlası]]

# Türk inkılabının ihtilâl safhası başlamıştır.

# Türk milleti, hem İstanbul'a hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır.

# Kurtarıcı olarak görülen padişah, [[Hilâfet]], [[Manda (diplomasi)|manda]] ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşüncesi almıştır.

# Mustafa Kemal padişah tarafından kendisine verilen 9. Ordu Müfettişliği yetkilerini aşmış, kendi sorumluluğunda olmayan batı bölgelerine de bir tamim yayınlamıştır.

# Direniş esasları ilk defa Amasya'da yazılı bir ilke haline getirilmiştir.