William Edward Burghardt Du Bois: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme, değiştirildi: 27 Ağustos → 27 Ağustos, 1868 → 1868 (36) AWB ile
Yeni Üye (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
8. satır:
İki yıl sonra 1905'te, Du Bois, temelde [[Booker T. Washington]]'ın programına saldırmayı amaçlayan Niyagara Hareketi'nin kurucu önderliğini üstlendi. 1909'a değin yılda bir kez toplanan bu küçük örgüt, iç kavgalar ve Washington'ın muhalefeti nedeniyle gücünü önemli ölçüde yitirdi. Ama 1909'da kurulan, bütün ırkların üyelerine açık NAACP'nin ideolijik öncüsü ve doğrudan esin kaynağı olarak önem kazandı. NAACP'nin kurulmasında etkin rol oynayan Du Bois, derneğin araştırma müdürü ve dergisi Crisis'in yayın yönetmeni oldu. 1910-1934 arasında, Siyah protesto hareketinin propagandacısı olarak orta sınıftan Siyahlar ile ilerici beyazlar arasında eşi görülmemiş bir nüfuz sağladı.
 
Ham Niyagara Hareketi'nde, hem de NAACP içinde temel olarak ırklar arasında birleşme yanlısı bir tutum takınmakla birlikte, düşüncelerinde ayrılıkçı-milliyetçi eğilimler değişen derecelerde de olsa, her zaman kendini gösterdi. The Souls of Black Folk'ta Siyah Amerikalıların içinde bulunduğu ikiliği şöyle dile getirdi:
 
''Kişi her zaman ikiliğini hisseder:Bir Amerikalı, bir Zenci; iki ruh, iki düşünce, iki uzlaşmaz çekişme; tek bir Siyah bedende çatışan iki ideal, yalnızacyalnızca bu bedenin ayrılmaz gücü onu parçalara ayırıp dağılmaktan korur... O kişi, lanetlenmeksizin, hemcinslerinin hakaretine uğramaksızın, Fırsat'ın kapıları yüzüne çarpılmaksızın bir insanın hem Zenci, hem de bir Amerikalı olabilmesini arzular''
 
== Siyah milliyetçiliği ve sosyalizm ==
 
Du Bois'nin Siyah milliyetçiliği çeşitli biçimler almıştır.Bunlardan birincisi ve en ağır basanı, önde gelen savunucularından olduğu [[Pan-Afrikanizm|Panafrikanizmdi]]. Bu görüşe göre, [[Afrika]] kökenli bütün insanların çıkarları ortaktı ve özgürlük mücadelesinde birlikte çalışmaları gerekirdi. 1900'de [[Londra]]'da toplanan ilk Panafrika Konferansı'nın önderi olan Du Bois, 1919-1927 arasında düzenlenen dört Panafrika Kongresi'nin (PAC) de mimarı oldu. Dile getirdiği ikinci bir milliywtçilkmilliyetçililik kültürel nitelikliydi. Crisis'in yayın yönetmeni sıfatıyla Siyah edebiyatının ve sanatının gelişimini özendirdi ve okurlarını ''Siyahtaki Güzellik'''i görmeye çağırdı. Du Bois'nin Siyah milliyetçiliğinin üçüncü bir biçimi Siyahların, ekonomideki ırk ayrımına ve Siyahların yoksulluğuna karşı bir silah olarak, üretici ve tüketici kooperatiflerinden oluşan bir ''grup ekonomisi'' geliştimelerigeliştirmeleri gerektiği yolundaki inancında görülür. Du Bois'nin 1930'lardaki ekonomik bunalım sırasında özellikle önem kazanan bu görüşü, NAACP içinde ideolojik bir çatışmanın ortaya çıkışını hızlandırmıştır.
 
Du Bois 1934'te NAACP'yi kitlelerin sorunlarını göz ardı edip Siyah burjuvazinin çıkarlarına hizmet etmekle suçlayarak bu örgütten ve Crisis'in yayın yönetmenliğinden ayrıldı. Kooperatfilere duyduğu ilgi, milliyetçiliğinin [[Marksist]] eğilimlerinden kaynaklanan bir parçasıydı. 20. yüzyıla girerken Du Bois, Siyah kapitalizmini ve Siyah girişimcilerin Siyahlarca desteklenmesini savunmuştu. Ama 1905 dolaylarında sosyalist öğretilere eğilim gösterdi. 1912'de, yalnızca kısa bir süre için Sosyalist Parti üyesi olduysa da, [[Marksizm]]e ölünceye değin yakınlık duydu.
 
NAACP'den ayrıldıktan sonra [[Atlanta Üniversitesi]]'ne dönerek sonraki 10 yılını öğretim ve araştırmaya adadı. 1940'ta [[Atlanta Üniversitesi]]'nin ''ırk ve kültür dergisi'' Phylon'u kurdu.1945'te, genel yayın yönetmenliğine getirildiği, tasarı halindeki bir Siyah ansiklopedisinin hazırlık cildini yayımladı. Ayrıca, bu dönemde iki önemli kitap yazdı. ''Black Reconstruction: An Essay Toward a History of the Part Which Black Folk Played in the Attempt to Reconstruct Democracy in America, 1860-1880'' (1935; Siyahların Yeniden İnşası: Amerika'da Demokrasinin Yeniden İnşası Girişiminde Siyah Halkın Oynadığı Rolün Tarihine Yönelik Bir Deneme, 1860-1880), [[Amerikan İç Savaşı]] sonrasında Birlik'ten ayrılan Güney eyaletlerinin Kongre'nin isteklerine uygun olarak yeniden örgütlendiği Yeniden İnşa Döneminin (1865-1877) önemli bir Marksist yorumuydu. Bu yapıtın asıl önemi ise, Amerikan tarihinin bu kritik döneminde Siyahların hakkında var olan bilgilerden ilk kez bir senteze varmasındaydı. 1940'ta De Bois'nin, ''Dusk of Dawn:An Essay Toward an Autobiography of a Race Concept'' (Şafağın Alacakaranlığı: Irk kavramının Otobiyografisine Yönelik Bir Deneme)adlı kitabı yayımlandı. Du Bois bu parlak yaptındayapıtında kendi meslek yaşamı aracılığıyla, Siyah-beyaz çatışmasının değişen ve karmaşık yanlarını gözler önüne serdi; [[Afrika]] ve [[Afroamerikan]] özgürlük mücadelelerindeki kendi rolünü açıkladı.
 
[[Atlanta Üniversitesi]]'nde geçirdiği bu verimli 10 yılın ardından bir kez daha NAACP'de bir araştırma görevine geldi. NAACP ile bu kısa bağlantısı ikinci bir şiddetli çatışma ile 1948'de sona erdi. Du Bois bundan sonra siyasi görüşlerinde va yazılarında sürekli sola kaydı. [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] yanlısı görülen Du Bois, 1951'de yabancı bir devletin gayriresmî ajanı olmakla suçlandı. Federal yargıç beraatına karar verdiyse de, artık [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] hakkında her zamankinden de büyük bir düş kırıklığına uğramıştı. 1958'de [[Lenin Barış Ödülü]]'nü aldı. 1961'de Komünist Parti'ye giren ve [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'den ayrılıp [[Gana]]'ya yerleşen Du Bois bir yıl kadar sonra Amerikan vatandaşlığını reddetti.