Sapienza Deniz Muharebesi (1499): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Sonuçları: düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
25. satır:
}}
'''Sapienza Deniz Muharebesi''', '''Zonchio Deniz Muharebesi,''' '''Birinci İnebahtı Deniz Muharebesi''' ya da '''Burak Reis Adası Deniz Savaşı'''<ref>{{kitap kaynağı|başlık=Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi 4. cilt|sayfa=2008|basım=[[Milliyet (gazete)|Milliyet]]}}</ref> olarak da bilinmektedir. Bu deniz savaşı [[1499]] yılında dört ayrı günde ([[12 Ağustos|12]], [[20 Ağustos|20]], [[22 Ağustos|22]], ve [[25 Ağustos|25]] Ağustos) Sultan [[II. Bayezid]] saltanat yıllarında Kaptan-ı Derya Küçük Davut Paşa komutasındaki [[Osmanlı donanması]] ile Kaptan-General Antonio Grimani komutasındaki [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] arasında yapılan bir deniz savaşıdır. Osmanlı donanmasının büyük bir taktik ve stratejik zaferi ile sona eren bir deniz savaşıdır. Tarihte ilk defa gemilerde top kullanılan ilk savaştır.
 
== Tarafların güçleri ==
47. satır:
Bu Sapienza Deniz Savaşı galibiyeti hem yeniden denizde hem de karada [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] kuvvetlerinin taktik ve stratejik başarılarına neden olmuştur. Bu deniz savaşında büyük gayret gösteren Kemal Reis, Osmanlı Sultanı II. Beyazid tarafından savaş sonucunda esir alınan 10 Venedik kadırgasının verilmesi suretiyle odülendirildi. Osmanlı akıncı birlikleri karadan ta kuzey [[İtalya]]'da Friuli yörelerini bastılar ve hatta ta [[Vicenza]] şehrinin yakınlarına gelebildiler. Bütün Kuzey İtalya halkı, özellikle doğu [[Lombardiya]], Türk akınlarından korkmaya başladı. Savaş galibi Osmanlı donanması ise önce Kefalonya açıklarına çekildi. Sonradan karadan ulaşan Osmanlı kara güçleri ile birlikte İnebahtı kalesi denizden ve karadan kuşatıldı ve İnebahtı kalesi Osmanlı kuvvetlerinin eline geçti. Bu nedenle bazı tarihçiler bu deniz savaşına Birinci İnebahtı Deniz Savaşı adını vermektedirler.
 
[[Venedikliler]] elçi gönderip ateşkes istemelerine rağmen Sultan [[II. Bayezid]]'ın istediği şartı, yani [[Venedikliler]]in bütün [[Mora]] sahillerini terk etmesini, Venedik otoriteleri kabul etmedi. Bunun üzerine ertesi yıl, [[1500]]de1500de Sultan II. Bayezid komutasındaki Osmanlı kara kuvvetleri Venedik'in Mora yarımadasındaki en önemli üssü olan [[Modon]] kalesini kuşattılar. Bütün direnme gücünü yitiren Venedik garnizonu, şehri ve kaleyi yakıp yıktıktan sonra, teslim oldular. Aynı seferde Venedik'in Mora'da diğer üsleri olan Koron ve Navarin kaleleri de fethedildi. Ayni yıl Kemal Reis komutası altındaki Osmanlı donanması ile Venedik deniz güçleri arasında [[Modon Deniz Muharebesi (1500)|Modon Deniz Muharebesi]] veya "İkinci İnebahtı Muharebesi" adı verilen diğer bir deniz muharebesi de olmuş ve Osmanlı deniz gücü yine Venedik deniz gücünü yenilgiye uğratmıştır. Böylelikle Osmanlılarca daha önce barış için istenen ve Venedik tarafından reddilen barış şartı olan, Venedik'in yıllarca elinde bulundurduğu Mora sahillerinden ayrılması, Osmanlı deniz ve kara askeri güçleri üstünlüğü ile gerçekleştirildi. [[Venedik]] [[İspanyollar|İspanyol]] yardımı ile [[İyonya Denizi]] üzerinde olan [[Kefelonia]] adası ve [[İthaka]] adasına asker çıkarıp bu adaları egemenliği altına aldı ise de, Mora yarımadasındaki üslerin kaybını bu arazi kazançları hiçbir zaman telafi edememiştir.
 
Gerçekten Sapienza Deniz Savaşı Osmanlı donanmasının [[16. yüzyıl]]daki katı üstünlüğüne ve [[Akdeniz]]'in bir Osmanlı gölü haline girişinin en iyi bir müjdesicidir denilebilir. 20 Şubat [[1500]] de [[İstanbul]] [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]] Balyosu Alvise Manetti'nin raporuna göre [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] sadrazamı kendisine şunu söylemiştir:<ref name="norwich"/>
<blockquote>"Venedik iderecisi olan Signoria'ya şunu söyle: Artık Venedik'in denizle evlenmesini bıraksınlar; denizi komuta için artık bizim sıramız gelmiştir."</blockquote>
 
Ama hatırlamak lazımdır ki [[1499]] yalnız Sapienza Deniz Savaşı'nın tarihi değildir: [[Portekizliler|Portekizli]] kaptan Vasko do Gama [[Afrika]]'nın etrafından dolaşarak eriştiği [[Hindistan]]'dan Portekiz'e [[9 Eylül]] [[1499]]'da dönmüştür.
 
14 Aralık 1502 de Osmanlı-Venedik Savaşına son veren ateşkes anlaşması imzalanmıştır. Mayıs 1503'de tasdik edilen anlaşma ile Venedik eskisi gibi Osmanlı hükümetine yılda 10.000 düka altın vergi ödeyen bir devlet sıfatına tekrar bürünmüştür. Osmanlı donanması ise doğu Akdeniz ve Ege Denizinde egemenliğini artırmakla beraber, Venedik elinde bulunan Kıbrıs ve Girit adaları ve korsan Saint Jean şövalyelerin elinde bulunan Rodos dolayısıyla bu egemenlik ta 17. yüzyıla kadar tüm olamamıştır.