Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
→‎top: düzeltme, değiştirildi: 1898 → 1898 (6) AWB ile
29. satır:
}}
[[Dosya:1st Programme of the Russian Social Democratic Labour Party.jpg|sağ|thumb|250px|RSDİP 1. Programı]]
'''Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi''' ({{Dil|ru|Росси́йская социа́л-демократи́ческая рабо́чая па́ртия|dil_adı=e}}, РСДРП, ''Rossiyskaya sotsial-demokraticheskaya rabochaya partiya'', '''RSDRP'''), [[1898]]'de kurulan, [[Rusya]]'nın ilk [[Marksist]] partisi. Daha sonra [[Bolşevik]] ve [[Menşevik]] olmak üzere ikiye bölünmüştür.
 
1890'lı yıllarda Rusya'da [[işçi]] hareketleri yaygın olmaya ve çeşitli Marksist gruplar oluşturulmaya başlanmıştır. [[1898]]'de [[Kiev]]'deki grubun önderliğinde [[Minsk]]'te partinin kuruluş kongresi düzenlenmiş ve [[kongre]]de partinin adını "Rusya Sosyalist Demokrat Partisi" seçmiştir. "İşçi Gazetesi" merkez organın gazete statüsünü almıştır. Ancak geniş tutuklama yaşandığı için parti programını yazan partinin adını izin almadan "Rusya Sosyalist Demokrat İşçi Partisi" olarak değiştirmiştir.
 
''[[Iskra]]'' gazetesini [[1900]]'de çıkaran [[Vladimir Lenin]], [[Julius Martov]] ve [[Georgi Plehanov]]'un grubunun önderliğinde [[1903]]'te İkinci parti kongresi düzenlenmiştir. Lenin RSDİP'in tarım programının hazırlanması amacıyla kongreye "İşçilerin Partisi ve Köylülük" isminde bir makale göndermiştir. Buraya yazılanlar daha sonra bu kongrede kabul edilecektir.<ref>Lenin Collected Works, [[Progress Publishers]], 1964, Moscow, Volume 4, s. 420-428</ref> Kongreye 26 örgütten 51 oya sahip 43 temsilci katılmıştır. Salt çoğunluğu ''[[Iskra]]'' grubundan ibaretti. Kongrede parti programı ve tüzüğü kararlaştırılarak, merkez organ üyelerini seçmiştir. Merkez organı Rusya'da partiyi pratik olarak yönetecek "Merkez komitesi", yurtdışından ideolojik olarak yönetecek "Merkez organ gazetesi" ve "Merkez komitesi" ile "Merkez organ gazetesi" arasında anlaşmazlıklar çıktığında ara buluculuğunu yapacak "Parti konseyi" olmak üzere üç teşkilattan ibaretti. Neticede ''Iskra'' grubu hakimiyetini kazanmıştır.
 
Ancak kongre görüşme sırasında ''Iskra'' grubu bölünmüştür. Parti üyeliğini hüküm eden programın 1. maddesi üzerinde tartışma yaşanmıştır. Lenin üye olmaları için partinin faaliyetlerine katılmasını şart koşmuş, Martov ise partiyi desteklemesi yeterli olduğunu savunmuştur. Bu madde için Martov’un savı kabul edilmiştir. Fakat Lenin ''Iskra'''nın yönetim kurulu seçiminde mevcut 6 kişilik yönetim kurulu üyelerinden 3 kişiyi ihraç ederek Plehanov, Martov ve Lenin başta olmak üzere üç kişilik yönetim kurulunu önermiş ve kabul edilmiştir.
39. satır:
[[Vladimir Lenin|Lenin]] ile diğer merkez komite üyeleri arasında partiye kabul edilme, parti yönetimi ve iktidar mücadelesinde izlenecek yol konusunda tartışmalar yaşanmıştır. Lenin partinin [[demokratik merkeziyetçilik]]le yönetilmesini ve iktidara parlamenter yoldan değil devrimci mücadele ile yürünmesi gerektiğini belirtmiştir. Martov ise bunun aksine parlamenter mücadelenin gerekliliğinde ısrar etmiştir. [[Vladimir Lenin|Lenin]], Çarın güdümündeki meclisin seçim hakkının sınırlılığı dolayısıyla halkın çoğunluğunu oluşturan yoksul kitleleri temsil edemeyeceğini ve meclisin toprak aristokratları ile burjuvazinin taleplerine göre hareket edeceğini belirterek Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin sadece parlamenter mücadele ile sınırlı kalmasının hiçbir fayda sağlamayacağını ifade etmiştir. Ancak yine ona göre devrimci mücadeleyi güçlendirmek ve daha geniş kitlelere etki edebilmek için partinin mecliste temsili de gereklidir. RSDİP II. Kongresi'nde yaşanan tartışmalarda Lenin'in görüşlerini destekleyenler çoğunlukta oldukları için [[Bolşevik]], Martov'u destekleyenler ise azınlıkta oldukları için [[Menşevik]] adını almışlardır.
 
Bir ara Plehanov ve Lenin ''Iskra'''yı yönettiyse de Plehanov'un Menşevikler'e geçmesiyle Lenin Iskra'dan ayrılmak zorunda kalmıştır. ''Iskra'' Menşevikler'in organ gazetesi haline gelmiş ve Bolşevikler'i şiddetle eleştirmiştir. Buna karşı Lenin ''[[Bir Adım İleri, İki Adım Geri]]'' gibi eserlerinde Menşevikler'i eleştirmiş ve [[1904]]'te "Bolşevik Komiteler Bürosu" kurdurmuş ve [[1905]]'te büro 'Vperyod' gazetesini yayımlanmaya başlamıştır.
 
== Kaynakça ==