|
=== Yasal düzenleme girişimi ===
[[1970]]'te, çalışma yaşamını ve temel sendikalar mevzuatını düzenleyen 274 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası ile 275 sayılı Sendikalar Yasası'nda değişiklik yapan tasarı, [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]] ve [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nin işbirliğiyle önce Millet Meclisi ardından Senato'dan geçirildi. Yapılan değişiklik, işçilerin sendika seçme özgürlüğünü önemli ölçüde kısıtlamakta, sendika değiştirmeyi güçleştirmekteydi. Yasa taslağı 11 Haziran [[1970]]'te Cumhurbaşkanı [[Cevdet Sunay]]'ın onaylamasıyla yürürlüğe girdi.{{Kaynak belirt}}
Kanunlaşan tasarı esas olarak [[Türk-İş]]'ten [[DİSK]]'e işçi akışını önlemeyi amaçlamaktaydı. [[DİSK]] ve bağlı sendikalar yeni yasaya tepki gösterdiler. [[Türkiye İşçi Partisi]] ise söz konusu yasa değişikliklerini [[Anayasa Mahkemesi]]'ne götüreceğini açıkladı ve iptal davası açtı.{{Kaynak belirt}}
== Olayların gelişimi ==
[[DİSK]]'li sendikacıların ve yöneticilerin tepkileri, 15 Haziran [[1970]] sabahı, [[İstanbul]]'un belli başlı merkezlerine doğru yürüyüşe geçmeleriyle yeni bir evreye girdi. Son 1,5 yıldır bazı büyük fabrikalarda çeşitli işçi hareketleri ve direnişleri sürmekte olduğundan birçok fabrikada ve işçi semtinde gerginlik artmıştı. 15 Haziran 1970'te patlak veren olaylar da bir nevi dışavurum oldu. Kentin Anadolu yakasında başlayan yürüyüş [[Kartal, İstanbul|Kartal]] ilçesinden yürüyüşe katılan işçilerle Ankara Asfaltı (E-5 karayolu) boyunca ilerlerken, kendilerine başka fabrikalardan da katılanlar oldu. [[Göztepe, Kadıköy|Göztepe]] dolaylarında, Otosan Fabrikası işçileri ile DMO işçileri de onlara katıldı ve yürüyüş saat 17:00'ye kadar sürdü. Bir başka yürüyüş kolu da [[Beykoz]] ve [[Paşabahçe]]'den [[Üsküdar]]'a doğru oluştu.16 Haziran'da ise [[Gebze]]'den başlayan işçi yürüyüşü, Kartal'dan katılan işçilerle birleşerek [[Bağdat Caddesi]] üzerinden Kadıköy İskele Meydanı'na kadar ulaştı.{{Kaynak belirt}}
Avrupa Yakası'nda ise 15 Haziran [[1970]]'te, [[Bakırköy]]-[[Topkapı, Fatih|Topkapı]]-[[Sağmalcılar]] güzergahında yürüyüş yapıldı. 16 Haziran'da da, kentin Topkapı dışındaki kesimlerinden gelen kollar birleşip, [[Aksaray]] üzerinden önce [[Sultanahmet Meydanı|Sultanahmet]]'e, oradan [[Cağaloğlu]] ve vilayetten (valilik) geçip [[Eminönü]]'ne geldiler. Valilik [[Haliç]] üzerinde yer alan o zamanki iki köprüyü de açtırarak, eylemcilerin [[Beyoğlu]] tarafına geçmesini engelledi. [[Levent, Beşiktaş|Levent]] ve [[Beyoğlu]]'nda da küçük yürüyüş kolları oluşmuştu.{{Kaynak belirt}}
Gösterilere pek çok fabrikadan 75.000 dolaylarında işçi katıldı. Gösterilen tepki esas olarak [[DİSK]] üyesi işçilerden geldiği halde, yürüyüşlere çok sayıda [[Türk-İş]] işçisi de toplu halde katıldı. Olayların birinci günü akşamı [[Bakanlar Kurulu]] 60 günlük bir [[sıkıyönetim]] ilan etti. DİSK ve bağlı sendikaların yöneticilerinin pek çoğu sıkıyönetim mahkemelerince tutuklandılar ve yargılandılar. [[Kadıköy]]'de meydana gelen olaylarda 2 işçi, 1 polis ve 1 esnaf yaşamını yitirdi. 16 Haziran'da [[Ankara]], [[Adana]], [[Bursa]] ve [[İzmir]]'de de küçük çaplı olaylar yaşandı.{{Kaynak belirt}}
|
