Nikolay Çernışevski: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
13. satır:
}}
 
'''Nikolay Gavriloviç Çernişevski''' ([[Rusça]]: '''Николай Гаврилович Чернышевский'''; soyadı zaman zaman ''Çerniçevski'' olarak da geçmiştir) (12 Temmuz [[1828]] - [[17 Ekim]] [[1889]]) Rus devrimci demokrat, [[materyalist]] filozof, eleştirmen ve [[Sosyalizm|sosyalist]]. Bazıları tarafından bir [[Ütopyacı sosyalizm|ütopyacı]] (ütopist) [[Sosyalizm|sosyalist]] olarak değerlendirilmiştir. 1860'larda devrimci demokratik hareketin önderi konumundaydı. [[Vladimir Lenin|Lenin]], [[Emma Goldman]] gibi önemli isimleri etkilemiştir.
 
Yoksul bir papazın oğlu olarak [[Saratov]]'da [[1828]]'de doğdu. [[1846]]'ya kadar burada kaldı. [[1850]]'de [[Sankt-Peterburg]] Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra, [[Saratov]]'da bir lisede (jimnazyum) öğretmenlik yapmıştır. [[1853]]'ten [[1862]]'ye kadar [[Sankt-Peterburg]]'da yaşamış, ''Sovremennik''`te (''Çağdaş'') baş editör olmuştur. [[1862]]'de tutuklanmış ve hapsedilmiştir. Hapiste olduğu sırada ''Nasıl Yapmalı?'' isimli ünlü romanını yazmıştır. Daha sonra birçok Rus devrimcisine ilham kaynağı olacak roman, barındırdığı düşünceler açısından [[Robert Owen|Owen]], [[Fourier]] ve [[Godwin]] gibi isimlerin etkilerini taşır denilebilir.
 
[[1862]] yılında 'sivil idam' (alay(cı) idam) hükmü verilmiştir, ardından cezai kölelik ve daha sonra [[Sibirya]]'ya sürgün. [[17 Ekim]] [[1889]]'da, 61 yaşındayken ölmüştür.
 
Çerniçevski Rus popülizmi, ''[[Narodizm]]''`in kurucusudur. Kamuoyunu [[otokrasi]]nin bir devrim ile devrilmesi ve sosyalist bir toplumun yaratılması için çalışmaya davet etmiştir. Düşüncesi eski köylü [[komün]]ünü temel alan bir sosyalizm yaratmaktı. [[Herzen]], [[Belinsky]] ve [[Feuerbach]] fikirlerini büyük ölçüde etkilemiştir. Felsefi anlamda bir [[maddeci]] (materyalist) idi.