Julianus: Revizyonlar arasındaki fark

'''Flavius Claudius Iulianus''' ya da '''Julianus Apostata''' ('''Dönme Julianus''') (d. [[331]]/[[332]] – ö. 26 Haziran [[363]]), [[361]]-363 yılları arasında [[Konstantin Hanedanı]]'na mensup Roma imparatoruydu. Kendisi son [[pagan]] Roma imparatoruydu ve imparatorluktaki çöküşü durdurmak amacıyla geleneksel ibadeti geri getirmeye çalışmıştır.

Julianus [[331]] ya da [[332]] yılında [[Konstantinopolis]]'te imparator [[Büyük Konstantin]]'in üvey kardeşi Julius Constantius ile onun ikinci karısı Basilina'nın oğlu olarak dünyaya geldi. Baba tarafından büyük babası [[Batı Roma]] imparatoru [[Constantius Chlorus]] ve büyük annesi ise Chlorus'un ikinci karısı Flavia Maximiana Theodora idi. Anne tarafından büyük babası Caeionius Iulianus Camenius'tu.

[[337]] yılında Konstantin'in ölümünün ardından yaşanan kargaşada Julianus'un hırslı kuzeni [[II. Constantius]] kendini yegane imparator ilan edebilmek için Julianus'un ailesine karşı bir katliam başlattı. Constantius, kardeşleri [[II. Konstantin]] ve [[Constans]], kuzenleri Julian ve Julianus'un üvey kardeşi Gallus dışında Constantius Chlorus ve Theodora'nın ikinci evliliğinden olanların öldürülmesini emretti. II. Constantius, Constans ve II. Konstantin her biri Roma topraklarının bir bölümünde olmak üzere ortak imparator ilan edildiler. II. Constantius, Julianus ve Gallus'un sıkı bir [[Aryanizm]] eğitimi almalarını sağladı.

Yaşamının geleneksel anlatımında Julianus'un erken psikolojik gelişimine ve eğitimine hatırı sayılır bir ağırlık verilir. Julianus anneannesi tarafından [[Bitinya]]'da büyütüldü. Yedi yaşında [[Nicomedia]]'nın Ariusçu psikoposu Eusebius ve hadım bir [[Gotlar|Got]] olan Mardonius tarafından eğitildi. Ancak [[342]] yılında Julianus ve üvey kardeşi Gallus [[Kapadokya]]'da sürgüne gönderildi. Julianus burada [[Hıristiyan|Hristiyan]] psikopos Yorgo ile tanıştı. 18 yaşına geldiğinde sürgün sona erdi ve kısa bir süre Konstantinopolis ve Nicomedia'da oturdu.

[[351]] yılında Aedesius'tan [[Neoplatonizm]] eğitimi almak üzere [[Anadolu]]'ya döndü. [[Atina]]'da bulunduğu dönemde iki Hristiyan azizi Nazansos'lu Aziz Gregorius ve Caserealı Basileos ile tanıştı.

II. Konstantin 340 yılında kardeşi Constans'a saldırdığı sırada öldü. Constans ise 350 yılında tahtına talip olan Magnentius'a karşı verdiği savaşta öldü. Bu durumda II. Constantius yegane imparator olarak kaldı. Desteğe ihtiyaç duyan II. Constantius, Julianus'un kardeşi Constantius Gallus'u [[351]] yılında doğunun [[Sezar (unvan)|Sezar]]'ı yaptı. Kendisi ise batıda Magnentius'un üzerine gitti ve aynı yıl onu yendi. Bir süre sonra [[354]] yılında Gallus idam edildi ve Julianus da kısa süreliğine hapse atıldı. Ancak Constantius'un doğuda [[Sasaniler]]le ile mücadele etmesi gerekiyordu ve bu yüzden hayatta kalan son erkek akrabası Julianus'a yöneldi. Julianus, [[Milano]]'da imparatorun huzuruna çağrıldı ve [[6 Kasım]] [[355]]'te batının Sezar'ı ilan edildi ve Constantius'un kız kardeşi Helena ile evlendi.

İlerleyen yıllarda Julianus, [[Roma İmparatorluğu]]'na girmeye çalışan [[Germenler|Germen kabilelerine]] karşı mücadele etti. İlk [[Galya]] seferi sırasında [[356]] yılında ''Colonia Agrippina'''yı ([[Köln]]) geri aldı. Ertesi yaz büyük bir Roma zaferi olan Strazburg Savaşı'nda [[Alamanlar]]ı yendi. [[358]] yılında [[Ren]]'in aşağısında Salian Franklarını yendi ve onları Toksandria'ya gönderdi. Galya'da bulunduğu sürede Julianus sivil meselelerle de ilgilendi. Galya ''praetorian prefect''i Florentius'un yaptığı bir vergi artırımını engelledi ve Galya Belçikası eyaletini bizzat kendisi yönetti.

Galya seferinin dördüncü yılında Sasani imparatoru [[II. Şapur]] [[Mezopotamya]]'yı işgal etti ve 73 günlük bir kuşatmadan sonra Amida'yı ([[Diyarbakır]]) aldı. [[360]]'ın Şubat ayında Constantius, Julianus'a Galya'daki askerlerinin yarısından fazlasını doğu ordusuna göndermesini istedi. Bu durum Petulantes birliği askerlerin ayaklanmasına, [[Paris]]'te Julianus'u imparator ilan etmelerine ve diğerlerinin sadakatini kazanmak için yapılan askerî bir harekata neden oldu. Haziran'dan Ağustos'a kadar Julianus [[Franklar]]a karşı başarılı bir sefer yürüttü.

4 Şubat [[362]]'de Julianus din özgürlüğünü garanti altına alan bir ferman çıkardı. Fermana göre hukukun önünde yasaların önünde tüm dinler eşitti ve Roma İmparatorluğu, [[Roma Senatosu]]'nun eyaletlerde hiçbir dini dayatmadığı eski dinî çeşitliliğine dönmeliydi.

[[363]] yılının Mart ayında Julianus, kuzeni II. Constantius döneminde kaybedilen Roma şehirlerini geri almak amacıyla [[Sasani İmparatorluğu]] üzerine sefere çıktı. Sasani topraklarına girmeden önce pagan dinini yeniden imparatorluğa hakim kılma politikalarını benimsemeyen [[Antakya]] halkına karşı [[Misopogon]] adlı hiciv retoriğini yazdı.