III. Andronikos: Revizyonlar arasındaki fark

'''III. Andronikos Paleologos''' (Yunanca: Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος (25 Mart, [[1296]] Konstantinopolis - 15 Haziran [[1341]]) Konstantinopolis, [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] imparatoru: 1321'den itibaren rakip imparator olduktan sonra 1328-1341. III. Andronikos, [[IX. Mihail]] ile [[Kilikya Ermeni Krallığı]] Kralı [[II. Levon (Ermenistan)|II. Levon]] ve Kraliçe Keran (Kir Anna) çiftinin kızı [[Ermenistanlı Rita|Rita]] (evlendikten sonraki ismi Maria) oğludur.

Bizans İmparatorluğu'nun gerileme sürecinin son döneminde imparatorluğu güçlendirmeye ve eski Bizans topraklarını geri almaya çalışmıştır. III. Andronikos [[1341]]de1341de Konstantinopolis'te 44 yaşında iken ölmüş ve yerine oğlu olan [[V. İoannis]] Bizans İmparatoru olmuştur.

İmparator [[II. Andronikos]]'un torunuydu. Gençliğinde bir kaza sonucu kardeşi Manuil'i öldürünce,babası kederden ölmüş, kardeşinin ölümüne sebep olduğu suçlamasıyla dedesi tarafında tahta çıkma hakkı elinden alınınca dedesine karşı isyan edip [[Bizans İç Savaşı (1321-1328)|iç savaş]] çıkartmıştır ([[1320]]). III. Andronikos, güçlü Bizans soylularının da desteğini alarak dedesini tahttan feragat etmeye zorlamıştır (1328). Başka çaresi kalmayan yaşlı imparator tahttan çekilip 1332'de kapatıldığı manastırda ölmüştür.

[[1329]]'da III. Andronikos geniş kapsamlı yargı sistemi reformları yapmaya girişmiştir. ''Universal Romalı Hakimler'' olarak adlandırdığı iki tane laik ve iki tane dinî yüksek hakim atamış ve bu hakimleri rüşvet almadan iş yapmayan devlet memurlarına karşı kanunları uygulamak için büyük yetkilerle donatmıştır. Ne yazık ki bu hakimlerin birkaçı da rüşvet işlerine karışmış ve [[1337]]'de azil edilerek sürgüne gönderilmişlerdir. Bu şekilde büyük yetkilerle hakim ataması kurumsal olarak Bizans İmparatorluğu'nun [[1453]]'te sona ermesine kadar yürürlükte kalmıştır. Hatta Osmanlı Kazasasker uygulamasının da bu kurumun bir devamı olduğunu iddia edenler bulunmaktadır.

Dinsel alanda III. Andronikos dini birlik için politikalar uygulamıştır; ama bu 1333-1339 arasında Ortodoks Kilisesi içinde bir ayrılığın (''Hesiçaste'' ayrılığı) ortaya çıkmasına engel olamamıştır. Kilise birliğini sağlamak için 10 Haziran [[1341]]'de Konstantinopolis'te bir konsey toplamış ama bu konseyde ayrılıkçılar üstün gelmişlerdir.

[[1328]]'de Bulgarlar Trakya'da ordularına toplayarak [[Edirne|Adrianopol]] üzerine yürüyüşe geçmişlerdir. Fakat yeniden organize edilmiş Bizans orduları karşısında Bulgar Çarı [[Mihail Şişman]] savaştan kaçınmıştır ve [[1330]]da1330da Bizans ve Bulgarlar arasında yeni bir barış anlaşması imzalanmıştır. Bundan sonra III. Andronikos hüküm döneminde Bulgarlar Bizans topraklarına askeri hücum etmemişlerdir.

[[1329]]'da Sakız Adası'nda bağımsız olarak hüküm süren [[Martino Zaccharia]]'ya karşı ''Leo Kalotenos'' adlı bir kişinin liderliği altında bir halk isyanı çıkmış ve isyancılar adanın idaresini ele almayı başarmışlardır. III. Andronikos bir Bizans filosunu adaya göndermiş; Zaccharia Konstantinopolis'e esir olarak getirilmiş; Kalotenos'a valilik unvanı verilip Sakız Adası'nın Bizans Imparatorlugu'na bağlılığı kabul edilmiştir.

[[1333]]'te III. Andronikos, İoannis Kantakuzenos'un eski bir silah arkadaşının olan, ''[[Syrgiannes Paleologos]]''{{'}}un Selanik'e vali olarak tayin edilme işlemini bu kişinin sadakatinden şüphe ettiği için durdurmuştur. Fakat bu kişi Bizans devletinin elinden kaçmaya imkân bulmuş ve Sırp Kıralı [[Stefan Dušan]]'a sığınıp onun Bizans topraklarını ele geçirme politika uygulaması için danışmanı olmayı başarmıştır. Selanik'teki durumunu güçlendirmek isteyen III. Andronikos bir asil subay olan Sphrantzes Paleologos'un Syrgiannes Paleologos ile bağlantı kurmasını sağlamış ve ve bu kişi Syrgiannes Paleologos'u yakalayıp öldürtmüştür. Bunun üzerine Ağustos [[1334]]'te bir Bizans-Sırp barış anlaşması imzalanmış ve Bizans İmparatorluğu Sırpların son yıllarda ellerine geçirdikleri bütün eski Bizans arazileri bu anlaşma ile Bizans İmparatorluğu'na yeniden bağlanmıştır.

Bu bölge bağımsız despotluk olup [[Orsini]] ailesinin hükümranlığı altında bulunmaktaydı. Fakat [[1337]]'de aile içinde kimin hükümdar olacağına dair çıkan anlasmazlık ve karışıklık içinde III. Andronikos [[Epir]]'i İmparatorluğa doğrudan bağlamaya imkân bulmuştur. Bu çaba içinde [[1323]]'te Epir Despotu ''II. Ioannes Orsini'' ile evlenmiş olan kuzeni Anne Palaiologus'tan yardım almıştır. İmparator hiçbir ödün vermeden Epir'in doğrudan doğruya bağlanmasını sağlamış ve bu da Epir halkı tarafından hiç itiraz veya hoşnutsuzluk olmadan kabul edilmiştir. Ancak despotluk vârisi olan [[II. Nikeforos Orsini]] İtalya'ya kaçmayı başarmış ve [[Taranto]]da Konstantinopolis'te Latin İmparatoriçesi olduğu iddiasında bulunan [[Valois'lı Katerin]]e sığınmıştır. [[1339]]'da tekrar Epir'e geçerek isyan için asker toplamaya çalışmıştır. [[1340]]'ta III.Andronikos ve II. Nikeforos bir barış metni imzalayıp Nikeforos'a eski Epir/Latin ilişkisi nedeniyle özel bir unvan olarak ''Panhypersebastos'' adı verilmiş ve [[Marie Kantakuzen]] ile evlendirilmiştir.

1327'de Venedikliler Ege'nin savunması için bir Hristiyan Devletler Ligi kurulmasını ve bunun Bizans İmparatorluğu'nu da kapsamasını önermişlerdir. Ancak bu ligi organize etmeyi üzerine alan [[Papa XXII. Ioannes]] Bizans İmparatorluğu'nu bu ittifak dışında bırakmak kararı almıştır. [[1334]]'te Türklere karşı olan ''Hristiyan Devletler Ligi''nin [[Avignon]]'da resmen kuruluşu ilan edilmiştir. Bu lige prensip olarak Bizans'ın da katılması ama ligin idaresi ve politikasının Katolik Latinler elinde olması önerilmekteydi. Bizans'in iştirak etmesine karar vermek Papa XXII. Ioannes ve haleflerine verilmişti ve Papa ise bunu sağlamak için Doğu Ortodoks Hristiyan Kilisesinin Papalığa bağlanmasını şart koşmaktaydı. [[VIII. Mihail]] döneminde yapıldığı gibi Bizans halkının devlet baskısına ve eziyetine maruz kalmasını arzu etmeyen III. Andronikos bu şartı kabul etmemiştir. Böylece Katolik Latinler ve Ortodoks Bizanslılar arasındaki ayrılıklar bu Hristiyan ittifakının sonuçsuz kalmasına yol açmıştır. Bunun bir sonucu da Ege kıyılarında genellikle Türklar tarafından yapılan korsanlık olayları artmasıdır.

[[1335]]'te Zaccharia eskiden bağımsız olarak idare ettiği Sakız Adası'nı tekrar eline geçirmek için harekete geçmiş ve ayni hedefle onu Cenevizli [[Foça]] idarecisi ''Cattaneo'' da Sakız Adası'nı eline geçirme girişimi takip etmiştir. Buna karşılık olarak III. Andronikos Türk [[Saruhan]] beyliği ve [[Aydınoğlu Gazi Umur Bey|Umur Bey]]'den destek sağlayarak bir deniz seferi yapmış ve [[1336]]da1336da [[Midilli]] ve [[Foça]]'yi Bizans İmparatorluğu'na katmıştır.

III. Andronikos Osmanlı devletine karşı mücadelesinde başarısız kalmıştır ve Bizans topraklarının Osmanlı devletinin eline geçmesini önleyememiştir. Osmanlılar [[1326]]'da Bursa'yı ele geçirip başkent yaptıktan sonra Bizans'a ait olan Marmara bölgesinde askerî harekata geçmişler ve Mayıs [[1329]]'da İstanbul Boğazı kıyılarında 8.000 kişilik bir ordu ile görünmüşlerdir. Türklerin Kocaeli yarımadasındaki kaleleri alarak İstanbul yakınlarına gelmeleri Bizanslıları telaşa düşürdü. Bizans İmparatoru III. Andronikos ülkesi için ciddi bir tehlike teşkil eden Osmanoğulları’nı durdurmak, kaleleri geri almak ve İznik’i kurtarmak amacıyla 1329 yılında kalabalık ordusuyla 2 gün yürüdükten sonra 3. gün sabahı düşmanla temasa geldi. Darıca ile Eskihisar arasında bulunan Pelakonon önlerinde Orhan Gazi’nin komuta ettiği Osmanlı ordusu ile giriştiği meydan muharebesinde yenilgiye uğradı. Bozulmuş olan Bizans askerleri hayatlarını kurtarmak için dörde ayrılarak bir kısmı Filokrini, bir kısmı Nikitiato (Çayırova mevkiinde), bir kısmı Dakibyza (Gebze) ve diğer kısmı da Riçio (Darıca) kalelerine sığınmak zorunda kaldılar. İmparator yaralı bir halde İstanbul’a getirildi.

III. Andronikos ve İoannis Kantekuzenos'un 2.000 paralı asker ile takviyeli Bizans ordusu ile ilk defa olarak 11 Haziran [[1326]]'da [[Maltepe (Palekanon) Savaşı]]'na girişmişlerdir. Bu savaşta Bizans ordusu Osmanlı ordusuna yenilmiştir. Böylece III. Andronikos'un Bizans Anadolu topraklarını geri alma planları suya düşmüştür ve Bizanslılar bir daha böyle planlara girişmemişlerdir. Kocaeli ve özellikle eski Doğu Roma ve Bizans başkentleri olan [[İzmit]] ([[Nikomedia]]) ve [[İznik]] ([[Nicea]]) Bizans tarafından savunulamaz duruma gelmiş ve Osmanlı orduları tarafından, İznik [[1331]]de1331de ve İzmit [[1337]]de1337de Bizans'in elinden çıkmıştır.

Bunun üzerine III. Andronikos [[1333]]'te Osmanlı hükümdarı [[Orhan Gazi|Orhan Bey]]'e bir barış anlaşması teklif etmiş ve yıllık 12.000 Bizans altını haraç karşılığında [[Bitinya]]da Bizans elinde kalmış olan arazilere Osmanlı'ları hücum etmemesini teklif etmiştir.