I. İsmail: Revizyonlar arasındaki fark

Akkoyunlu tahtına geçen Rüstem Bey, kardeşi Baysungur ile yaşanan saltanat mücadelesinde Haydar'ın oğullarından yararlanmak için İsmail ve kardeşlerini hapisten çıkarıp serbest bıraktı. Neredeyse 4,5 sene (1489-1493)<ref>Roger, M.Savory, “İsma'il I”, The Encyclopaedia Of Islam, Netherland 1978, IV, s. 186</ref> hapiste kalmış İsmail, kardeşleri ve annesi ile [[Tebriz]]'e geldiklerinde Rüstem tarafından çok saygılı bir şekilde karşılandılar. Fakat savaş sırasında İsmail'in büyük kardeşi Sultan Ali'nin ve [[Kızılbaşlar]]'ın cesurca çarpıştıklarını görünce korkuya kapılır, kendisini ve neslini ortaya çıkacak tehlikelerden korumak için Şeyh Cüneyd neslini ortadan kaldırmaya karar verir.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=wiAZyeSKKWwC&pg=PA240&dq=safavi+junayd&lr=&as_brr=3#v=onepage&q=safavi%20junayd&f=false A History of Persia, By Percy Molesworth Sykes, pg.241]</ref> Önce [[Erdebil]]'e gitmelerine izin verilmiş kardeşlerin orada güçlenmesinden endişe eden Rüstem Bey onları tekrar [[Tebriz]]'e getirdi. Burada müritlerinin birinden Rüstem'in onu öldüreceğini duyan Sultan Ali, kardeşleri ile birlikte Erdebil'e yola çıktı, onların gitmesini öğrenen Rüstem Bey, arkalarından ordu yolladı, [[Erdebil]] yakınlarında Şam Esbi çevresindeki çatışmada Sultan Ali öldürüldü. Ölümünden önce Şeyh Sultan Ali, İsmail'i varisi ilan eder. [[Kızılbaşlar]], İsmail'in arandığını öğrenince onu bir süre [[Erdebil]]'de daha sonra da [[Reşt]]'te gizlenmesini sağlarlar. Daha sonra iki kardeş Şii olan [[Lahican]] Valisi Karkiya Mirza Ali'nin davetini kabul edip [[Lahican]]’a gittiler. Onların Lahican’da olduğuna emin olan Rüstem 300 kişilik askeri güç yolladı fakat Karkiya her iki kardeşi bir sepete koyarak onları ağaçtan sallayarak kardeşlerin Lahican topraklarında olmadığına yemin etmesi üzerine onlar [[Tebriz]]’e geri döndüler.<ref>Yusufcemali, Teşkîl-i Devlet-i Safevî ve Ta’mîm-i Mezheb-i Şiî Devazdeh Emâmi Be Unvan-i Tenha Mezheb-i Resmî, s. 117</ref> Birkaç ay sonra büyük kardeş İbrahim, annesinden uzak kalmaya dayanamadı ve [[Erdebil]]’e yola düştü.<ref>Torkeman, Tarih- i Âlem Ârâ-i Abbasî, Kitap I, s. 25</ref> Onun sonraki hayatı hakkında bilgi yoktur.

 

[[Dosya:The Battle between Shah Ismail and Shaybani Khan.jpg|thumb|sağ|160px|[[Ebu'l Hayır]] ([[Şeybani Hanlığı]])'na karşı zaferi]]

 

=== Şeyhlikten Şahlığa ===

 

Akkoyunlu hanedanından kalan Murat Bey, büyük bir ordu topladı, Hemedan’da [[Elmakulak Savaşı|Elmakulağı]]’na<ref>Kadı Ahmet bin Muhammed, Kaffari-i Kaşanî, Tarih-i Cihan-Ârâ, Hafez Kitabevi, Tahran 1343 H.Ş/1964, s. 267.</ref> yerleşti, iki ordu arasında 21 Haziran 1503’de olan savaşta Kızılbaşlar galip geldiler, Murat Bey Şiraz'a kaçtı. İsmail, 24 Eylül 1503 tarihinde [[Şiraz]]'a girmiş ve aynı yılın sonlarına kadar [[Azerbaycan]], [[Fars]] ve [[Irak-ı Acem]]'in çoğu üzerinde hakimiyet kurmuştur.<ref>R. M. Savory, "The Consalidation of Safawid power in Persia", ''Der Islam'', Vol. 41, 1965, pp. 71-72.</ref> 1508'de Bağdat'a girdi. 1510'da [[Merv Savaşı|Merv]] yakınında [[Şeybani Hanlığı]]'nı yendi, savaşta [[Şeybanî Han]]'ın ordusundan çoğu asker öldürüldü. [[Şeybanî Han]]'ın cesedi bulundu ve [[Kızılbaşlar]] onun başını kesip Şah İsmail'in yanına getirdiler.<ref>Emir Mahmud, Handmir, Tarih-i Şah İsmail ve Şah Tahmasb, Mehmet Ali Cerrahî (ed.), Gostere Neşriyat, Tahran 1370 H.Ş/1991. s. 71</ref>