|
[[Dosya:Eliotness.jpg|150px|thumb]]
'''Eliot Ness''' (19 Nisan [[1903]] - 16 Mayıs [[1957]]), Amerikan İçki Yasağı teftiş memurudur. [[Amerika Birleşik Devletleri]]’nin [[Illinois]] Eyaleti’nin [[Chicago]] kentindeki içki yasağını gerçekleştirmek ve teftişte bulunmak amacıyla yaptığı görevle ve ünlü içki kaçakçısı [[Al Capone]]'u [[adalet]]e teslim eden [[Dokunulmazlar]] ([[İngilizce]]si: The Untouchables) adındaki efsanevi ekibin lideri olarak ün kazanmıştır.
== Doğumu ve ilk yaşları ==
Ness, Şikago'da [[Norveçliler|Norveçli]] fırıncı Peter ve Emma Ness’in beş çocuğundan en genci olarak doğdu. Ness başta Sör [[Arthur Conan Doyle]]’un [[Sherlock Holmes]]’un (Şerlok Holms) serisi olmak üzere okumaya düşkündü. [[1925]]'te mezun olduğu [[Chicago Üniversitesi]]’nde hukuk ve işletme okudu. Ness [[Sigma Alpha Epsilon]] adlı kardeşliğin üyesi oldu. Kariyerine [[Atlanta]]’daki Retail Credit Co. şirketinin araştırmacısı olarak başladı. Daha sonra, arka plan araştırması yapacağı Şikago'ya atandı. Üniversiteye dönerek burada suçbilim ([[krimonoloji]]) dersi aldı ve uzmanlık (master) derecesine yükseldi.
== Kariyer ==
[[1926]]’da1926’da, kızkardeşinin Araştırma Bürosu ([[1935]]’te1935’te [[FBI]] adını aldı.) memuru olan kocası Alexander Jamie, Ness’i adlî [[icra]] alanına girmesi konusunda etkiledi. [[1927]]’de1927’de [[Hazine Bakanlığı]]’na girdi ve Chicago’da İçki Yasağı Bürosu’nda ''([[ATF]]'nin ilk dönem kuruluşu)'' özel ajan olarak çalıştı.
[[Amerika Birleşik Devletleri başkanı]] [[Herbert Hoover]]’ın seçilmesiyle birlikte, [[Andrew Mellon]] [[Al Capone]]’u yıkmakla suçlandı. [[Federal]] [[hükümet]] soruna iki yönden yaklaştı: [[gelir vergisi]] kaçırma ve Volstead Anlaşması. Ness Volstead Anlaşması’na uygun olarak, Capone’un yasadışı ikmal yollarını ve içki depolarını hedef alan operasyonun başına getirildi.
Capone’un Ness’e para yedirme girişimlerinin Ness’in ekibi tarafından [[medya]]ya duyurulması üzerine, ekibe basın tarafından "[[Dokunulmazlar]] (The Untouchables)" adı konuldu. Ness’e karşı birçok suikast girişiminde bulunuldu ve yakın arkadaşı [[Frank Basile]] öldürüldü.
Ness ve ekibinin çalışmaları Capone’un kirli işleri üzerinde büyük etki yarattı, ama [[gelir vergisi]] kaçırma kozu en büyük silahtı. [[1931]]’de1931’de önemli sayıda federal yargı davasında, Capone 22 [[vergi kaçırma]] olayı gerçekleştirmek ve [[Volstead Anlaşması]]nı 5.000 kez çiğnemekle suçlandı. [[17 Ekim]] [[1931]]’de1931’de, Capone 11 yıl [[hapis]] cezasına çarptırıldı ve cezasını çekmeye [[1932]]’de1932’de başladı.
== Al Capone'ın mahkumiyetinden sonra ==
Ness, Şikago'daki ve de [[1934]]'te [[Ohio]]’daki İçki Yasağı Bürosu Başmüfettişliği’ne getirildi. [[1933]]'te içki yasağının sona ermesiyle, [[Cleveland]] [[yerel hükümet]]inde [[Kamu Güvenliği]] Müdürü olarak görev aldı. [[Polis]] ve [[itfaiye]] örgütlerinin rüşvetten temizleme ve aynıca yasadışı [[kumar]] karşıtı kampanyaya önderlik etti. Ness'in, [[1930]]’ların1930’ların ortasında Cleveland bölgesinde etkili [[seri katil]] Cleveland Torso Katili’ni yakalayamaması Cleveland’daki başarılı kariyerine karşın işinden çıkmasına neden oldu.
Ness Washington, DC’ye yerleşti ve [[federal hükümet]] için çalışmaya başladı. [[1944]]’te1944’te merkezi [[Ohio]]’da bulunan güvenlik şirketi [[Diebold Corporation]]’ın başkanı olmak için bu görevi bıraktı. [[1947]]’de1947’de Cleveland [[belediye]] [[seçim]]ine katıldı ancak başarılı olamadı ve [[1951]] Nisanında [[Diebold]]’daki işinden çıkmaya zorlandı. [[Pensilvanya]] Eyaleti’nde [[Coudersport]]’da [[North Ridge Industrial]] için çalıştı. 54 yaşında [[kalp krizi]] sonrasındaki ölümünden sonra [[1957]]’de1957’de [[Dokunulmazlar]] (The Untouchables) adını taşıyan [[anı kitabı]] yayınlandı. Author Howie Carr’e göre, Ness geceyarısı sarhoş araç sürerken kaza yaptı ve Ness'in ağır alkol düşkünlüğü erken ölümünün nedenlerinden biri oldu.
3 kez evlendi, ikisinden boşandı ve yalnızca evlat edindiği bir çocuğu oldu. 1938’den 1946’ya kadar ressam Evaline Ness ile evli kaldı. Külleri Cleveland’daki [[Lakeview]] Mezarlığı’ndaki küçük bir alana serpildi.
== Popüler kültür ==
Ness’in hayatı, onu korkusuz rüşvet almayan bir [[kanun]] adamı olarak [[efsane]]vileştirerek anlatan televizyon dizileri ve filmlerce ele alındı. Bunların en ünlüleri [[1950]]-[[1960]]’larda1960’larda “[[Dokunulmazlar]]” (The Untouchables) adıyla yayınlanan Robert Stack’in Ness’I oynadığı televizyon dizisi ve [[Brian De Palma]]’ın yönettiği, [[Kevin Costner]]’ın Ness’i, [[Robert de Niro]]’nun Al Capone’u oynadığı ve [[Sean Connery]]’nin [[En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu]] [[Akademi Ödülleri|Oskar]]ı kazandığı “[[Dokunulmazlar]]” (The Untouchables) adlı filmdir. [[Tom Amandes]] Ness’i [[1993]]'ten [[1994]]’e1994’e kadar süren kısa ömürlü “[[Dokunulmazlar]]” (The Untouchables) adlı televizyon dizisinde canlandırdı. Eliot Ness, [[Brian Michael Bendis]] ve [[Marc Andreyko]]’nun “[[Torso]]” adındaki [[çizgi roman]]ının da [[karakter]]iydi. Ness, [[Max Allan Collins]]’ın bir seri romanının da karakteriydi ve Collins'ın “Felakete Giden Yol” (Road to Perdition) adlı çizgi romanında da küçük bir karakter olarak ortaya çıktı. [[Supernatural]] adlı dızıde [[Nicholas Lea]] tarafından canlandırıldı ve [[Dean Winchester]]'a 1944'te yardım eden bir avcı olarak dizide yer aldı.
== İç bağlantılar ==
| 