Babürlüler: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0 |
|||
119. satır:
{{Hindistan tarihi}}
'''Babürlüler''' veya '''Babür İmparatorluğu''' ([[Farsça]]: امپراتوری مغولی هند ''Empīrāturī-ye Moġolī-ye Hind'' ([[Hintler|Hint]], [[Moğollar|Moğol]] [[İmparator]]luğu),<ref>L. Canfield, Robert; Jonathan Haas (2002). Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. ISBN 0-521-52291-9, 9780521522915. ; p. 20;</ref><ref>Edward Balfour The Encyclopaedia Asiatica, Comprising Indian Subcontinent, Eastern and Southern Asia, Cosmo Publications 1976, S. 460, S. 488, S. 897</ref> [[Urduca]]: مغلیہ سلطنت ''Moghly-e Soltanat'' (Moğol Sultanlığı)<ref name="Balfour">{{Kitap kaynağı|soyadı=Balfour|ad=E.G.|authorlink=Edward Balfour|başlık=Encyclopaedia Asiatica: Comprising Indian-subcontinent, Eastern and Southern Asia|yıl=1976|yayıncı=Cosmo Publications|isbn=978-8170203254|yer=Yeni Delhi|sayfalar=460, 488, 897}}</ref> ya da kendi adlandırmalarıyla: گوركانى ''Gurakānī''<ref>Zahir ud-Din Mohammad (2002-09-10). Thackston, Wheeler M.. ed. The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor. Modern Library Classics. ISBN 0-375-76137-3. "Note: Gurkānī is the Persianized form of the Mongolian word "kürügän" ("son-in-law"), the title given to the dynasty's founder after his marriage into Genghis Khan's family."</ref>), günümüzdeki [[Hindistan]] ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş [[Türk-Moğol]]<ref>http://www.britannica.com/EBchecked/topic/396125/Mughal-dynasty</ref><ref name="jproux-1">
{{Kitap kaynağı| son = Roux | ilk = Jean Paul | yıl = 1984 | başlık = Türklerin Tarihi (Historie des Turks) | yayımcı= Ad |alıntı= | id = ISBN 975-506-018-9}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/hint-diyarindaki-turk-devleti-baburluler-aralik-2010.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=27 Ekim 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131203012014/http://www.sizinti.com.tr/konular/ayrinti/hint-diyarindaki-turk-devleti-baburluler-aralik-2010.html |arşivtarihi=3 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref><ref>http://www.turkcebilgi.org/bilim/genel-tarih/baburluler-babur-imparatorlugu-gurganiyye-devleti-31601.html</ref> kökenli devlet. [[Babür Şah]] tarafından
[[Dosya:Alam of the Mughal Empire.svg|thumb|500px|Babür İmparatorluğu'nun diğer bayrağı]]
İmparatorluğun klasik döneminin, [[Ekber Şah]]'ın
1739 yılında Nadir Şah güçleri tarafından [[Karnal Savaşı]]'nda mağlup edilen Babür İmparatorluğu, 18. yüzyılın ortalarından itibaren idari ve ekonomik olarak zayıflamaya başladı. Son imparator [[Bahadır Şah II]]'ın sadece şehir üzerinde otoritesi vardı.
== Babür imparatorluğu'nun kökeni ==
135. satır:
== Siyasi tarih ==
[[Dosya:Mughal Empire (orthographic projection).svg|thumb|Dünyadan Babür Devleti]]
Zahireddin Muhammed Babür Babası Fergana hükümdarı Ömer Şeyh Mirza'nın ölümünden sonra amcası ile yaptığı taht mücadelesini kaybetmiş ve emri altındaki beylerle birlikte
1530 yılında ölen Babür Şah'dan sonra devletin başına oğlu [[Nasireddin Muhammed Hümayun Şah|Hümayun (1530-1556)]] geçmiştir. Tahtının ilk yıllarında kardeşleri ve akrabaları ile mücadele eden Hümayun bir yandan da Ludi hükümdarı ile mücadelede bulunmuş ve bu mücadelelerden galibiyetle ayrılmıştır. Yetenekli bir hükümdar olmayan Hümayun Şah 1556 yılında ölmüş yerine [[Ekber Şah]] (1556-1605) geçmiştir. 5 Kasım 1556'da Babür İmparatorluğu II. Panipat Zaferi'ni kazanarak eski gücüne kavuştu. Tahtta hak iddia eden Hemu, [[Ekber Şah]]'ın veziri [[Bayram Han]] tarafından yenildi ve Babür hanedanının fetret devri sona erdi.<ref>Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878</ref> Ekber Şah döneminde sarayda Hint etkisinin arttığı görülmüştür. Bu dönemde Hintler de devlet ve askerlik işlerinde görev almaya başlamışlardır.
141. satır:
1605'te ölümünden sonra yerine Cihangir(1605-1627) geçmiştir. Bu dönemde önemli başarılar görülmemiş ve Kandahar şehrini İran ele geçirmiştir. Yapılan en önemli iş olarak Lahor ile Agra arasında yapılan yoldur. [[İngilizler]] bu dönemde Hindistan ticaretine el atmış ve Surat limanında yer açarak zamanla buradan Hindistan'ı ele geçirecek gelişmeyi sağlamışlardır. Cihangir'in ölümü üzerine yerine oğlu Şah Cihan (1628-1658) geçmiştir. Kardeşleri ile girdiği taht mücadelelerini kazandıktan sonra bir daha bu tip mücadelelerin yaşanmaması amacıyla kendi soyundan gelen bütün erkekleri öldürtmüştür. Şah Cihan döneminde Avrupalılar ile ilişkilerin daha da arttığı görülmektedir.
1658 yılında hastalanan Şah Cihan'ın yerine oğlu Evrengzip (1658-1707) tahta çıkmıştır. Onun zamanında Hindistan ticaretinde Hollandalılar'da rol almaya başlamışlardır.
== Mimari, sanat ve bilim ==
|