Ateşkes Devletleri: Revizyonlar arasındaki fark

|olay_tarihi1 = 8 Ocak [[1820]]

|olay_tarihi2 = [[1853]]

[[1820]]'den 1971'de [[Birleşik Arap Emirlikleri]]'nin kuruluşuna kadar [[Büyük Britanya]] [[himaye]]siydiler.

[[1853]] tarihli [[Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması (1853)|Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması]] ile [[Basra Körfezi]] kıyısında bulunan şeyhlikler, [[1880]]'de Bahreyn'in de katıldığı bir süreçte [[1892]] tarihli Münhasırlık Antlaşması (Exclusivity Agreements)'na kadar [[Birleşik Krallık]] ile daimi müttefik oldular ve [[Büyük Britanya]] himayesine girdiler. 1892 tarihli antlaşma ile emirlikler dış ilişkiler bakımından Britanya kontrolüne girdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://middleeast.about.com/od/unitedarabemirates/f/uae-ajman-faq.htm |başlık=Middleeast About, What is Ajman of the UAE? |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131211104036/http://middleeast.about.com/od/unitedarabemirates/f/uae-ajman-faq.htm |arşivtarihi=11 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref><ref>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/UAE.pdf Country Profile:UAE]</ref> Paul Balfour'a göre bu antlaşma ile ortaya çıkan yeni durum; resmî himayeden daha eksik bir durum ancak emirliklerin Britanya çıkarları doğrultusunda dış saldırılardan korunmasına yönelik bir karşılıklı değişiklik hali doğuran bir antlaşmaydı.<ref>Balfour-Paul, G. The end of empire in the Middle East</ref> [[Hindistan]] para birimi [[Rupi]], [[Devalüasyon|davalüe]] edildiği 1969'a kadar [[Katar]], [[Bahreyn]] ve [[Umman]] gibi [[Basra Körfezi]] ülkelerinde olduğu gibi Ateşkes Devletleri'nin [[de facto]] para birimi olarak kaldı, 1969'da bu emirlikler kendi para birimlerini açıkladılar. 1952'de kalan yedi emirlik arasında işbirliğini teşvik etmek üzere [[Ateşkes Devletleri Konseyi]] kuruldu.

16.yüzyılda paylaşılmış bir yeni dünya çıkmaya başladı. [[İspanya]] [[Amerika]]’ya [[Portekiz]] ise [[Hint Okyanusu]]’na, [[Hindistan]]’a, [[Arabistan Yarımadası]]’na, [[Basra Körfezi]]’ne ve [[Kızıldeniz]]’e yerleşme, buralara hakim olma çabası içine girdi. [[İspanya]] ve [[Portekiz]], [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin doğuya yayılma politikasına hem batıya yayılarak hem de doğuya yayılarak cevap verdi. Bir anlamda 16. yüzyıla İspanya ve Portekiz’in terazileme (dengeleme) politikaları damgasını vurdu. [[Mekke]] [[Şerif (din)|Şerif]]i [[II. Berakat]] o sıralarda 13-14 yaşlarında olan oğlu Ebu Numey'i [[Kahire]]'ye göndererek [[I. Selim]]'e bağlılığını bildirdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://eprints.sdu.edu.tr/56/1/TS00225.pdf |başlık=XVI. Yüzyılda Osmanlı'nın Basra Körfezi Politikaları, Muhammet Yıldırım, Yüksek Lisans Tezi, S.8, S.50 |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131213124711/http://eprints.sdu.edu.tr/56/1/TS00225.pdf |arşivtarihi=13 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]'nın [[Basra]] bölgesiyle ilgisi [[1546]]'da [[Ayas Paşa]] komutasında sevk edilen kuvvetlerin [[Basra]] şehrini hâkimiyet altına almasıyla başlamıştır.<ref>[http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1759657571_19K%c4%b1z%c4%b1lkayaOktay-293-306.pdf Turkish Studies, Basra Körfezinde Uluslararası Hakimiyet Mücadelesi, Oktay Kızılkaya, S.295]</ref> Daha sonra burası bir beylerbeyilik haline getirildi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://faculty.ksu.edu.sa/73454/DocLib21/Piri%20Reis'in%20Hurmuz%20Seferi.pdf |başlık=Piri Reisin Hürmüz Seferi, Ertuğrul Önalp, S.3 |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131212065805/http://faculty.ksu.edu.sa/73454/DocLib21/Piri%20Reis'in%20Hurmuz%20Seferi.pdf |arşivtarihi=12 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref> Osmanlılar'ın [[Bağdat]]'ı alması üzerine bölgedeki Arap şeyhleri sırasıyla bağlılıklarını arzettiler. [[Katîf]] ve [[Bahreyn]] de elçiler göndererek padişaha boyun eğdiklerini bildirdiler; daha sonra da [[Lahsa Eyaleti|Lahsâ]] aynı şekilde savaş yapmaksızın bağlılığını bildirdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-beldeler-mekanlar-66/basra-korfezi-21201/ |başlık=Tarih Bilinci Basra Körfezi |erişimtarihi=7 Aralık 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131211200219/http://www.tarihbilinci.com/forum/tarihi-beldeler-mekanlar-66/basra-korfezi-21201/ |arşivtarihi=11 Aralık 2013 |ölüurl=yes }}</ref>

Basra'nın [[1538]]'de şeklen, [[1546]]'da fiilen Osmanlı Devleti'nin egemenliğine girmesinin ardından, Türk ordusu [[1551]]'de [[Katif]] ve çevresini de fethederek [[Katar]] yarımadasına kadar olan toprakları Osmanlı Devleti'ne kattı. [[1552]]'de [[Hürmüz Kuşatması]]'nın, 1559'da [[Bahreyn Kuşatması]]'nın başarısızlığa uğramasıyla bölgedeki Osmanlı ilerleyişi de limitlerine ulaştı. 1869'da [[Süveyş Kanalı]]'nın açılmasıyla Osmanlı bölgeyle yeniden ilgilenmeye başladı. [[Mithat Paşa]]'nın Bağdat Valiliği sırasında bölgeye yapılan sefer sonucunda [[Lahsa Eyaleti|Lahsa]] tekrar Türk egemenliğine girdi. [[Balkan Savaşları]] sırasında [[Necd Emirliği ve Hasa|Suud Devleti]]'nin [[Katif]] ve diğer yerleşim yerlerini ele geçirmesiyle bölgedeki Osmanlı egemenliği tamamen sona erdi.<ref>World Map Finder, Lahsa Eyaleti</ref> Osmanlı İmparatorluğu döneminde Basra Körfezi'nde [[Basra Eyaleti|Basra]], [[Amara Sancağı|Amara]], [[Müntefik Sancağı]] ve [[Necid Sancağı|Necid Sancakları]] oluşturuldu.<ref>[http://www.orsam.org.tr/tr/trUploads/Yazilar/Dosyalar/2013125_basrasalname.pdf Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, Osmanlı Vilayet Salnamelerinde Basra]</ref>

[[Britanya İmparatorluğu]], [[Hürmüz Boğazı]] yakınlarındaki [[Resü'l-Hayme|Ras el Hayme]] civarında [[Britanya Hindistanı]] ticaret yolları ve çıkarlarını korumak üzere [[1819]]'da Körfez kıyısı boyunca bulunan diğer ülke karargâh ve limanlarına yönelik bir dizi sefer yaptı. Ertesi yıl, kıyıda bulunan tüm şeyhlerle birlikte [[1820]] tarihli [[Denizlerde Genel Barış Antlaşması (1820)|Denizlerde Genel Barış Antlaşması]] adı verilen bir antlaşma imzalandı. [[Britanya Hindistanı|Britanya Hindistanı İngiltere Kraliyeti]] tarafından istila girişimi olarak tanımlanan nedenlerden ötürü [[1835]]'e kadar aralıklı olarak devam eden bir dizi çatışma yaşandı. [[1853]]'te [[Britanya İmparatorluğu|İngiltere]] ile Ateşkes Şeyhlikleri adı verilen şeyhler arasında [[Denizlerde Kalıcı Barış Antlaşması (1853)|Denizlerde Kalıcı Barış Antlaşması]] adı verilen bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşma [[İngiltere]] tarafından dayatılmıştı ve şeyhler tarafından bölgede İngiliz yerleşimi için dayatıldığı söylendi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://ukinuae.fco.gov.uk/en | başlık = UK in the UAE | yayıncı = ukinuae.fco.gov.uk | tarih = 1 Mayıs 2008 | erişimtarihi = 15 Temmuz 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130320070707/http://ukinuae.fco.gov.uk/en/ | arşivtarihi = 20 Mart 2013 | ölüurl = no }}</ref>

Başta [[Fransa]] ve [[Rusya]]'nın geldiği diğer [[Avrupa]]lı ülkelerin emellerine yönelik olarak [[İngiltere]] [[1892]]'de Ateşkes Şeyhlikleri ile daha önce yapmış olduğu antlaşmaların benzeri olarak daha yakın bağlar geliştirdi. 1892'de şeyhler, İngiltere dışında başka herhangi bir ülke ile İngiltere'nin rızası olmaksızın herhangi bir dış ilişki kurmamayı kabul ettiler. Buna karşılık olarak İngiltere de bu kıyıyı denizden veya karadan gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı korumayı taahhüt etti.<ref>{{Web kaynağı | yazar = Tore Kjeilen | url = http://looklex.com/e.o/trucial_states.htm | başlık = Trucial States | yayıncı = LookLex | tarih = 4 Nisan 2007 | erişimtarihi = 15 Temmuz 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150220031629/http://looklex.com/e.o/trucial_states.htm | arşivtarihi = 20 Şubat 2015 | ölüurl = no }}</ref>