Birinci Meşrutiyet: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kahve6 (mesaj | katkılar)
k Ufak düzenleme yapıldı
düzeltme AWB ile
1. satır:
{{taraflı|Nisan 2017}}
{{Dönemlerine Göre Osmanlı Tarihi}}{{Türkiye'de anayasal süreç}}
'''Birinci Meşrutiyet''', [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda 1876 yılında [[II. Abdülhamid]] tarafından ilan edilen [[anayasal monarşi|anayasal monarşi]] rejiminin ilk dönemidir. Bu dönemin anayasası 23 Aralık 1876'da ilan edilen [[Kanun-ı Esasi]], yürütme organı padişah [[II. Abdülhamid]], yasama organı ise [[Meclis-i Umumi]]'dir.
 
== Arka plan ==
9. satır:
Öte yandan [[1860]]'larda bir aydın hareketi olarak [[Genç]] [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlılar]] ortaya çıktı. [[Namık Kemal]] ve [[Ziya Paşa]] gibi aydınlar, [[Avrupa ülkeleri]]ndeki [[anayasal monarşi]]lerden etkilenerek [[Osmanlı İmparatorluğu]]’nun [[meşrutiyet]] ile yönetilmesi gerektiğini savundular. [[Osmanlı İmparatorluğu]], 1850'lerden itibaren dış borç almaya başlamıştı ve 1870'lere gelindiğinde devlet hem ekonomik hem de siyasal bunalıma sürüklenmişti. Bu bunalım sırasında [[Mithat Paşa]] ve arkadaşları 30 Mayıs 1876'da [[Abdülaziz]]'i tahttan indirerek yerine [[V. Murat]]'ı geçirdiler. Ne var ki, [[V. Murat]] aydınların ve ilerici devlet adamlarının istediği reformları yapabilecek biri olmasına rağmen ruh sağlığı bozulduğu için tahttan indirildi. Yerine [[II. Abdülhamid]], meşrutiyeti ilan edeceği sözünü vererek tahta oturtuldu.
 
[[Dosya:London news c1877 - scanned constantinopole(1996)-Opening of the first parlement.png|sağ|küçükresim|230px|Meclis-i Mebusan'ın açılışı, [[1876]].]]
[[Dosya:Opening ceremony of the First Ottoman Parliament at the Dolmabahce Palace in 1876.jpg|sağ|küçükresim|230px|Meclisin açılış töreni, [[Dolmabahçe Sarayı]], [[1876]].]]
[[Dosya:Ottoman Parliament 1877.jpg|sağ|küçükresim|230px|Meclisin Çırağan Sarayındaki toplantı salonu, [[1877]].]]
 
== Meşrutiyetin ilanı ==
[[II. Abdülhamid]] tahta çıktığında [[Balkanlar]]’da ayaklanmalar başlamış, [[Rus İmparatorluğu]], Osmanlı'ya bir ültimatom vermişti. Büyük [[Avrupa devletleri]]'nin [[İstanbul]]’da toplanılan bir konferansta [[Balkan]] sorununu tartıştıkları ve [[Osmanlı İmparatorluğu]]'ndan reformlar yapmasını istedikleri sırada, [[II. Abdülhamid]] siyasal bir manevrayla [[23 Aralık]] [[1876]]'da [[Kanun-i Esasi]]’yi (anayasa) ilan etti. Böylece [[meşrutiyet|meşruti yönetim]]e geçilmiş oluyordu.
 
[[Kanun-i Esasi|1876 Anayasası]] olarak da bilinen [[Kanun-i Esasi]], aslında padişahın egemenlik haklarına bir kısıtlama getirmiyordu. Yürütme yetkisini tümüyle elinde tutan [[padişah]], [[sadrazam]] ve vekilleri (bakanları) istediği gibi atayıp görevden alabiliyordu. Meclisin vekiller üzerinde denetim yetkisi yoktu. [[Padişah]], savaş ve barış yapma, istediğinde meclisi kapatma ve yeniden seçimlere götürme yetkisine de sahipti. Ayrıca padişahın, "kamu yararı için" polis soruşturması sonucunda kişiyi sürgün etme yetkisi vardı. Hükümdara tanınan haklara rağmen anayasa, Avrupa etkilerinin Osmanlı bürokrasisinin bir bölümü içerisinde ne derecelere ulaştığının göstergesiydi.<ref name="MOT">{{Kitap kaynağı| son = Cleveland | ilk = William L. | yazarurl = | yıl = 2008 | başlık = "Modern Ortadoğu Tarihi" | yayımcı= Agora Yayınları | yer= İstanbul | id = | ilkyayınyılı = 2004}}</ref>