Vikipedi

Aşar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.388 değişiklik
Bubblegum147 (mesaj | katkılar)
2 değişiklik
k Aşar vergisinin kaldırılmasının sebebiyetini düzelttim.
Etiket: potansiyel vandalizm
8. satır:
 
== Verginin alınış nedeni ==
Tüm açıklamalar çerçevesinde, 1926 yılında İstanbul Ticaret ve Sanayi
Aşar şer'î bir kural ''([[Ziraat]]le uğraşan [[Müslüman]]ların yediklerinin [[helâl]] olabilmesi için bu [[öşür zekatı]]nı mutlaka vermeleri gerekir.)'' olmasının yanında, Türkiye’de uygulanan [[mülkiyet]] düzeninin bir sonucudur. Aşar; [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] [[mülkiyetini temsil eden en önemli [[vergi]]lerdendir.
Odası tarafından ele alınan raporda esas itibarıyla kaldırılan Aşar Vergisinin,
 
iktisadi ve mali alanda meydana getirdiği değişikliklere yer verilmiştir. Rapora
== Verginin tahsil şekli ==
göre çağdaşlaşma yolunda ilerleyen Cumhuriyetin ortaçağ döneminden kalma
Verginin [[nakit]] değil de [[ürün]] olarak alınması, dönemin ekonomik şartlarına uygun olan bir yoldu. O şartlarda, ürün bedelinin tespiti ve ürünün satılarak nakte dönüştürülmesi sonrası verginin tahsili son derece zor olacaktı.
bir vergiden kurtulmasının, maliye sistemi açısından bir devrim olduğu belirtilmiş
 
ve özelliklede Batılı ülkelerin takip edilmesi ve bu değişikliklerin ahenkle
Tanzimat yöneticileri, öşür tahsilinde eşitlik bulunmadığı düşüncesiyle öşür sözcüğünün anlamına uygun 1/10 oranında sabit miktarda vergi toplanmasına karar verdiler. [[1841]] (H. 1256) yılından itibaren [[iltizam]] usulünün kaldırılması ile [[muhassıl]]lar aracılığıyla doğrudan doğruya [[devlet hazinesi]]ne [[nakdi gelir]] olarak tahsil edilmeye çalışıldı. Ancak istenilen fayda sağlanamadığı için [[1843]] (H. 1258) yılında tekrar [[iltizam]] usulüne dönüldü. [[Mültezim]]lerin, bir [[kaza]]nın âşar gelirlerini artırma usulünü [[ihale]] ile üzerlerine aldıktan sonra, kazada tali bölgeler oluşturarak, ikinci derece mültezimlere tahsil ettirme yoluna başvurmaları ve çeşitli usulsüzlükler şikayet konusu olmuştur.
gerçekleştirilmesi üzerinde durulmuştur. Böylece artık Türk köylüsünün mültezimlerin
 
zulümlerinden ve bu yolla fakirlikten kurtulacağı; nihayetinde de
Bu sistemde üreticinin vergi yükü artarken [[devlet]]in vergi kaybı büyümüştür. Zaman ve şartlara göre tahsil yönteminde değişiklikler yapılmasına rağmen başarılı olunamamıştır. Zamanla, uygulamasında ve tahsilinde bir takım haksızlıklar yapılmış; vergi, halk üzerinde bir baskı ve [[zulüm]] aracı haline gelmiştir.{{Kaynak belirt}} [[Türkiye|Cumhuriyet]] döneminde de, [[1925]] yılına kadar bu [[vergi]]nin alınmasına devam edilmiştir.
sonraki 10 yıl içerisinde Türk köylüsünün müreffeh bir konuma erişeceği ifade
 
edilmiştir. Maliye idaresinde birçok aksaklıkların bulunmasına ve bu uğurda
yapılan değişikliklerin birtakım sorunlara yol açmasına rağmen, mükelleflerin
yaşanan bu değişikliklerden memnun oldukları belirtilmiştir.
Ancak oluşturulan tüm bu olumlu havaya rağmen, Türk köylüsünün hâlâ
fakir olduğu gerçeği göz önüne alındığında- ki raporda ele alındığı üzere, Aşar
Vergisinin kaldırılması ile köylünün zenginleşeceği belirtilmiş- Aşar Vergisinin
kaldırılması için ileri sürülen nedenlerin ve ulaşılması istenen hedeflerin sağlanamadığı
görülmüştür. Başka bir ifadeyle, her ne kadar köylü üzerindeki vergi
yükünün azaltılması ve bu verginin kaldırılmasındaki temel amaç vergilemede
adalet ve eşitliğin sağlanması şeklinde ileri sürülse de; yaşanan tecrübeler dikkate
alındığında bu amaca erişilemediği görülmektedir. Ayrıca gerek Aşar Vergisi
hakkında yapılan yorumlar gerekse Aşar Vergisinin Osmanlı maliye sistemindeki
yeri düşünüldüğünde, asıl amacın eski sistemden uzaklaşılması ve Osmanlı
Devletine ait izlerin bertaraf edilmesi olduğu görülmektedir. Tüm bu sonuçları
raporda Aşar Vergisinin kaldırılmasının amaçlarında ve Aşar Vergisi yerine tesis
edilen vergilerde bulmak mümkündür.
Dönemin Batılı devletlerini takip etme adına ithal edilen vergilerin, ithal
edildiği dönemdeki Türk iktisadi ve mali sistemine uygun olmadığı görülmüştür.
Çünkü söz konusu dönemde, referans ülkeler olarak alınan ülkelerin sanayileşme
alanında gelişmiş olmaları neticesinde tüketimin vergilendirilmesi, kamu
maliyesi açısından gelir sağlama fonksiyonuna sahip iken, yeni kurulan Cumhuriyet
böylesine bir sanayileşme alt yapısına sahip olamadığı için böyle bir fonksiyonu
yerine getirememiştir.Böylece kamu gelirlerinde bir kayıp yaşanmış ve söz konusu bu kaybı gidermek adına yeni vergilere başvurulduğu gözlemlenmiştir.
Ayrıca sonraki yıllarda yine “Toprak Mahsulleri Vergisi”34 adıyla tarım sektöründen
bu vergiye yeniden başvurulması bu düşünceleri destekler niteliktedir.
== Aşar vergisinin kaldırılması ==
Türkiye Cumhuriyeti'nin 1923-1929 dönemi [[ekonomi]] politikasına damgasını vuran [[İzmir İktisat Kongresi]]'nin [[oy birliği]] ile alınmış kararlarından biri de 1925'te ''aşar''ın kaldırılmasıdır. Aşar; bütçenin [[gelir]] kaleminde önemli bir yer tutmaktaydı. Fakat İzmir İktisat Kongresi'yle liberal bir ekonomi tasarlandığı ve [[liberalizm]]in temelinin özel mülkiyete dayandığından, aşarın varlığı bir çelişki haline gelmiştir. Yani Cumhuriyet idaresi, [[Sultan]]’ın [[mülk]]ünün sahiplik sıfatını halka intikal ettirince, aşarın alınmasının mantığı da sona ermiştir.<ref>Koç, [[1981]]:35</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Aşar" sayfasından alınmıştır