Dünya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynak düzenleme
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
düzen
11. satır:
| flag = {{Bayraksimge|world}}
| epoch = J2000
| aphelion = {{convert|152100000|km|mi AU|comma=gaps|abbr=on|disp=x|<ref group="n" {{efn|name="apsis"|aphelion = ''a'' × (1 + ''e''); perihelion = ''a'' × (1&nbsp;– ''e''), where ''a'' is the semi-major axis and ''e'' is the eccentricity. The difference between Earth's perihelion and aphelion is 5 million />kilometers.}}<br /><small>(|)</small>}}
| perihelion = {{convert|147095000|km|mi AU|comma=gaps|abbr=on|disp=x|<ref group="n" {{efn|name="apsis" />}}<br /><small>(|)</small>}}
| semimajor = {{convert|149598023|km|mi AU|comma=gaps|abbr=on|disp=x|<ref name="VSOP87">{{cite journal |başlık=Numerical expressions for precession formulae and mean elements for the Moon and planets |journal=Astronomy and Astrophysics |cilt=282 |sayı=2 |sayfalar=663–83 |tarih=Şubat 1994 |soyadı1=Simon |ad1=J.L. |soyadı2=Bretagnon |ad2=P. |soyadı3=Chapront |ad3=J. |soyadı4=Chapront-Touzé |ad4=M. |soyadı5=Francou |ad5=G. |soyadı6=Laskar |ad6=J. |bibcode=1994A&A...282..663S}}</ref><br /><small>(|)</small>}}
| eccentricity = {{val|0.0167086}}<ref name="VSOP87" />
26. satır:
| 5 [[sanki uydu]]
| >1.800 faaliyetteki [[yapay uydu]]<ref name="ucs">{{cite web |url=https://www.ucsusa.org/nuclear-weapons/space-weapons/satellite-database |başlık=UCS Satellite Database |eser=Nuclear Weapons & Global Security |yayıncı=[[Union of Concerned Scientists]] |tarih=10 Ağustos 2018 |erişimtarihi=27 Eylül 2018}}</ref>
| >16.000 [[uzay enkazı]]<ref group="n" name="space_debris">{{efn|As of 4 January 2018, the United States Strategic Command tracked a total of 18,835 artificial objects, mostly debris. See: {{cite journal |url=https://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/quarterly-news/pdfs/odqnv22i1.pdf |başlık=Satellite Box Score |journal=Orbital Debris Quarterly News |editor1-first=Phillip |editor1-last=Anz-Meador |editör2-ad=Debi |editör2-soyadı=Shoots |cilt=22 |sayı=1 |sayfa=12 |tarih=Şubat 2018 |erişimtarihi=18 Nisan 2018}}</ref>}}
}}
| allsatellites = yes
36. satır:
{{unbulleted list |class=nowrap
| {{convert|40075.017|km|mi|comma=gaps|abbr=on|disp=x| <small>[[ekvator|ekvatoryal]] (|)</small>}}<ref name="WGS-84">[[World Geodetic System]] (''WGS-84''). [http://earth-info.nga.mil/GandG/wgs84/ Available online] from [[National Geospatial-Intelligence Agency]].</ref>
| {{convert|40007.86|km|mi|comma=gaps|abbr=on|disp=x| <small>[[boylam|boylamsal]] (|)</small>}}<ref>{{cite web |ad1=Sigurd |soyadı1=Humerfelt |tarih=26 Ekim 2010 |başlık=How WGS 84 defines Earth |url=http://home.online.no/~sigurdhu/WGS84_Eng.html |erişimtarihi=29 Nisan 2011 |url-status=dead |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110424104419/http://home.online.no/~sigurdhu/WGS84_Eng.html |arşivtarihi=24 Nisan 2011 |df=}}</ref><ref group="n" name="circ">{{efn|Earth's [[circumference]] is almost exactly 40,000&nbsp;km because the metre was calibrated on this measurement—more specifically, 1/10-millionth of the distance between the poles and the equator.</ref>}}
}}
| surface_area =
{{unbulleted list |class=nowrap
| {{convert|510072000|km2|sqmi|comma=gaps|abbr=on|disp=x| <small>(|)</small>}}<ref name="Pidwirny 2006_8">{{cite web |soyadı1=Pidwirny |ad1=Michael |tarih=2 Şubat 2006 |başlık=Surface area of our planet covered by oceans and continents.(Table 8o-1) |yayıncı=University of British Columbia, Okanagan |url=http://www.physicalgeography.net/fundamentals/8o.html |erişimtarihi=26 Kasım 2007}}</ref><ref name="cia">{{cite web |yazar=Staff |tarih=24 Temmuz 2008 |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/xx.html |başlık=World |eser=The World Factbook |yayıncı=Central Intelligence Agency |erişimtarihi=5 Ağustos 2008}}</ref><ref{{efn|Due groupto natural fluctuations, ambiguities surrounding [[Ice shelf|ice shelves]], and mapping conventions for [[vertical datum]]s, exact values for land and ocean coverage are not meaningful. Based on data from the [[Vector Map]] and [http://www.landcover.org/ Global Landcover] {{Webarchive|url="n"https://web.archive.org/web/20150326085837/http://www.landcover.org/ name|date="surfacecover"26 />March 2015 }} datasets, extreme values for coverage of lakes and streams are 0.6% and 1.0% of Earth's surface. The ice shields of [[Antarctica]] and [[Greenland]] are counted as land, even though much of the rock that supports them lies below sea level.}}
| {{convert|148940000|km2|sqmi|comma=gaps|abbr=on|disp=x| kara <small>(|; 29.2%)</small>}}
| {{convert|361132000|km2|sqmi|comma=gaps|abbr=on|disp=x| su <small>(|; 70.8%)</small>}}
83. satır:
|note=no
}}
'''Dünya''', '''Yerküre''' ya da '''Yer''' (Latince: '''Terra'''), [[Güneş Sistemi]]'nde [[Güneş]]'e en yakın üçüncü [[gezegen]] olup şu an için üzerinde [[yaşam]] ve sıvı [[su]] barındırdığı bilinen tek [[gökastronomik cismicisim]]dir. [[Radyometrik tarihleme]]ye ve diğer kanıtlara göre dünya [[Dünya'nın yaşı|4,5 milyar yıldan fazla süre önce oluşmuştur]]. Dünya'nın [[yerçekimi]], uzaydaki diğer nesnelerle, özellikle Güneş'le ve tek [[doğal uydusuuydu]]su [[Ay (uydu)|Ay]]'la etkileşime geçergirer. Dünya,'nın Güneş'in etrafındaetrafındaki [[Dünya'nın yörüngesi|yörüngesi]], 365,256 günde[[güneş zamanı|güneş gün]], yani bir [[yıldız yılı]]nda dönersürer. Bu süre içerisinde Dünya, [[Günlük hareket|kendi ekseni etrafında]] 366.,265 kez döner.{{efn|The number of solar days in a year is one less than the number of [[sidereal day]]s (the time it takes the Earth to revolve exactly 360 degrees around its axis) because a solar day is about 236 seconds longer than a sidereal day. Over a year, this discrepancy adds up to a full sidereal day}}
 
Dünya'nın [[eksen]]i yörünge düzlemine kıyasla 22,1° ve 24,5° arasında değişen bir açıyla eğik durmakta olup bu eğiklikte gözlemlenen değişimler [[mevsim]]lerin değişmesine yol açmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Milankovitch | ad1 = Milutin | başlık = On the Shoulders of Giants | url = https://earthobservatory.nasa.gov/features/Milankovitch/milankovitch_2.php | yayıncı = Nasa Earth Observatory | erişimtarihi = 16.01.2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200116112905/https://earthobservatory.nasa.gov/features/Milankovitch/milankovitch_2.php | arşivtarihi = 16 Ocak 2020 | ölüurl = no }} {{İng}}</ref> Dünya ve Ay arasındaki yerçekimi etkileşimiyse [[gelgit]]lere neden olur, Dünya'nın eksenindeki yönelimi sabitler ve [[Gelgitsel ivme|dönüşünü kademeli olarak yavaşlatır]]. Katı ya da 'kaya' ağırlıklı yapısı nedeniyle üyesi bulunduğu [[yer benzeri gezegen]]ler grubuna adını veren Dünya, bu gezegen grubunun [[kütle]]ce ve [[hacim]]ce en büyük üyesidir. Ayrıca Dünya, Güneş gezegenindeki en yoğun ve en büyük beşinci gezegendir.
232. satır:
 
== Notlar ==
{{Kaynakçanotelist|group=note"lower-alpha"}}
 
== Kaynakça ==
246. satır:
}}
{{kaynakça}}
 
== Ayrıca bakınız ==
* [[Gökbilim]]
* [[Güneş]]
* [[Güneş Sistemi]]
* [[Yıldız]]
* [[Astrobiyoloji]]
* [[Ay]]
 
{{Dünya}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Dünya" sayfasından alınmıştır