Cedidcilik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''Cedidçilik''', 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında [[Rus İmparatorluğu]]'da özellikle Türk kökenli Müslüman halklar arasında ortaya çıkan sosyal-siyasi ve entelektüel bir harekettir. Önceleri eski eğitim sistemini değiştirmek ve Müslümanlar için Avrupalı eğitiminin gerekliliği savunan bir hareket iken daha sonra [[feodal]] kalıntılarının lağvedilmesi, [[İslam]]'ın ve dini okulların reformu, İslam'ın milli burjuvazinin taleplerine uyarlanması amaçlanmıştır. Hareketin en önde gelen isimlerinden biri [[İsmail Gaspıralı]] idi.
== Eğitim reformu ==
Cedidçiliğin temel amaçlarından biri eğitim reformuydu. [[Rus İmparatorluğu]]'nun Müslüman bölgelerinde var olan mekteplerden veya ilkokullardan oldukça farklı bir şekilde eğitim verecek olan yeni okullar oluşturmak istediler. Cedidçiler, geleneksel eğitim sistemini "Orta Asya'nın yozlaşmasının olmasa da, durgunluğunun en açık işareti" olarak gördüler.<ref>[[#Khalid98|Khalid (1998)]], s. 20.</ref> Eğitim sistemi reformunun, yabancıların yönettiği bir Müslüman toplumu canlandırmanın en iyi yolu olduğunu düşündüler. Mekteplerin, derste görülen metinlerin açıklanmasından veya yazılı dilden ziyade dini metinlerin ezberlenmesi konusundaki vurgusunu eleştirdiler. Adeeb Khalid, 1890'larda mektebe giden Tacik olan Cedidçi Sadriddin Ayni'nin anılarını ifade eder; Ayni, Arap alfabesini ezberlemeye yardımcı olması için öğrendiğini, ancak söz konusu metni ezberlemediği sürece okuyamadığını söylemiştir.<ref>[[#Khalid98|Khalid (1998)]], s. 24–25.</ref>
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.rferl.org/featuresarticle/2005/8/66be69db-46e9-4e5d-a324-a15dc1f0615e.html Central Asia: Jadidism -- Old Tradition Of Renewal] from [[RFE/RL]]
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{siyaset-taslak}}
| |||