Pandemi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
KediÇobanı (mesaj | katkılar)
düzeltme.
Gogolplex (mesaj | katkılar)
düzen ve genişletme
3. satır:
 
== Etimoloji ==
Pandemi, eski[[Eski Yunanca]]'dan πανda tüm anlamına gelen παν (''pan)'' ile insanlar anlamına gelen δῆμος (''demos)'''dan kelimelerinden türetilmiştir.
 
== Tanım ==
== Yaygın ölümcül hastalıklar ve pandemikler arasındaki farklar ==
[[WHO]] (Dünya Sağlık Örgütü) tanımlamasına göre bir pandemik ancak aşağıdaki Üç3 koşulu sağladığında başlamış sayılır:
* Nüfusun daha önce maruz kalmadığı bir hastalığın ortaya çıkışı
* Hastalığa sebep olan etmenin insanlara bulaşması ve tehlikeli bir hastalığa yol açması
13. satır:
Bir hastalık veya tıbbi durum sadece yaygın olması ve çok sayıda insanın ölümüne yol açması nedeniyle pandemi olarak nitelendirilemez, aynı zamanda bulaşıcı olması gereklidir. Örneğin, [[kanser]], insanlarda çok sayıda ölüme sebep olan bir hastalık olmasına rağmen bulaşıcı olmadığı için pandemi olarak adlandırılmamaktadır (Bazı kanser türlerinin bulaşıcı etmenler tarafından ortaya çıkabildiği unutulmamalıdır).
 
== TarihtekiDevam eden pandemiler ve göze çarpan epidemiler ==
 
* [[Kara veba]]
=== HIV/AIDS ===
* [[Kolera]]
{{Ana madde|HIV/AIDS pandemisi}}
* [[Grip]]
[[AIDS]] küresel bir pandemidir.<ref name="Cohen20082">{{Dergi kaynağı|başlık=The spread, treatment, and prevention of HIV-1: evolution of a global pandemic|tarih=Nisan 2008|sayı=4|sayfalar=1244–54|journal=The Journal of Clinical Investigation|cilt=118|ad=MS|soyadı=Cohen|yazar2=Hellmann, N|yazar3=Levy, JA|yazar4=DeCock, K|yazar5=Lange, J|pmid=18382737|doi=10.1172/JCI34706|pmc=2276790}}</ref> 2014 yılı itibarıyla, dünyada yaklaşık 36.9&nbsp;milyon insan [[HIV|HIV virüsüne]] sahiptir.<ref name="UNAIDS2013factsheet2">{{Web kaynağı|url=http://www.unaids.org/en/resources/campaigns/globalreport2013/factsheet/|başlık=Fact Sheet|erişimtarihi=4 Aralık 2013|arşivtarihi=15 Haziran 2017|arşivurl=http://web.archive.org/web/20170615145436/http://www.unaids.org/en/resources/campaigns/globalreport2013/factsheet|eser=UNAIDS.org|yıl=2013}}</ref> 2012 yılında, yaklaşık 17.2&nbsp;milyon erkek, 16.8&nbsp;milyon kadın ve 3.4&nbsp;milyon 15 yaşından küçük çocuk [[AIDS]] hastasıydı.<ref name="UN2011Ten2">[http://www.unaids.org/en/media/unaids/contentassets/documents/unaidspublication/2011/jc2216_worldaidsday_report_2011_en.pdf UNAIDS 2011 pg. 1–10]</ref> 2010 yılında 1.8&nbsp;milyon insan [[AIDS]] nedeniyle hayatını kaybetti, bu sayı 2005 yılında 2.2 milyondu.<ref name="UN2011Ten2" />
* [[Tifo]]
 
* [[Domuz gribi]]
=== 2019-2020 koronavirüs salgını ===
*[[Koronavirüs hastalığı 2019|COVID-19]]
[[2019-2020 koronavirüs salgını]], Aralık 2019'da başlamış, [[Çin]]'in [[Hubei]] bölgesinin başkenti olan [[Vuhan]] kökenli [[Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2|SARS-CoV-2]] olarak adlandırılan yeni bir [[Koronavirüs|koronavirüsün]] neden olduğu pandemidir. İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelere yayılmış salgın, 11 Mart 2020'de [[Dünya Sağlık Örgütü]] tarafından pandemi ilan edildi.
 
== Tarihi pandemi ve epidemiler ==
 
* [[Kara veba]]
* [[Kolera]]
*[[Grip]] (Influenza)
**[[İspanyol gribi]]
**[[Hong Kong gribi]]
* *[[Domuz gribi]]
* [[GripTifo]]
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Pandemi" sayfasından alınmıştır