Lilybaeum Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark

|notlar =

}}

{{İkinci Pön Savaşı kutusu}}

'''Lilybaeum Muharebesi''', [[Antik Kartaca|Kartaca]] ile [[Roma Cumhuriyeti]] arasındaki [[İkinci Pön Savaşı]]'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. [[Siraküza]] Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

 

== Muharebe öncesi ==

Kartaca ve Roma Cumhuriyeti, her iki tarafın karşılıklı durum ve haklarını ayrıntılı olarak belirleyen bir antlaşmayı MÖ 509 yılında imzalamışlardı. Her ne kadar aralarındaki ilişkiler dostane değilse de bu tarihten itibaren barış halindeydiler. Daha sonra MÖ 348 ve MÖ 306 yıllarında, etki alanlarını belirleyen antlaşmalar yapıldı. Diğer yandan Roma ve Kartaca Epirus Kralı Pyrrehus'a karşı MÖ 279 yılında bir işbirliği antlaşması imzalamıştı. Ancak Roma Cumhuriyeti'nin MÖ 264 yılında Sicilya'daki [[Messina]] kenti meselesine müdahale etmesi ([[Messana Muharebesi]]) [[Birinci Pön Savaşı]]'nı başlatmıştır. MÖ 241 yılına kadar süren kara ve deniz muharebeleriyle süren savaş Kartaca'nın yenilgisiyle sonuçlandı. Kartaca, Sicilya'yı ve Batı Akdeniz'deki deniz üstünlüğünü kaybettiği gibi ağır bir savaş tazminatı ödemek zorunda kaldı. Kartaca'nın taraf olduğu [[Paralı Askerler Savaşı]] sırasında Roma Cumhuriyeti Kartaca'dan yanaydı, ancak savaşın sonunda [[Korsika]] ve [[Sardinya Adası|Sardinya]] Roma hakimiyetine geçmiştir. Kartaca, MÖ 237-218 yılları arasında Hispanya'da, Hamilcar, Hasdrubal ve Hannibal önderliğinde yeni topraklar ilhak ederek durumunu güçlendirmiştir. Roma ise, Massalia'nı da teşvikiyle (günümüzde [[Marsilya]]) MÖ 226 yılında Hasdrubal'la bir antlaşma akdetti. Antlaşma, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca'nın etki alanı sınırının [[Ebro Nehri]] hattı olduğuna ilişkindir. Saguntum (bugünkü [[Sagunto]]) kenti, ırmağın güneyine düşmesine karşın MÖ 226 yılından itibaren Roma Cumhuriyeti'nin müttefikiydi. Bu nedenle Hannibal Barca'nın Hispanyalı müttefikleri Saguntum'la çatışmaya girdiklerinde Roma, Hannibal Barca'yı duruma müdahale etmemesi yönünde uyarmıştı. Hannibal'in Saguntum'a saldırmasıyla İkinci Pön Savaşı başlamış oldu, Roma Senatosu Kartaca'ya savaş ilan etti. Savaş, on sekiz yıl sürecektir.

 

Buna karşın Roma Senatosu kuşatmanın sürdüğü sekiz ay boyunca Saguntum'a herhangi bir etkili destekte bulunmadı. Kent düşer düşmez Hannibal bir sonraki harekâtı için hazırlıklara başlamıştır.

 

 

Konsül [[Tiberius Sempronius Longus]] emrine ikisi Roma, ikisi müttefiklere ait olmak üzere dört lejyonda 8 bin Romalı, 16 bin müttefik piyade ile 600 Romalı, 1.800 müttefik süvarilik kuvvet verildi. Yüz altmış ağır savaş gemisiyle Afrika'ya yelken açma emri verildi.<ref>J.F. Lazenby, ''Hannibal’s War'' Sh: 71 id = ISBN 0-8061-3004-0</ref> Sempronius Sicilya'ya gidecek ve Afrika'nın işgali için hazırlıklarını orada tamamlayacaktı.

 

== Muharebe ==

Kötü deniz koşulları Kartaca Filosu'nun harekâta başlamasını engellemiştir. Bununla birlikte Lilybaeum'da sadece 20 Roma savaş gemisi bulunmaktadır. Marcus Amellius, II. Hiero tarafından gelen uyarıyı aldıktan sonra, her gemiye uygun sayıda asker alarak, Kartaca filosu bölgeye gelmeden önce hazırlık yaptı. Hemen ardından sahil boyunca Kartaca filosunu gözlemek için ileri postalar çıkardı. Böylece sürpriz bir saldırıya uğramaktan mümkün olduğunca kaçınmaya çalışmıştır.

 

 

== Devamı ==

Muharebenin sonucundan Roma, Kartaca'nın Sicilya'da bir üs kurmasını önlemiş oldu. Konsül Sempronius kısa süre sonra ordusunu bir filoyla Sicilya'ya getirmiştir. Bundan sonra Konsül, filosuyla [[Malta]]'ya hareket etmiştir. Adayı ele geçirdi ve buradaki Kartaca garnizonundan, Komutanları Hamilcar Gisco da dahil olmak üzere 2 bin tutsak aldı. Ardından, Kartaca Donanması'nın olası bir saldırısını karşılamak için Vulcan Adaları'na hareket etti. Bu arada Kartaca Donanması Bruttium'da (günümüzde [[Kalabriya]]) harekâta geçmiş ve [[Vibo Valentiya]]'ya bir baskın düzenlemişti. Konsül Sempronius, [[Ticinus Muharebesi]] haberi üzerine [[Roma Senatosu]] tarafından Konsül Scipio'ya destek olmak üzere geri çağrılmıştır. Bu emir üzerine 50 gemiyi Lilybaeum'da Marcus Amellius komutasında, 25 gemiyi de Vibo'da bırakarak bırakarak karadan ve denizden Ariminium'a (bugünkü [[Rimini]]) hareket etmiştir.

 

== Ayrıca bakınız ==

* [[Pön Savaşları kronolojisi]]

* [[İkinci Pön Savaşı]]