Mercidâbık Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Henüz tamamlanmadı, lütfen değişiklik yapmayınız. Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği |
|||
1. satır:
{{Çatışma bilgi kutusu|çatışma=|parçası=[[Büyük Mısır Seferi]]|resim=Mercidabık Muharebesi2.png|başlık=Mercidâbık Muharebesi (Selimname)|tarih=[[24 Ağustos]] [[1516]]|yer=[[Dâbık]], [[Halep]]|bölge=[[Suriye]]|sebep=|sonuç=Kesin Osmanlı zaferi|coğrafi_değişiklikler=|savaşan1={{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Osmanlı İmparatorluğu]]
{{Çatışma bilgi kutusu|çatışma=|parçası=[[Büyük Mısır Seferi]]<br/>[[Fırat-Dicle Seferi]]|resim=مرج دابق محاربه سى (عثمانلى).jpg|başlık=Osmanlı süvari hücumu|tarih=[[24 Ağustos]] [[1516]]|yer=[[Dâbık]], [[Halep]]|bölge=[[Suriye]]|sebep=|sonuç=Kesin Osmanlı zaferi|coğrafi_değişiklikler=Suriye Osmanlı hakimiyetine girdi|savaşan1={{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Osmanlı İmparatorluğu]]<br/>[[Dosya:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px]] [[Kırım Hanlığı]]|savaşan2={{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} [[Memlûk Devleti]]|savaşan3=|savaşan4=|komutan1={{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Yavuz Sultan Selim]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Hadım Sinan Paşa]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Zeynel Paşa]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Küçük Sinan Paşa]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Bıyıklı Mehmet Paşa]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Divane Hüsrev Paşa]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} Yunus Paşa<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Şehsüvaroğlu Ali Bey]]<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} Mahmut Bey<br/>[[Dosya:Flag of the Crimean Tatar people.svg|22px]] Saadet Giray|komutan2={{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} [[Kansu Gavri]]{{Çatışmada ölüm}}<br/>{{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} [[Hayır Bey]]<br/>{{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} [[Emir Sibay]]{{Çatışmada ölüm}}<br/>{{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} [[Canberdi Gazali]]<br/>{{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} Abdürrezzak Bey|komutan3=|komutan4=|birlik1={{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} Kapıkulu ordusu<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} Rumeli ordusu<br/>{{Bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} Anadolu ordusu|birlik2={{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} Mısır ordusu<br/>{{bayraksimge resim|Mameluke_Flag.svg}} Suriye ordusu|birlik3=|birlik4=|güç1=Toplamda 50-70 Bin ve 300 Top▼
* {{Bayraksimge|Kırım|tatar}} [[Kırım Hanlığı]]
* [[Dosya:Bayat.svg|33px]] [[Dulkadiroğulları Beyliği]]
▲
* 15-20 Bin Rumeli ordusu|güç2=70-80 Bin|güç3=|güç4=|kayıp1=Bilinmiyor|kayıp2=Ağır|kayıp3=|kayıp4=|notlar=}}▼
* 12.000 kapıkulu (8.000 piyade, 4.000 süvari)
* 40.000 eyalet askeri
▲*
'''Mercidâbık Muharebesi'''; 24 Ağustos 1516 tarihinde, [[I. Selim]] komutasındaki [[Osmanlı İmparatorluğu]] ile [[Kansu Gavri]] komutasındaki [[Memlûk Devleti|Memlük Devleti]] arasında gerçekleşmiştir. Halep yakınlarında gerçekleşen muharebe Osmanlı ordusunun mutlak zaferiyle sonuçlanmıştır. Muharebenin sonucunda Sultan Kansu Gavri maktûl düşmüş, Memlük kuvvetleri bozulmuş ve Suriye toprakları Osmanlı egemenliğine açılmıştır.
== Öncesi ==
{{Ayrıca bakınız|Fırat-Dicle Seferi}}
1516’da Doğu cephesinde serdar olarak bulunan [[Bıyıklı Mehmed Paşa]]’ya yardım etmek için 28 Nisan’da [[Hadım Sinan Paşa|Sadrazam Sinan Paşa]], 5 Haziran da I. Selim İstanbul'dan ayrıldı. Yavuz Sultan Selim her ne kadar Kansu Gavri'ye hedefinin [[Safevî Devleti|İran]] olduğunu belirtse de ana orduyla önden hareket eden sadrazam paşa Malatya’ya ulaştığında Memlüklerden geçiş izni alamadığı gibi, Memlükler'in Osmanlı hududunda gezdiğini öğrenince olası bir harp sonucunda Safevi ve Memlük ordularının arasında kalma ihtimali olduğundan dolayı daha fazla ilerleyemedi. İlerleyen günlerde iki devletin de elçilerinin maruz kaldığı muameleler ve Memlük ordusundaki harp heyecanı, hâli hazırda içinde bulunulan siyasi krizi kaçınılmaz bir savaşa sürükledi. 30 Temmuz'da Malatya ovasında konakladığı sırada toplanan büyük harp meclisinde seferin güzergâhı güney olarak değiştirildi. Ertesi gün Memlük ordusunun Halep'i geçtiği ve kuzeye doğru harekât hâlinde olduğu öğrenildi.<ref>İsmail Hami Danişmend, a.g.e, 26</ref> 3 Ağustos’ta Bıyıklı Mehmed ve Hüsrev Paşaların da orduya katılmasıyla Osmanlı ordusu Antep üzerinden güneye yürüyüşe geçti.
Esasen Memlük ordusu savaşa çok istekliydi. [[II. Mehmed
[[Dosya:
== Muharebe<ref>ATASE, a.g.e, 96-102</ref>==
=== Diziliş<ref name=":0" /><ref>Hoca Sadeddin Efendi, a.g.e, 285</ref><ref>Joseph von Hammer, a.g.e, 207</ref> ===
[[Dosya:Mercidabık Tertiplenme.jpg|alt=|sol|küçükresim|268x268px|Tarafların muharebe dizilimleri (ATASE, a.g.e, şema 1)]]
==== Osmanlı tertibatı ====
==== Memlük tertibatı ====
Merkezde Sultan Kansu Gavri, sol kanatta Halep Valisi Hayır Bey ve sağ kanatta da Şam Valisi Emir Sibay yer alıyordu.
=== Muharebe<ref
[[Dosya:Mercidabık Muharebesi3.png|alt=|küçükresim|Mercidâbık Muharebesi (Tâcü’t-Tevârîh)]]
Memlükler hızlı süvari hücumlarıyla yavaş Osmanlı ordusunu kolayca dağıtabileceğini düşündü. Topların etkisini kırmak için de kanatları bozmak istiyordu. Bundan dolayı muharebe, sabah saatlerinde Memlük kanatlarının taarruzu ile başladı. Memlük süvarilerinin Osmanlı kanatlarını ittirmeye başlaması üzerine
Sultan [[Kansu Gavri]] de savaş sonucunda meydanda ölü bulundu. Ölümü hakkında birçok rivayet bulunmasına karşın hiçbiri kesin değildir. Dağılan Memlük askerlerinin bir kısmı Şam ve Kahire'ye kaçmayı başarmışsa da birçoğu esir düştü. Esir düşüp de itaat etmeyen 2.000 kadar Memlük askeri de idam edildi
[[Dosya:Mercidabık Manevra.jpg|alt=|sol|küçükresim|329x329pik|Muharebe başı Memlük taarruzları (ATASE, a.g.e, kroki 2)]]
[[Dosya:Mercidabık Manevra3.jpg|alt=|küçükresim|312x312pik|Memlük taarruzunun püskürtülmesi ve başlayan Türk karşı taarruzu (ATASE, a.g.e, kroki 4)]]
== Sonrası ==
[[Dosya:John_Henry_Haynes._Gate_of_castle_of_Aleppo_(id.13993458).jpg|alt=|küçükresim|244x244pik|Halep kalesi 1887]]
Sultan Kansu Gavri
Halep’te iki haftadan fazla kalan Osmanlı ordusu 15 Eylül’de tekrardan harekete geçti. Mısır’a kadar [[Gazze Muharebesi (1516)|Gazze Muharebesi]] dışında önemli bir çarpışma yaşanmadı ve Antep’ten Sina Çölü’ne kadarki Memlük toprakları Osmanlılar tarafından ilhak edildi.
== Ayrıca bakınız ==
Satır 34 ⟶ 44:
* [[Koçhisar Muharebesi]]
* [[Ridaniye Muharebesi]]
* [[Gazze Muharebesi (1516)|Gazze Muharebesi]]
* [[Ridaniye Muharebesi]]
* [[
=== Eserler ===
* T.C. Gnkur. ATASE (1990). TSK tarihi cilt III kısım II Yavuz Sultan Selim ve Mısır Seferi eki. Ankara: Genelkurmay basımevi. ss. 95-102.
* Emecen, Feridun (2016). Yavuz Sultan Selim. İstanbul: Kapı yayınları. ss. 226-241. ISBN 9786055147624.
<references /><br />{{I. Selim dönemi}}▼
* Emecen, Feridun (2004). "Mercidâbık Muharebesi". TDV İslam Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/mercidabik-muharebesi
* Danişmend, İsmail Hami (1971). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi II. Topkapı/İstanbul: Doğu Kütüphanesi. ss. 26-29. ISBN 978-9944-397-70-4.
* Hoca Sadeddin Efendi (1585). Tâcü’t-Tevârîh IV. ss. 280-290. ISBN 9789751710949.
* Joseph von Hammer. Büyük Osmanlı Tarihi IV. ss. 205-210. ISBN 9786051804217.
=== Dipnotlar ===
[[Kategori:Memlûk Devleti'nin muharebeleri]]
[[Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun muharebeleri]]
|