Temmuz Günleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
iç bağ. dz. AWB ile
k imla AWB ile
1. satır:
[[Dosya:19170704 Riot on Nevsky prosp Petrograd.jpg|sağ|thumb|300px|4 Temmuz 1917 günü Petrograd'da göstericilere ateş açılıyor]]
'''Temmuz Günleri''', 1917 yılında [[Rusya]]’da [[Sankt-Peterburg]] şehrinde 3 - 7 Temmuz günleri (Jülyen takvimine göre)<ref>Gregoryen takvimine göre 16-20 Temmuz</ref> arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi işçileri [[Geçici Hükûmet (Rusya)|Geçici HükümetHükûmet]]e karşı yoğun protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Gösterilerin örgütlenmesinde bulunmamalarına rağmen [[Bolşevikler]] çoğu kendi parti sempatizanlarından oluşan gösterilere öncülük yapmaya çalışmışlar ve kontrol altına almaya çalışmışlardır. Geçici HükümeteHükûmete bağlı ordu birlikleri göstericileri ateş açarak dağıtmış ve Bolşeviklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır. Bolşeviklerin lideri [[Vladimir Lenin|Lenin]] yeraltına çekilmiş ve çok sayıda Bolşevik önder tutuklanmıştır<ref>A History of Western Society. Chapter Outlines. Chapter 27: The Great Break: War and Revolution, Seventh Edition. John P. McKay, University of Illinois, Urbana-Champaign; Bennett D. Hill, Georgetown University; John Buckler, University of Illinois, Urbana-Champaign</ref><ref>"In July 1917, a half-baked Bolshevik uprising against the Government failed. Trotsky went to prison but Lenin escaped to Finland." (Türkçesi: Temmuz 1917’de hükümetehükûmete karşı henüz ham bir Bolşevik ayaklanması başarısız olur. [[Troçki]] hapse atılacak, Lenin de [[Finlandiya]]’ya kaçacaktır.)(Key Themes of the Twentieth Century by Philip Sauvain. s.54)</ref>. Temmuz Günleri, Ekim Devrimi öncesinde Bolşeviklerin büyümesinde ve etkisinde bir düşüş dönemine karşılık gelir.
 
== Sebepleri ==
Olayların doğrudan sebebi Haziran ayı sonunda ve Temmuz ayı başındaki gelişmelerdi. 1917 Şubat Devriminden sonra Çarlık devrilmiş ve yerine hem [[Rus İmparatorluğu Devlet Duması|Çarlık Duması]]'ndaki milletvekillerinden oluşan Geçici HükümetHükûmet, hem de Çarlık rejimine karşı ayaklanan işçi, köylü ve askerlerin örgütlendiği Sovyetler iktidarı oluşmuştu. Bu [[ikili iktidar]] döneminde Geçici HükümetHükûmet halkta büyük yılgınlık yaratan savaşa son vermemiş, tersine cepheye asker sevkiyatını artırmıştır. [[İtilaf Devletleri]]ne verdikleri sözlerine yerine getirmek isteyen ve halkın barış çağrılarına kulak vermeyen hükümetinhükûmetin ve özellikle Savaş Bakanı [[Aleksandr Kerenski]]’nin aldığı karar cepheden gelen yenilgi haberleriyle birlikte büyük kargaşaya ve gösterilere yol açar. Geçici HükümetinHükûmetin önemli bir kanadını oluşturan [[Kadetler]] hükümettenhükûmetten çekilmekle tehdit ederek hükümettekihükûmetteki [[Menşevik]] ve [[SR]]’ları hükümetihükûmeti düşürmekle tehdit edecektir. HükümetHükûmet bir kriz içindedir.
 
== Gösteriler ==
10. satır:
Bolşevikler çoğunluğu kendi partisinin tabanını oluşturan göstericilerin eylemlerini kontrol altına almak ve barışçıl bir gösteri yapılmasını sağlamak için eylemlere örgütlü bir şekilde katılma kararı alır. 17 Temmuz akşam üstü 500 bin işçi, asker ve halktan oluşan göstericiler barışçıl bir şekilde istekler,ini dile getirirler. [[Moskova]], [[Nijniy Novgorod]], [[Krasnoyarsk]] ve diğer şehirlerde de benzer gösteriler yapılır.
 
Ancak gösteriler sürerken Geçici HükümeteHükûmete bağlı Rus Ordusuna bağlı askeri birlikler barışçıl göstericilere silahlarla saldırırlar. Müdahale soucunda 700 kişi hayatını kaybeder. Çok sayıda yaralı vardır. Geçici HükümetHükûmet ve Sovyetlerde çoğunlukta olan Menşevik ve SR’lar gösterilerin dağıtılmasını savunurlar. O döneme kadar gelişen Bolşevik örgütlenmesinden ve devrimci propagandanın yayılmasından şikayet eden Geçici HükümetHükûmet bileşenleri bu olayları fırsat bilerek Bolşevikleri bastırmaya yönelirler. Bolşevikler liderler yakalanmaya başlar, işçiler toplu şekilde tutuklanır. 18-19 Temmuz günlerinde Bolşevik yayın organı Pravda’nın basıldığı matbaa basılarak tahrip edilecek, daha sonra Bolşevik Merkez Komitesinin toplandığı bina saldırıya uğrayacaktır. 19 Temmuz günü Geçici HükümetHükûmet bir emir yayınlayarak Lenin’in yakalanması talimatı tüm güvenlik güçlerine iletilir. 20 Temmuz günü Petrograd’da tamamen kontrolün sağlanması için cepheden gönderilen Geçici HükümeteHükûmete bağlı birlikler şehre girer<ref>Rabinowitch, Alexander (2004). The Bolsheviks Come to Power: The Revolution of 1917 in Petrograd. Haymarket Books and Pluto Press. ISBN 0-7453-2268-9</ref>.
 
== Bolşevik katılımı ==
Göstericilerin eylemlerde attıkları slogan Bolşeviklerin soganıdır. Bolşevikler tarafından Geçici HükümeteHükûmete karşı kullanılan “Bütün İktidar Sovyetlere” sloganı eylemlerde benimsenmiş ve etkili olmuştur. Gösterilere Bolşeviklerin katılımı sıradan Bolşevik üye ve sempatizanlarının Merkez Komiteye baskıları sonucu gerçekleşmiş ve Merkez Komite eylemlerin kontrol altına alınabilmesi için dahil olma kararı almıştır.Merkez Komitesinin katılım kararının ardından cepheden Bolşevik birlikler destek amacıyla getirilmiş, şehirde kilit yerlerde güvenlik önlemleri alınmıştır.
Temmuz Günleri sırasında Bolşevik Merkez komitesindeki iç tartışmalara dair herhangi bir belge elde yoktur. Bu dönemde iktidarın alınmasının denenmesini önerenler olduğu ileri sürülmektedir. Bu yönde görüş bildirenlerin Bolşevik Askeri Örgütünden Nikolai Podvoisky ve Vladimir Nevsky, Petersburg Parti Komitesinden Volodarsky, Vyborg İlçe Örgütünden Martin Latis olduğu ve Merkez komitenin kitlelere engel olma yönündeki kararını eleştirdikleri ileri sürülmektedir. Parti yönetimindeki diğerleri ve özellikle Lenin olayları izleyerek henüz iktidarın alınmasına teşebbüs etmek için erken olduğuna karar vererek eylemlerin kontrol altına alınmasını savunmuşlardır<ref>Bolşevikler bu döneme kadar en etkili siyasi parti olsalar da Sovyet yönetimlerinde çoğunlukta değillerdir. Temmuz Günlerinden sonra Menşevik ve SR’ların iktidara talip olmadıkları işçiler ve askerler tarafından anlaşılacaktır. Bu dönemden sonra Bolşevikler “Bütün İktidar Sovyetlere” sloganını bırakarak “Bütün İktidar Partiye” sloganını benimseyeceklerdir. [[Kornilov Olayı]]nı izleyen dönemde parti Sovyetlerde çoğunluğu sağlayacak ve [[Ekim Devrimi]]ni gerçekleştirecektir.</ref>.
 
== Sonuçlar ==
Geçici HükümetinHükûmetin artık başında olan Kerenski, [[Vladimir Lenin|Lenin]] ve diğer önde gelen Bolşeviklerin tutuklanmasını emreder. Buna gerekçe olarak bu kişileirn Alman ajanı olduklarını ve olay çıkartmak için alman desteğine sahip olduklarını iddia eder<ref>Uzun yıllar sürgünde bulunan Lenin ve önemli Bolşevik liderler 1917 Şubat Devrimi sonucunda Çarlık rejimi devrildikten sonra bulundukları İsviçre’den Rusya’ya geçmek için Alman İmparatorluğunun izniyle mühürlü bir trenle Rusya’ya geldikleri için sürekli olarak Alman ajanı suçlamalarıyla karşılaşmışlardır. Almanya İmparatorluğu ise en önemli düşmanı olan Rusya İmparatorluğunun içişlerinin daha da karışması için Bolşeviklerin Rusya’ya dönmesine izin vermiştir.</ref>. Lenin yeraltına inecek ve Finlandiya’ya kaçacak ancak Bolşevik liderlerden [[Troçki]] ile [[Anatoli Lunaçarski]] başta olmak üzere çoğu yakalanacaktır. Kornilov Olayına dek hapiste kalacaklardır.
 
Geçici HükümetinHükûmetin içinde bulunduğu kriz Başbakan Prens Lvov’un istifasıyla tırmanır. 21 Temmuz günü Kerenski başbakan olur. Sovyet yönetimindeki SR ve Menşevikler de Geçici HükümetinHükûmetin otoritesini tanıması üzerine Sovyetler resmen boyun eğmiş olacaktır. Gösterilerin bastırılmasıyla [[ikili iktidar]] dönemi sona erecek ve Geçici HükümetHükûmet iktidarı kesileşecektir. Bolşevikler açısından devrimin barışçıl yollardan akması engellenmiş ve Sovyet yönetimi de işbirliğine girmiştir. Kornilov Olayını izleyen ve Ekim Devrimine giden dönemde Bolşevikler doğrudan parti örgütlenmesine çağrı yapacak ve sovyet seçimlerini kazanarak iktidarı aldıklarında sovyet iktidarını ilan edeceklerdir.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Temmuz_Günleri" sayfasından alınmıştır