Osmanlı hükûmeti: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
k imla AWB ile
1. satır:
'''Osmanlı hükûmeti''', [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun Avrupa'daki çağdaş idare sistemlerine ayak uydurmak amacıyla [[19. yüzyıl]]ın başından itibaren uyguladığı kabine sistemidir. Günümüzdeki [[Bakanlar Kurulu]] sistemine çok benzemekteydi.
 
== İlk Osmanlı hükümethükûmet sistemi ==
 
{{ana madde|Divan-ı Hümayun}}
 
Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan başlayarak 18. yüzyılın sonuna kadar kullandığı hükümethükûmet yapısı [[Divan-ı Hümayun]] denilen kurulu esas alıyordu. Padişahın başkanlık ettiği bu kurulun en önemli üyeleri [[Vezir-i Azam]], [[Kubbealtı Vezirleri]], [[Defterdar]], [[Sadaret Kethüdası]], [[Nişancı]], [[Reis-ül Küttab]] ve [[Çavuşbaşı]] gibi devlet görevlileriydi. Bu kurulun toplantılarına gerektikçe [[Kaptan-ı Derya]] ve [[Yeniçeri Ağası]] da katılırdı. Zaman geçtikçe padişahlar Divan-ı Hümayun'a katılmamaya başladılar. Divan-ı Hümayun'un başkanlığını Vezir-i Azam (Sadrazam) yürütmeye başladı. Artık Sadrazamın özel ikâmetgâhı olan [[Bab-ı Ali]] aynı zamanda da Osmanlı Hükümetini temsil ediyordu.
 
== II. Mahmut ve Abdülmecit döneminde yapılan hükümethükûmet reformları ==
 
1826 yılından sonra Bab-ı Ali artık Sadrazam'ın özel ikâmetgâhı olmaktan çıktı ve bir devlet dairesi haline geldi<ref>[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1152/13546.pdf Osmanlı Devleti'nde Islahat Hareketleri ve Batı Medeniyetlerine Giriş Gayretleri (1700-1839), Mehmet Karagöz, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 6 Sayfa: 173-194, 1995]</ref>. Devletin önemli kurumları devletin Nişancı ve Reis-ül Küttab yüksek kademedeki devlet görevlilerinin şahsına dayanmak yerine kalıcı kurumlar haline getirildi. Bu kurumlara Nezaret (Nazırlık yani Bakanlık) adı verildi ve hükümethükûmet nazırları (yani bakanlar) bu kurumları yöneten kişiler haline geldi. Hükümet nazırlarının belirli aralıklarla yaptığı toplantılara ise Heyet-i Vükela (yani Bakanlar Kurulu) adı verilmeye başladı. Böylece artık batı anlamında Başbakan ve Bakanlar Kurulu'na dayalı bir hükümethükûmet sistemi oluşturulmuş oldu.
 
== Nazırlıklar ==
 
Son dönem Osmanlı hükümetlerindekihükûmetlerindeki başlıca nazırlıklar şöyledir:
 
* [[Osmanlı Hariciye Nazırlığı|Hariciye Nazırlığı]]