Vikipedi

Karşılıklı anlaşılabilirlik: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.817 değişiklik
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
1. satır:
[[Dil bilimi]]nde '''karşılıklı anlaşılabilirlik''', farklı fakat birbiriyle ilgili dil türleri konuşanların kasıtlı bir çalışma yapmadan ya da özel çaba harcamadan birbirlerini kolayca anlayabilecekleri [[dil (filoloji)|dil]]ler ya da [[lehçe (dilbilim)|lehçe]]ler arasında bir ilişkidir. Bu, dilleri lehçelerden ayırt etmekte genellikle en önemli kriter olarak kullanılır, fakat [[sosyodilbilim]]sel faktörler de göz önüne alınır.<ref>{{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Gröschel|firstad=Bernhard|authorlink=Bernhard Gröschel|yearyıl=2009|languagedil=GermanAlmanca|titlebaşlık=Das Serbokroatische zwischen Linguistik und Politik: mit einer Bibliographie zum postjugoslavischen Sprachenstreit|trans-title=Serbo-Croatian Between Linguistics and Politics: With a Bibliography of the Post-Yugoslav Language Dispute|seriesseri=Lincom Studies in Slavic Linguistics ; vol 34|location=Munich|publisheryayıncı=Lincom Europa|pagessayfalar=132–136|isbn=978-3-929075-79-3|oclc=428012015|lccn=2009473660|ol=15295665W}}</ref>
 
Diller arasındaki anlaşılabilirlik asimetrik olabilir; bu şekilde X dilinin konuşmacısı Y dilini, Y dilinin konuşmacısının X dilini anlamasından oranla daha fazla anlıyor. İki dil arasındaki anlaşılabilirlik nispeten simetrik ise, bu "karşılıklı" anlaşılabilirlik olarak nitelendirilir. Diller arası anlaşılabilirlik, çoğu zaman bir [[lehçe sürekliliği]] bağlamında, dünyanın birçok coğrafi yakınlığı olan dilleri arasında farklı derecelerde mevcuttur.
6. satır:
Kısmen veya yüksek oranda karşılıklı anlaşılabilirlik gösteren dillere şu diller örnek verilebilir:
 
* [[Afrikaans]] ve [[Hollandaca]] (kısmen)<ref name="gooskens">{{cite journal|url=http://www.let.rug.nl/gooskens/pdf/publ_JMMD_2007.pdf|titlebaşlık=The Contribution of Linguistic Factors to the Intelligibility of Closely Related Languages|firstad=Charlotte|lastsoyadı=Gooskens|journal=Journal of Multilingual and Multicultural Development|volumecilt=28|issuesayı=6|yearyıl=2007|accessdateerişimtarihi=2010-05-19 Mayıs 2010|doi=10.2167/jmmd511.0|pagesayfa=445|citeseerx=10.1.1.414.7645}}</ref>
* [[Oğuz dil grubu|Oğuz dilleri]] ile [[Kırım Tatarcası]] ve [[Urumca]]<ref name="Language Materials Project">{{Web kaynağı | publisheryayıncı = [[UCLA]] International Institute, Center for World Languages | url = http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=67&menu=004 | titlebaşlık = Language Materials Project: Turkish | accessdateerişimtarihi = 2007-04-26 Nisan 2007| datetarih = FebruaryŞubat 2007 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20181003095018/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=67&menu=004 | arşivtarihi = 3 Ekim 2018}}</ref>
* [[Çekçe]] ve [[Slovakça]] (önemli derecede)<ref name="CzeSlo">{{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Speaking from the Margin: Global English from a European Perspective|chapterbölüm=Glocalisation and the Ausbau sociolinguistics of modern Europe|lastsoyadı=Trudgill|firstad=Peter|authorlink=Peter Trudgill|editor1-last=Duszak|editor1-first=Anna|editor2editör2-lastsoyadı=Okulska|editor2editör2-firstad=Urszula|publisheryayıncı=Peter Lang|seriesseri=Polish Studies in English Language and Literature 11|yearyıl=2004|isbn=978-0-8204-7328-4}}</ref>
* [[Makedonca]] ve [[Bulgarca]]<ref name="BulMac">[http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?menu=004&LangID=42 Language profile Macedonian], UCLA International Institute</ref>
* [[Rusça]], [[Ukraynaca]] ve [[Belarusça]]<ref name="BlrRusUkr">Alexander M. Schenker. 1993. "Proto-Slavonic," ''The Slavonic Languages''. (Routledge). Pp. 60–121. Pg. 60: "[The] distinction between dialect and language being blurred, there can be no unanimity on this issue in all instances..."
15. satır:
 
Bernard Comrie. 1981. ''The Languages of the Soviet Union'' (Cambridge). Pg. 145–146: "The three East Slavonic languages are very close to one another, with very high rates of mutual intelligibility...The separation of Russian, Ukrainian, and Belorussian as distinct languages is relatively recent...Many Ukrainians in fact speak a mixture of Ukrainian and Russian, finding it difficult to keep the two languages apart...</ref>
* [[Danca]], [[İsveççe]] ve [[Norveççe]]<ref name="gooskens2">{{cite journal|url=http://www.let.rug.nl/gooskens/pdf/publ_JMMD_2007.pdf|titlebaşlık=The Contribution of Linguistic Factors to the Intelligibility of Closely Related Languages|firstad=Charlotte|lastsoyadı=Gooskens|journal=Journal of Multilingual and Multicultural Development|volumecilt=28|issuesayı=6|yearyıl=2007|accessdateerişimtarihi=2010-05-19 Mayıs 2010|doi=10.2167/jmmd511.0|pagesayfa=445|citeseerx=10.1.1.414.7645}}</ref>
* [[İngilizce]] ve [[İskoçça (Cermen)]]<ref>{{cite journal|lastsoyadı=Kaufmann|firstad=Manuel|yearyıl=2006|titlebaşlık=English in Scotland&nbsp;— a phonological approach|publisheryayıncı=GRIN|pagesayfa=21}}</ref>
* Bazı [[Romen dilleri]] (kısmen veya önemli derecede)<ref name="Voigt2014">{{Haber kaynağı|titlebaşlık=Mutual Intelligibility of Closely Related Languages within the Romance language family|pagesayfa=113|lastsoyadı=Voigt|firstad=Stefanie|yearyıl=2014|url=http://www.linguistics.fi/contact/Book_of_abstracts_10.7.2014.pdf#page=114}}</ref>
 
Bu dillere ek olarak [[Urduca]] ve [[Hintçe]] ([[Hindustani]]), [[Boşnakça]], [[Hırvatça]], [[Sırpça]] ve [[Karadağca]] ([[Sırp-Hırvatça]]), [[Malezya Malaycası]] ve [[Endonezce]] ([[Malayca]]) ile [[Moldovaca]] ve [[Rumence|Rumance]] yüksek oranda karşılıklı anlaşılabilirlik gösterir, ancak çoğu zaman bu diller tek bir dil altında sınıflandırılır ve birbirlerinin lehçesi olarak görülür. Ayrıca Çince, Almanca ve Arapça konuşurları, belirli bölgelerden seçildiğinde diğer bu dilin diğer konuşurları ile düşük karşılıklı anlaşılabilirlik göstermelerine rağmen bu diller sosyo kültürel sebeplerden ötürü tek bir dil kabul edilir ve bu dilleri tanımlamak için ''Dachsprache'' terimi kullanılır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Karşılıklı_anlaşılabilirlik" sayfasından alınmıştır