Uluslararası Fonetik Alfabe: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k Vito Genovese, Uluslararası Fonetik Alfabe sayfasını Uluslararası Ses Abecesi sayfasına taşıdı: Yayımladıkları Türkçe sürümde kullanılan ad
Metin içi kullanımlarda tutarlılık. Ünlüleri şablondan düzelteceğiz görünüşe göre.
3. satır:
'''Uluslararası Ses Abecesi''' veya '''Uluslararası Fonetik Alfabe''' (sesçil alfabe, sesçil abece, [[İngilizce]]: ''International Phonetic Alphabet'', '''IPA''') seslerin kâğıt üzerinde gösterilebilmesi için oluşturulmuş [[alfabe|standart alfabe]]dir. Tüm dillerdeki konuşma seslerini bir örnek biçimde kodlayabilmek için oluşturulmuş işaretler ve simgeler sistemidir. Bu sistemden en çok [[dilbilim]]de ve sözlüklerin hazırlanmasında yararlanılır.
 
Dillerin doğru telaffuz edilmesini sağlamak, tutarsız ve keyfi yazımlarla çok sayıda [[Transkripsiyon (dilbilim)|transkripsiyon]] (yazı çevirimi) sisteminin doğurduğu karışıklıkları önlemek amacıyla geliştirilmiş alfabedir. ''Uluslararası Sesbilgisi Alfabesi'' olarak da bilinir. IPA'nın bir amacı da bir sözcüğü diğerlerinden ayırmaya yarayan her ses için ayrı bir sembol geliştirmektir.
 
IPA'da temel olarak [[Latin harfleri]] kullanılır. Bunun dışında başka alfabelerden harf alınmış (örneğin [[Yunan Alfabesi]]), bunlar Latin harflerine uyacak biçimde değiştirilmiştir. İnce ses ayırımları ve genizsilleşen ünlülerle sesin uzunluk, [[vurgu]] ve titreşimi, harflerin üstüne veya altına konan çeşitli işaretlerle belirtilir.
9. satır:
IPA dar ve geniş yazı çevrimlerinde kullanılabilir. Mesela anadili İngilizce olanlar tek bir /t/ sesi ayırt ederler. Bu sebeple geniş yazı çevriminde bu sese karşılık tek bir sembol yeterlidir. Ama /t/'nin “tap”, “pat” ve “stem” gibi sözcüklerdeki söylenişlerinin birbirinden biraz farklı olduğunu belirtmek için dar yazıçevrimi yani /t/'nin altına veya üstüne belli işaretler koymak gerekir.
 
Uluslararası SesbilgisiSes AlfabesiAbecesi umulduğu kadar başarılı olamamıştır. ABD'de Avrupa'ya nazaran daha az kullanılmıştır. Latin alfabesinin yanı sıra çok sayıda özel işarete yer verdiği için basım ve [[daktilo]] etme güçlüğü vardır. Daktilo güçlüğünü engellemek için [[X-SAMPA]] geliştirilmiştir. Yer kazanmak ve kolaylık sağlamak gayesiyle IPA işaretleri ekseriyetle değiştirilerek veya birbirlerinin yerine kullanılır.
 
== Alfabe ==
279. satır:
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.langsci.ucl.ac.uk/ipa/ Uluslararası FonetikSes AlfabesiAbecesi] Uluslararası FonetikSesbilgisi KurumuDerneği {{en icon}}
* [http://efrasiyap.tripod.com/yazilar/IPA.pdf Uluslararası FonetikSes AlfabeAbecesi] (PDF)
* [http://www.seckinnet.com/sozluk KelimelerinSözcüklerin IPA İle Yazılışı ve E-Sözlük]
 
=== Ses dosyaları ===
* [http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandConsonants/ Peter Ladefoged'sin FonetikSesbilgisi Kursu (ses dosyalarıyla)] {{en icon}}
* [http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandConsonants/course/chapter1/chapter1.html UFA tablosu] {{en icon}}
* [http://hctv.humnet.ucla.edu/departments/linguistics/VowelsandConsonants/vowels/contents.html Dillerin sesleri hakkında bilgi] {{en icon}}