Ay denizanası: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
CrimsonJade (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
|||
1. satır:
{{Taksokutu
| ad = Aurelia aurita
| resim =
| resim_bilgi = [[Yetişkin]] bir ''Aurelia aurita''
| alem =[[Hayvanlar|Animalia]]
14. satır:
| tür_yazar = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758
}}
'''''Aurelia aurita''''' veya '''''ay denizanası''''', [[Aurelia (cins)|''Aurelia'' cinsinin]] yaygın olarak araştırılmış bir türüdür.<ref>Dawson, Michael N. [http://www2.eve.ucdavis.edu/mndawson/tS/Org/JotQ/JotQ_03Oct.html "Aurelia species"]. Retrieved 2008-08-12.</ref> Cinsindeki tüm türler yakından ilişkilidir ve Aurelia medusa'yı genetik örnekleme olmadan tanımlamak zordur; Aşağıdakilerin çoğu cinsin tüm türlerine eşit olarak uygulanır. Türleri tanımlamak için kullanılan en yaygın yöntem bir alet ile bir limandan denizanası seçmeyi, genellikle bir cam bardak ve ardından canlıyı fotoğraflamayı içerir. Bu, kısa süre sonra limana salınabilecekleri ve doğal ortamlarına geri dönebilecekleri anlamına gelir.
Denizanası yarı saydamdır, genellikle yaklaşık 25–40 cm çapındadır ve tepesinden kolayca görülebilen dört at nalı şeklindeki [[Gonad|gonadları]] ile tanınabilir. Dokunaçlarıyla [[Denizanası|medusa]], [[plankton]] ve [[yumuşakçalar]] toplayarak ve onları sindirim için vücuduna getirerek beslenir. Sadece sınırlı hareket kabiliyetine sahiptir ve yüzerken bile akımla sürüklenir.
== Dağılım ==
''Aurelia'' cinsi, dünyadaki okyanusların çoğunda, [[Dönence|tropik]] bölgelerde bulunur. ''Aurelia aurita'' türü, Kuzey Avrupa’nın doğu Atlantik kıyısında ve New England ve Doğu Kanada’da Kuzey Amerika’nın batı Atlantik kıyısında bulunur.<ref>Dawson, M. N.; Sen Gupta, A.; England, M. H. (2005). "Coupled biophysical global ocean model and molecular genetic analyses identify multiple introductions of cryptogenic species". ''Proc. Natl. Acad. Sci. USA''. '''102''' (34): 11968–11973. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1073/pnas.0503811102|10.1073/pnas.0503811102]]. PMC [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1189321 1189321].</ref><ref>Dawson, M. N. (2003). "Macro-morphological variation among cryptic species of the moon jellyfish, ''Aurelia'' (Cnidaria: Scyphozoa)". ''[[Deniz biyolojisi|Marine Biology]]''. '''143''' (2): 369–379. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1007/s00227-003-1070-3|10.1007/s00227-003-1070-3]].</ref> Genel olarak, ''Aurelia'' [[Haliç|haliçlerde]] ve [[Liman|limanlarda]] bulunabilen bir kıyı cinsidir.<ref>Russell, F. S. 1953. ''The Medusae of the British Isles II''. Cambridge University Press, London, 81-186. </ref>
''Aurelia aurita'', yaşadığı [[okyanus]] suyunun sıcaklığı 6 ila 31 ° C; optimum sıcaklıkları 9 - 19 ° C arasındadır. [[Ilıman]] denizleri tutarlı akımlarla tercih eder. Tuzlu sularda binde 6 kısım kadar düşük bulunmuştur.<ref name=":0">[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/accounts/aurelia/a._aurita$narrative.html Rodriguez, R. J. February 1996. Aurelia aurita (Saucer Jelly, Moon Jelly, Common Sea Jelly Jellyfish) Narrative]</ref> Yaz [[Hipoksi (tıp)|hipoksi]] ve ay denizanası dağılımı arasındaki ilişki, temmuz ve ağustos aylarında sıcaklıkların yüksek ve [[Oksijen doygunluğu (tıp)|çözünmüş oksijenin]] (DO) düşük olduğu yerlerde belirgindir. Test edilen üç çevre koşulundan, dip DO, denizanası bolluğu üzerinde en önemli etkiye sahiptir. Ay denizanası bolluğu, altta çözünmüş oksijen konsantrasyonu 2,0 mg L-1'den düşük olduğunda en yüksektir.<ref>Shoji, J.; Yamashita, R.; Tanaka, M. (2005). "Effect of low dissolved oxygen concentrations on behavior and predation rates on fish larvae by moon jellyfish Aurelia aurita and by a juvenile piscivore, Spanish mackerel Scomberomorus niphonius". ''Marine Biology''. '''147''' (4): 863–868. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1007/s00227-005-1579-8|10.1007/s00227-005-1579-8]].</ref> Ay denizanası düşük DO koşullarına güçlü bir tolerans gösterir, bu yüzden popülasyonları yaz aylarında hala nispeten yüksektir. Genel olarak, hipoksi türlerin oksijenin tükenen bölgesinden hareket etmesine neden olur, ancak bu durum ay denizanası için geçerli değildir. Ayrıca, ay denizanası beslenme aktivitesini gösteren çan kontrat oranı, DO konsantrasyonları normalden düşük olmasına rağmen sabit kalır. Temmuz ve Ağustos aylarında, 250 kişiden ay denizanası topaklarının, [[Seto İç Denizi]]'ndeki [[Plankton|mesozooplankton]] biyokütlesinin tahmini% 100'ünü tükettiği gözlendi. Bu kıyı sularında da bulunan diğer büyük balık avcıları, ay denizanasının sergilediği düşük DO konsantrasyonlarına aynı derecede tolerans göstermiyor gibi görünüyor. DO konsantrasyonları çok düşük olduğunda, bu balıkların beslenme ve yırtıcı performans önemli ölçüde azalır. Bu, denizanası ve [[Plankton|zooplankton]] için diğer balık avcıları arasında daha az rekabet yapılmasını sağlar. Japonya'daki Tokyo Körfezi ve Seto İç Denizi gibi kıyı sularındaki düşük DO konsantrasyonları, ay denizanası için beslenme, büyüme ve hayatta kalma açısından avantajlıdır.
== Beslenme ==
''Aurelia aurita'' ve diğer ''Aurelia'' türleri, yumuşakçalar, kabuklular, tunik larvalar, [[Tekerlekli hayvanlar|rotiferler]], genç [[Poliket|poliketler]], [[Protistler|protozoanlar]], [[Diyatome|diyatomlar]], yumurtalar, balık yumurtaları ve diğer küçük organizmalar gibi organizmaları içeren tahta üzerinde beslenir. Bazen, hidromedusa ve ctenophores gibi jelatinimsi zooplanktonlarla beslendikleri de görülür. Hem yetişkin medusalar hem de Aurelia larvaları, avlarını yakalamak ve kendilerini avcılardan korumak için [[Nematosist|nematosistlere]] sahiptir.<ref name=":0" />
== Vücut sistemi ==
[[Dosya:Patcipa meduza.jpg|thumb|250px|right|Anormal sayıda gonadı olan bir ''Aurelia''. Çoğunda dört tane var.]]''Aurelia'' [[solungaç]], [[akciğer]] veya [[Soluk borusu|trakea]] gibi [[Solunum sistemi|solunum]] parçalarına sahip değildir, vücudu saran ince zardan sudaki oksijeni [[Difüzyon|dağıtarak]] solunum yapar. Gastrovasküler boşluk içinde, düşük oksijenli su dışarı atılabilir ve yüksek oksijenli su, siliyer etkisiyle içeri girebilir, böylece oksijenin hücre içerisinden yayılmasını arttırır.<ref>Rees, W. J. (1966). ''The Cnidaria and Their Evolution''. London: Academic Press. pp. 77–104.</ref> Geniş yüzey alanı membranı hacim oranı Aurelia'nın hücrelere daha fazla oksijen ve besin yaymasını sağlar.
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
| |||