İsrail: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 80.187.96.1 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Sakhalinio tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
70. satır:
| tahmini_nüfus_sırası = 96.
| tahmini_nüfus_tarihi = 2014
| sayım_nüfusu = 7.412.200<ref>{{Web kaynağı | url = http://www1.cbs.gov.il/www/mifkad/mifkad_2008/profiles/rep_e_000000.pdf | başlık = The 2008 Israel Integrated Census of Population and Housing | yayıncı = Israel Central Bureau of Statistics | tarih =28 Aralık 2008| formatbiçim = PDF | erişimtarihi =17 Şubat 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160108182039/http://www1.cbs.gov.il:80/www/mifkad/mifkad_2008/profiles/rep_e_000000.pdf | arşivtarihi = 8 Ocak 2016}}</ref>
| sayım_nüfusu_sırası = 99
| sayım_nüfusu_tarihi = 2008
173. satır:
=== Askeri ===
[[Dosya:IAI-Lavi-B-2-hatzerim-2.jpg|thumb|sol|[[IAI Lavi]], askeri teknoloji gösterisinde.]]
İsrail, sadece [[Umman]] ve [[Suudi Arabistan]]ın gerisinde olmak üzere [[GSYİH]]'sine oranla en yüksek savunma bütçesine sahip ülkedir<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sipri.org/research/armaments/milex/milex_database | başlık = SIPRI Military Expenditure Database | last1soyadı1 = Fleurant | first1ad1 = Dr Aude-Emmanuelle | last2soyadı2 = Perlo-Freeman | first2ad2 = Samuel | last3soyadı3 = Kelly | first3ad3 = Noel | tarih =27 Haziran 2014| website = Stockholm International Peace Research Institute | yayıncı = Stockholm International Peace Research Institute | erişimtarihi =14 Ağustos 2014| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160513023650/http://www.sipri.org/research/armaments/milex/milex_database | arşivtarihi = 13 Mayıs 2016}}</ref>. İsrail Savunma Kuvvetleri, İsrail özel kuvvetlerinin tek askeri kanadıdır ve Genelkurmay Başkanı kabinenin alt-yönetimi ile "Ramatkai"nin başıdır. İSK, kara, hava ve deniz kuvvetlerinden oluşur. [[1948 Arap-İsrail Savaşı]]nda ülkenin kurulmasından önce -Haganah önderliğinde- paramiliter grupların birleştirilmesi ile kuruldu<ref>{{Dergi kaynağı|url=http://dover.idf.il/IDF/English/about/History/40s/1948/default.htm |yayıncı=Israel Defense Forces |erişimtarihi=31 Temmuz 2007|titlebaşlık=History: 1948 |yearyıl=2007}}</ref> . İSK ayrıca Mossad ve Shabak ile çalışan Askeri Haberalma Yönetiminin (Aman) kaynaklarından yararlanır<ref>{{Harvard citation no brackets |Henderson |2003 |p=97}}</ref>. Kısa tarihinde, birçok büyük savaş ve sınır çatışmaları olan İsrail Savunma Kuvvetleri dünyanın en deneyimli ordusu olmuştur.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts+About+Israel/State/THE+STATE-+Israel+Defense+Forces+-IDF-.htm |yayıncı=Israel Ministry of Foreign Affairs |titlebaşlık=The State: Israel Defense Forces (IDF) |erişimtarihi=9 Ağustos 2007|datetarih=13 Mart 2009}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.globalsecurity.org/military/world/israel/idf.htm | yayıncı = GlobalSecurity.org | başlık = Israel Defense Forces | erişimtarihi =16 Eylül 2007| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160415141906/http://www.globalsecurity.org/military/world/israel/idf.htm | arşivtarihi = 15 Nisan 2016}}</ref>
 
Çoğu İsrailli orduya 18 yaşında katılır. Erkekler 3 yıl ve kadınlar 2 ila 3 yıl hizmet eder<ref>{{Dergi kaynağı|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts%20About%20Israel/State/The%20Israel%20Defense%20Forces |titlebaşlık=The Israel Defense Forces |yayıncı=Israel Ministry of Foreign Affairs |erişimtarihi=21 Ekim 2006}}</ref>. Zorunlu hizmetten sonra, İsrail erkekleri yedek kuvvetlere katılır ve genellikle kırklı yaşlarına dek senede birkaç hafta görev yaparlar. Çoğu kadın ise yedek görevden muaftır. İsrailin Arap vatandaşları ([[Dürzi]]ler dışında) ve tam zamanlı dini eğitim alanlar da askeri hizmetten muaftırlar; Yeshiva öğrencilerinin bu muafiyeti yıllarca tartışma konusu olmasına rağmen<ref>{{Harvard citation no brackets|Stendel|1997|pp=191–192}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.haaretz.com/news/cool-law-for-wrong-population-1.220687 |datetarih=16 Mayıs 2007|erişimtarihi=19 Mart 2012|titlebaşlık=Cool law, for wrong population |lastsoyadı=Shtrasler |firstad=Nehemia |newspapergazete=Haaretz}}</ref>. Çeşitli nedenlerle askeri hizmetten muaf olmak isteyenler için hastane, okul ve sosyal yardımlaşma hizmetlerini içeren Sherut Leumi veya ulusal servis bir alternatif oluşturur<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nbn.org.il/aliyahpedia/army/585-sherut-leumi-national-service.html | yayıncı = Nefesh B'Nefesh | erişimtarihi =20 Mart 2012| başlık = Sherut Leumi (National Service) | arşivurl = http://web.archive.org/web/20141108085521/http://www.nbn.org.il:80/aliyahpedia/army/585-sherut-leumi-national-service.html | arşivtarihi = 8 Kasım 2014}}</ref>. Zorunlu askerlik programının bir sonucu olarak, İSK yaklaşık 176.500 aktif asker ve ek olarak 445.00 yedek ile hizmet verir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://cdn.www.inss.org.il.reblazecdn.net/upload/(FILE)1356331663.pdf | başlık = Israel | yearyıl = 2012 | eser = Middle East Military Balance | yayıncı = Institute for National Security Studies | location = Tel Aviv | erişimtarihi =25 Mart 2013| arşivurl = http://web.archive.org/web/20130606024315/http://cdn.www.inss.org.il.reblazecdn.net/upload/(FILE)1356331663.pdf | arşivtarihi = 6 Haziran 2013}}</ref>
 
[[Dosya:Merkava4m-Windbreaker-0036a.jpg|thumb|[[Merkava]] tankları 1979'dan beri hizmettedir. Bu Mk 4 Merkava aktif koruma sistemi ile donatılmıştır.]]
Ulusal ordu, ağırlıklı olarak ülke içinde dizayn edilip üretildiği kadar ithal de edilen yüksek teknolojili silahlara dayanır. 1967'den beri özellikle Birleşik Devletler kayda değer miktarda askeri yardım yapmıştır; 2013-2018 yılları arasında yıllık 3,15 milyar Dolarlık yardım yapması beklenmektedir<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/US-Israel/foreign_aid.html | başlık = U.S. Aid To Israel | yayıncı = Jewishvirtuallibrary.org | erişimtarihi =29 Eylül 2010| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160627100659/http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/US-Israel/foreign_aid.html | arşivtarihi = 27 Haziran 2016}}</ref><ref name="nyt">{{Haber kaynağı |url=http://www.nytimes.com/2007/08/17/world/middleeast/17israel.html |eser=The New York Times |titlebaşlık=Israel to Get $30&nbsp;Billion in Military Aid From U.S |datetarih=17 Ağustos 2007|erişimtarihi=23 Eylül 2007|lastsoyadı=Erlanger |firstad=Steven }}</ref>. Arrow (Ok) füzeleri dünyanın az sayıdaki operasyonel anti-balistik füze sistemlerinden biridir<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=56544 |newspapergazete=The Jerusalem Post |titlebaşlık='Arrow can fully protect against Iran' |lastsoyadı=Katz |firstad=Yaakov |datetarih=30 Mart 2007|erişimtarihi=20 Mart 2012}}</ref>. İsrail'in Iron Dome (Demir Çatı) anti-füze hava savunma sistemi, Gazze Şeridindeki Filistinli militerlerin ateşlediği binlerce Kassam, 122&nbsp;mm Grad ve Fajr-5 ile ağır roket saldırıları karşısında dünya çapında takdir topladı.<ref name=Johnson>{{Haber kaynağı|titlebaşlık=How Israel Developed Such A Shockingly Effective Rocket Defense System|yazar=Robert Johnson|url=http://www.businessinsider.com/how-israel-developed-the-iron-dome-2012-11?op=1#ixzz2Cme6aQn5|eser=Business Insider|datetarih=19 Kasım 2012|erişimtarihi=20 Kasım 2012}}</ref><ref name=Tory>{{Haber kaynağı|titlebaşlık=A Missile-Defense System That Actually Works?|yazar=Sarah Tory|url=http://www.slate.com/articles/news_and_politics/explainer/2012/11/israel_iron_dome_defense_how_has_missile_defense_changed_battle_in_gaza.html|eser=Slate|datetarih=19 Kasım 2012|erişimtarihi=20 Kasım 2012}}</ref>
 
<!--[[Dosya:Flickr - Israel Defense Forces - Israeli and Greek Navies Join Forces in Drill.jpg|thumb|sol|An [[Israeli Navy]] [[Sa'ar 4.5-class missile boat|''Sa'ar'' class missile boat]] and a [[Roussen-class fast attack craft|''Roussen'' class fast attack craft]] of the [[Hellenic Navy]] conduct a joint military exercise in the [[Aegean Sea]].]]-->
[[Yom Kippur Savaşı]]ndan itibaren İsrail, [[Casus uydu]] iletişim ağı geliştirdi<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol44no5/html/v44i5a04p.htm | yayıncı = Central Intelligence Agency | başlık = Israel's Quest for Satellite Intelligence | lastsoyadı = Zorn | firstad = E. L. | tarih =8 Mayıs 2007| erişimtarihi =19 Mart 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160416012211/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol44no5/html/v44i5a04p.htm | arşivtarihi = 16 Nisan 2016}}</ref>. Ofeq programının sonucunda İsrail bu tür uyduları yerleştirebilen dünyanın yedi ülkesinden biri oldu.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=64499 |newspapergazete=The Jerusalem Post |titlebaşlık=Analysis: Eyes in the sky |lastsoyadı=Katz |firstad=Yaakov |datetarih=11 Haziran 2007|erişimtarihi=20 Mart 2012}}</ref> Kuruluşundan beri İsrail GSYİH'nin önemli miktarını savunmaya harcadı.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.thejerusalemfund.org/www.thejerusalemfund.org/carryover/pubs/20010130ib.html |yayıncı=The Jerusalem Fund |titlebaşlık=Israel's Defense Budget: The Business Side of War |lastsoyadı=Seitz |firstad=Charmaine |erişimtarihi=16 Eylül 2007|datetarih=30 Ocak 2001}} (first appeared in Information Brief No. 64)</ref> Örnek olarak 1984'te bu miktar [[GSYİH]]'nin %24'ydü. 2006'da ise %7,3'e düştü.<ref name="cia"/>
 
İsrail'in geniş ölçüde kimyasal ve biyolojik kitle imha silahlarına sahip olduğuna inanıldığı gibi nükleer silahlara sahip olduğuna da inanılır<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.iaea.org/newscenter/transcripts/2004/alahram27072004.html | başlık = Transcript of the Director General's Interview with Al-Ahram News | firstad = Mohamed | lastsoyadı = ElBaradei | authorlink = Mohamed ElBaradei | yayıncı = International Atomic Energy Agency | tarih =27 Temmuz 2004| erişimtarihi =20 Mart 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160121031911/https://www.iaea.org/NewsCenter/Transcripts/2004/alahram27072004.html | arşivtarihi = 21 Ocak 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.vaccines.mil/documents/library/proliferation.pdf | başlık = Proliferation of Weapons of Mass Destruction: Assessing the Risks | yayıncı = Office of Technology Assessment | tarih = AugustAğustos 1993 | erişimtarihi =29 Mart 2012| pagessayfalar = 65, 84 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160304081437/http://www.vaccines.mil/documents/library/proliferation.pdf | arşivtarihi = 4 Mart 2016}}</ref>. İsrail, [[Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması]]'nı imzalamamıştır<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.un.org/en/conf/npt/2005/background.html | başlık = Background Information | tarih =27 Mayıs 2005| eser = 2005 Review Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT) | yayıncı = United Nations | erişimtarihi =9 Nisan 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160721225043/http://www.un.org/en/conf/npt/2005/background.html | arşivtarihi = 21 Temmuz 2016}}</ref> ve nükleer silah kapasitesi hakkında kasıtlı belirsizlik politikasını sürdürmektedir<ref>Ziv, Guy, "To Disclose or Not to Disclose: The Impact of Nuclear Ambiguity on Israeli Security," Israel Studies Forum, Vol. 22, No. 2 (Winter 2007): 76–94</ref>. İsrail [[Irak]]'ın [[Scud füzesi|Scud füze]]leri ile saldırıya uğradığı 1991'deki Körfez savaşı sonrası, Merkhav Mugan olarak isimlendirilen kimyasal ve biyolojik maddeleri geçirmeyen takviye güvenlik odalarını İsraildeki tüm evler için zorunlu kılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://israelhomeowner.brinkster.net/Glossary.asp | başlık = Glossary | yayıncı = Israel Homeowner | erişimtarihi =20 Mart 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20120517224030/http://israelhomeowner.brinkster.net/Glossary.asp | arşivtarihi = 17 Mayıs 2012}}{{Ölü bağlantı|tarih=October 2013}}</ref>
 
İsrail sürekli olarak çok düşük not aldığı [[Küresel Barış Endeksi]] sıralamasında, 2011 verilerine göre 153 ülke içinde 145. sıradadır<ref>{{Web kaynağı | yazar = Share this Email Twitter FacebookRankCountryScore | url = http://www.visionofhumanity.org/gpi-data/#/2011/scor | başlık = Rankings & Results « Vision of Humanity | yayıncı = Visionofhumanity.org | erişimtarihi =15 Eylül 2011| arşivurl = http://web.archive.org/web/20130601050427/http://www.visionofhumanity.org:80/gpi-data/ | arşivtarihi = 1 Haziran 2013}}</ref>.
205. satır:
 
=== Turizm ===
İsrail'de inanç turizmi yaygındır. Her yıl İsrail pek çok Müslüman, Hristiyan ve Yahudi tarafından ziyaret edilir.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.jpost.com/LandedPages/PrintArticle.aspx?id=71992 |gazete=The Jerusalem Post |başlık=Tourist visits above pre-war level |son=Burstein |ilk=Nathan |tarih=14 AugustAğustos 2007 |tarih=20 Mart 2012}}</ref> Ülkede [[Mescid-i Aksa]], [[Ağlama Duvarı]] gibi dini yapıların bulunması inanç turizmini geliştirir. İsrail'de sadece inanç turizmi yoktur.<ref>{{Haber kaynağı| url=http://www.timesofisrael.com/2013-record-year-for-tourism-government-says/ | başlık=2013 'record year' for tourism, government says | iş=Times of Israel | tarih=10 JanuaryOcak 2014 | tarih=12 Mart 2014| yazar=Yifa Yaakov}}</ref> Ülkede arkeolojik yapıların korunması ve sergilenmesi turist sayısını artırır.<ref>{{Haber kaynağı| url=http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4475168,00.html |iş=Ynetnews| başlık=2013: Record year for incoming tourism | tarih=10 JanuaryOcak 2014 | tarih=12 Mart 2014| yönetici=Ziv Reinstein}}</ref> Ülkenin ılıman iklimi ve plajları turizm için elverişlidir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.jfns.org/page.aspx?id=43769 | başlık = Interesting Facts About Israel | yayımcı = Jewish Federation of the North Shore | tarih =20 Mart 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20140925022720/http://www.jfns.org/page.aspx?id=43769 | arşivtarihi = 25 Eylül 2014}}</ref>
 
== Demografi ==
İsrail'de 6.110.600 Yahudi vardır.<ref name="population_stat">{{Web kaynağı | url = https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_&_Culture/newpop.html | başlık = Latest Population Statistics for Israel | tarih =21 Nisan 2013| yayımcı = Jewish Virtual Library | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160610123854/https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_&_Culture/newpop.html | arşivtarihi = 10 Haziran 2016}}</ref> İsrail nüfusunun %20.7'sini Araplar oluşturmaktadır.<ref>''Jews, Arabs, and Arab Jews: The Politics of Identity and Reproduction in Israel'', Ducker, Clare Louise, [[Institute of Social Studies]], The Hague, Netherlands</ref> Son on yılda Romanya, Tayland, Çin, Güney Amerika'dan gelen pek çok işçi İsrail'e yerleşmiştir. Bu işçilerin çoğu yasa dışı ülke sınırlarında oldukları için göçmenlerin kesin nüfusu bilinmemektedir.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.irinnews.org/Report/85270/ISRAEL-Crackdown-on-illegal-migrants-and-visa-violators |başlık=ISRAEL: Crackdown on illegal migrants and visa violators |haber=IRIN |tarih=14 Temmuz 2009}}</ref>
 
1948 yılından beri İsrail hep göç aldı.<ref>{{Kitap kaynağı |son= DellaPergola |ilk= Sergio |yazar= Sergio DellaPergola|editör= Still Moving: Recent Jewish Migration in Comparative Perspective, Daniel J. Elazar and Morton Weinfeld eds. |başlık= 'The Global Context of Migration to Israel' |yıl= 2000 |editionbaskı= |seriesseri= |yıl= 2000|yayımcı=Transaction Publishers |konum= New Brunswick, New Jersey |isbn= 1-56000-428-2 |pagessayfalar= 13–60 |ref= harv}}</ref> Alınan bu göçler Dünya'nın başka yerlerinde yaşayan Yahudilerin ülkeye yerleşmesinden kaynaklanıyordu.<ref name="mfa.gov.il">{{Web kaynağı | url = http://mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/Land/Pages/THE%20LAND-%20Urban%20Life.aspx | yayımcı = Israel Ministry of Foreign Affairs | başlık = THE LAND: Urban Life | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160322171341/http://www.mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/Land/Pages/THE%20LAND-%20Urban%20Life.aspx | arşivtarihi = 22 Mart 2016}}</ref> Fakat son 10 yılda İsrail'de iş imkanlarının artması ve Orta Doğu'da hızla gelişen bir ülke olması pek çok farklı ulustan insanın İsrail'e göç etmesine neden olmuştur.<ref>{{Dergi kaynağı |son1=Gould |ilk1=Eric D. |son2=Moav |ilk2=Omer |yıl=2007 |başlık=Israel's Brain Drain |gazete=Israel Economic Review |volumecilt=5 |issuesayı=1 |sayfalar=1–22 |yayımcı=Bank of Israel |url=http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2180400 |tarih=25 Mart 2013}}</ref> Haziran 2012 itibarıyla 60.000 Afrikalı göçmen ülkeye girmiştir.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.reuters.com/article/2012/06/11/us-israel-africans-idUSBRE85A0VI20120611 |başlık=Israel rounds up African migrants for deportation |gazete=Reuters |tarih=11 Haziran 2012}}</ref> Göçmenlerin İsrail'e yasa dışı girmeleri hükûmet tarafından tehdit olarak algılandı ve bakanlar toplantısı yapıldı.<ref>{{Haber kaynağı |son=Rettig Gur |ilk=Haviv |başlık=Officials to US to bring Israelis home |gazete=The Jerusalem Post |tarih=6 AprilNisan 2008 |url=http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=97254 |tarih=20 Mart 2012}}</ref>
İsrailliler'in %92'si kentsel alanlarda yaşamaktadır.<ref name="mfa.gov.il"/> 2011 yılından itibaren Doğu Kudüs'te yaşayanların nüfusu 250.000 kişi olmuştur.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://blogs.jpost.com/content/president-obama%E2%80%99s-hostility-israel-continues |başlık=President Obama’s hostility to Israel continues |tarih=20 Mart 2012|haber=The Jerusalem Post}}</ref> [[Golan Tepeleri]]'nde ise bu nüfus 20.000 kişidir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/settlements-in-the-west-bank-1 | başlık = Settlements in the West Bank | tarih =20 Mart 2012| yayımcı = Foundation for Middle East Peace | iş = Settlement Information | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140904025925/http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/settlements-in-the-west-bank-1 | arşivtarihi = 4 Eylül 2014}}</ref>
 
217. satır:
=== Dil ===
[[Dosya:Shave Ziyyon (Shavei Tzion) sign.jpg|thumb|upright|İsrail'de [[İbranice]], [[Arapça]], ve [[İngilizce]] yol tabelası.]]
İsrail'de [[İbranice]] ve [[Arapça]] olmak üzere iki resmî dil vardır.<ref name="cia">{{Web kaynağı | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html | başlık = Israel | tarih =3 Aralık 2012| iş = The World Factbook | yayımcı = Central Intelligence Agency | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160825033237/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html | arşivtarihi = 25 Ağustos 2016}}</ref> İbranice devlette en çok konuşulan ve kullanılan dildir.<ref>{{Harvard citation no brackets|Skolnik|2007|pp=132–232}}</ref> Arapça ise İsrail'de sadece Arap azınlıklar tarafından kullanılır. İsrail'de İngilizce resmî dil değildir fakat tabelalarda İngilizce yer alır. Aynı zamanda okullarda İngilizce eğitimi verilir. Televizyonda İbranice yayın yapan kanallar sıklıkla olsa da İngilizce yayın yapan medya kuruluşları da vardır.<ref>{{Haber kaynağı |başlık=Israel's welcome for Ethiopian Jews wears thin |ilk=Bill |son=Meyer |url=http://www.cleveland.com/world/index.ssf/2008/08/israels_welcome_for_ethiopian.html |gazete=The Plain Dealer |tarih=17 AugustAğustos 2008 |tarih=1 Ekim 2012}}</ref> İsrail'de günlük hayatta göçmen nüfus nedeniyle pek çok farklı dil kullanılabilir. 1990 ve 1994 yılları arasında 1 milyondan fazla anadili Rusça olan Yahudi İsrail'e göç etti.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.haaretz.com/news/study-soviet-immigrants-outperform-israeli-students-1.238970 |başlık=Study: Soviet immigrants outperform Israeli students |haber=Haaretz |tarih=10 Şubat 2008}}</ref> 2004 yılında kadar 700.000 Yahudi Fransa'dan göç etti.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4156781,00.html |başlık=French radio station RFI makes aliyah |gazete=Ynetnews |tarih=5 Aralık 2011}}</ref> Yurt dışından göç eden Yahudiler İbranice öğrense bile günlük hayatta ana dillerini kullanabilirler. Bu yüzden Rusça ve Fransızca halk arasında sıklıkla kullanılan dillerdir.
 
=== Din ===
İsrail devletinin resmi dini yoktur<ref>{{Kitap kaynağı | titlebaşlık=Secularism on the Edge: Rethinking Church-State Relations in the United States, France, and Israel |lastsoyadı=Charbit |firstad=Denis | editor1-last=Berlinerblau | editor1-first=Jacques | editor2editör2-lastsoyadı=Fainberg | editor2editör2-firstad=Sarah | editor3-last=Nou | editor3-first=Aurora | chapterbölüm=Israel's Self-Restrained Secularism from the 1947 Status Quo Letter to the Present | publisheryayıncı=Palgrave Macmillan | location=New York |yearyıl=2014 |isbn=978-1-137-38115-6 | pagessayfalar=167–169 |url=https://books.google.co.il/books?id=gThvBAAAQBAJ&pg=PA167&dq#v=onepage&q&f=false |quotealıntı=The compromise, therefore, was to choose constructive ambiguity: as surprising as it may seem, there is no law that declares Judaism the official religion of Israel. However, there is no other law that declares Israel's neutrality toward all confessions. Judaism is not recognized as the official religion of the state, and even though the Jewish, Muslim and Christian clergy receive their salaries from the state, this fact does not make Israel a neutral state. This apparent pluralism cannot dissimulate the fact that Israel displays a clear and undoubtedly hierarchical pluralism in religious matters.&nbsp;... It is important to note that from a multicultural point of view, this self-restrained secularism allows Muslim law to be practiced in Israel for personal matters of the Muslim community. As surprising as it seems, if not paradoxical for a state in war, Israel is the only Western democratic country in which Sharia enjoys such an official status.}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı | titlebaşlık=The SAGE Handbook of the Sociology of Religion |lastsoyadı=Sharot |firstad=Stephen | editor1-last=Beckford | editor1-first=James A. | editor2editör2-lastsoyadı=Demerath | editor2editör2-firstad=Jay | chapterbölüm=Judaism in Israel: Public Religion, Neo-Traditionalism, Messianism, and Ethno-Religious Conflict | publisheryayıncı=Sage Publications | location=London and Thousand Oaks, California |yearyıl=2007 |isbn=978-1-4129-1195-5 | pagessayfalar=671–672 |url=https://books.google.co.il/books?id=vA8edg7bv0kC&pg=PA671 |quotealıntı=It is true that Jewish Israelis, and secular Israelis in particular, conceive of religion as shaped by a state-sponsored religious establishment. There is no formal state religion in Israel, but the state gives its official recognition and financial support to particular religious communities, Jewish, Islamic and Christian, whose religious authorities and courts are empowered to deal with matters of personal status and family law, such as marriage, divorce, and alimony, that are binding on all members of the communities.}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı | titlebaşlık=Women in Zones of Conflict: Power and Resistance in Israel |lastsoyadı=Jacoby |firstad=Tami Amanda | publisheryayıncı=McGill-Queen's University Press | location=Montreal, Quebec and Kingston, Ontario |yearyıl=2005 |isbn=9780773529939 | pagessayfalar=53–54|url=https://books.google.co.il/books?id=pr1LJNrlmuIC&pg=PA53#v=onepage&q&f=false |quotealıntı=Although there is no official religion in Israel, there is also no clear separation between religion and state. In Israeli public life, tensions frequently arise among different streams of Judaism: Ultra-Orthodox, National-Religious, ''Mesorati'' (Conservative), Reconstructionist Progressive (Reform), and varying combinations of traditionalism and non-observance. Despite this variety in religious observances in society, Orthodox Judaism prevails institutionally over the other streams. This boundary is an historical consequence of the unique evolution of the relationship between Israel nationalism and state building.&nbsp;... Since the founding period, in order to defuse religious tensions, the State of Israel has adopted what is known as the 'status quo,' an unwritten agreement stipulating that no further changes would be made in the status of religion, and that conflict between the observant and non-observant sectors would be handled circumstantially. The 'status quo' has since pertained to the legal status of both religious and secular Jews in Israel. This situation was designed to appease the religious sector, and has been upheld indefinitely through the disproportionate power of religious political parties in all subsequent coalition governments.&nbsp;... On one hand, the Declaration of Independence adopted in 1948 explicitly guarantees freedom of religion. On the other, it simultaneously prevents the separation of religion and state in Israel.}}</ref> ancak devletin tanımında "Yahudi ve demokratik" yer alır. Bu durum Yahudilik inancı ile güçlü bir bağlantı oluşturur, aynı zamanda devlet hukuku ile dini hukuk arasında bir çatışma yaratır. Siyasi partiler, büyük ölçüde İngiliz Mandası döneminde var olduğu gibi din ve devlet arasındaki dengeyi korur<ref>{{Dergi kaynağı |lastsoyadı=Englard|firstad=Izhak|datetarih=Winter 1987|titlebaşlık=Law and Religion in Israel|url=http://www.jstor.org/stable/840166?seq=1#page_scan_tab_contents|journal=The American Journal of Comparative Law|yayıncı= American Society of Comparative Law|volumecilt=35|issuesayı=1|pagessayfalar=185–208|doi= |access-dateerişimtarihi=12 Haziran 2015|quotealıntı="The great political and ideological importance of religion in the state of Israel manifests itself in the manifold legal provisions concerned with religions phenomenon.&nbsp;... It is not a system of separation between state and religion as practiced in the U.S.A and several other countries of the world. In Israel a number of religious bodies exercise official functions; the religious law is applied in limited areas"}}</ref>.
 
İsrail topraklarında Musevi inancı hakimdir. İsrail'de Yahudiler en büyük nüfusu oluştururlar. Yahudilerin kendi aralarında mezhepsel farklılıkları olabilir. Bazı İsrailliler dinlerine çok bağlıyken bazıları biraz daha modern olabiliyorlar.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.jcpa.org/dje/articles2/relinisr-consensus.htm |başlık=Religion in Israel: A Consensus for Jewish Tradition |son=Elazar |ilk=Daniel J. |yayımcı=Jerusalem Center for Public Affairs |tarih=6 Eylül 2007}}</ref> İsrail'de yapılan bir sosyal ankette "''İnancınızı nasıl tanımlarsınız?"'' sorusu yöneltilen Yahudilerin %55'i geleneksel, %20'si laik, %17'si Siyonist, %8'i Haredi Yahudisi olarak tanımlarken %5'İ kendilerini Ortodoks-radikal Yahudi olarak tanımlar.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.csmonitor.com/World/Middle-East/2010/0709/The-other-Israeli-conflict-with-itself |başlık=The other Israeli conflict: with itself |gazete=The Christian Science Monitor |tarih=9 Temmuz 2010}}</ref>
Müslümanlar İsrail'in en büyük dini azınlığını oluşturmaktadır. Nüfusun %2'si ise Hristiyan'dır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www1.cbs.gov.il/shnaton56/st02_01.pdf | başlık = Population, by religion and population group | tarih =6 Ağustos 2007| ilk = Government of Israel | son = Central Bureau of Statistics | biçim = PDF | ref = harv | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151105011552/http://www1.cbs.gov.il/shnaton56/st02_01.pdf | arşivtarihi = 5 Kasım 2015}}</ref> Bu Hristiyan nüfusun çoğunluğu yurt dışından gelen göçmenlerdir.<ref>{{Haber kaynağı |başlık=Israel's Christian population numbers 148,000 as of Christmas Eve |ilk=Moti |son=Bassok |url=http://www.haaretz.com/news/israel-s-christian-population-numbers-148-000-as-of-christmas-eve-1.208151 |gazete=Haaretz |tarih=25 DecemberAralık 2006 |tarih=26 Nisan 2012}}</ref> İsrail'de Budizm ve Hinduizm inancına mensup insanlar da vardır.<ref>{{Kitap kaynağı | başlık = Hebrew Phrasebook | yayımcı = Lonely Planet Publications | tarih =1 Kasım 1999| sayfa = 156 | isbn = 0-86442-528-7}}</ref> Fakat bu inanca mensup insanlar yasa dışı göçle ülkeye geldikleri için İsrail'deki Budist ve Hindu nüfus tam olarak bilinmemektedir.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://info.bahai.org/article-1-6-0-5.html |başlık=The Bahá'í World Centre: Focal Point for a Global Community |yayımcı=The Bahá'í International Community |tarih=2 Temmuz 2007}}</ref> Kudüs, Müslümanlar ve Hristiyanlar için büyük önem taşır. Batı Duvarı, Tapınak Dağı, Mescid-i Aksa Cami ve Kutsal Mezar Kilisesi İsrail'deki Müslüman ve Hristiyanlar için önemlidir.
 
== Eğitim ==
230. satır:
İsrail'de eğitim hayatı 15 yıldır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/global_education_digest_2011_en.pdf | başlık = Global Education Digest 2011 | yıl = 2011 | iş = UNESCO Institute for Statistics | yayımcı = United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization | sayfa = 223 | tarih =18 Ekim 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160624164200/http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/global_education_digest_2011_en.pdf | arşivtarihi = 24 Haziran 2016}}</ref> Birleşmiş Milletlere göre halkın %97'si okuryazardır<ref>{{Web kaynağı | url = http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf | biçim = PDF | yayımcı = United Nations Development Programme | başlık = Human Development Report 2009 | tarih =20 Mart 2012| yıl = 2009 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160722152025/http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf | arşivtarihi = 22 Temmuz 2016}}</ref> 1953'ten beri okullar devlet tarafından 5'e ayrılmıştır. Bunlar; normal okullar, dini okullar, ortodoks okullar, kamu okulları ve arap okulları.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/detailmini.jsp?ERICExtSearch_SearchValue_0=ED250227&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED250227 | başlık = Israeli Schools: Religious and Secular Problems | yayımcı = Education Resources Information Center | tarih =10 Ekim 1984| erişimtarihi =20 Mart 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20130116073207/http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/detailmini.jsp?ERICExtSearch_SearchValue_0=ED250227&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED250227 | arşivtarihi = 16 Ocak 2013}}</ref> İsrail halkının büyük çoğunluğu normal okullarda eğitim görmektedir.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2003/1/Summary+of+the+principal+laws+relating+to+educatio.htm |yayımcı=Israel Ministry of Foreign Affairs |başlık=Summary of the Principal Laws Related to Education |tarih=26 Ocak 2003|erişimtarihi=4 Ağustos 2007}}{{Ölü bağlantı|tarih=January 2014}}</ref> İsrail'de yaşayan Araplar ise Arap okullarına giderler bundaki en büyük etken sadece İslam dini ve Arapça eğitiminin Arap okullarında verilmesidir.
 
İsrail'de öğrenciler 3 yaşında okula başlar ve 18 yaşında öğrenim hayatını bitirirler.<ref name="haaretz.com">{{Haber kaynağı |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/knesset-raises-school-dropout-age-to-18-1.225752 |gazete=Haaretz |erişimtarihi=20 Mart 2012|tarih=18 Temmuz 2007|başlık=Knesset raises school dropout age to 18 |ilk=Or |son=Kashti |ilk2=Shahar |son2=Ilan}}</ref> Üniversitelere ise sınavla girilir. Üniversiteye giren öğrenciler eğitim hayatlarına devam ederler. Fakat İsrail'de ilköğretim, ortaöğretim ve lise zorunludur. Okullarda İngilizce eğitimi ilköğretimden itibaren verilir. İlköğretim 1. ve 6. sınıf, ortaöğretim 7. ve 11. sınıf, lise ise 12. ve 15. sınıftan oluşur.<ref name="moia">{{Web kaynağı | url = http://www.moia.gov.il/Publications/education_en.pdf | başlık = Education | son1 = Shetreet | ilk1 = Ida Ben | son2 = Woolf | ilk2 = Laura L. | yıl = 2010 | iş = Publications Department | yayımcı = Ministry of Immigrant Absorption | biçim = PDF | erişimtarihi =30 Ağustos 2012| arşivurl = http://web.archive.org/web/20160304001625/http://www.moia.gov.il/Publications/education_en.pdf | arşivtarihi = 4 Mart 2016}}</ref> Liseyi bitiren öğrenciler Bagrut isimli sınava girerler ve sınavdan aldıkları dereceye göre üniversiteye yerleşirler.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.bibl.u-szeged.hu/oseas/bagrut.html |yayıncı=United States-Israel Educational Foundation via the University of Szeged University Library |başlık=The Israeli Matriculation Certificate |erişimtarihi=5 Ağustos 2007|tarih=JanuaryOcak 1996 }}</ref> Sınavda en sık matematik, İbranice, genel kültür, felsefe ve tarih alanlarında soru sorulur.<ref name="haaretz.com"/> Bu sınavlar mezun olunan okullara göre değişmez. Dini okullardan mezun kişilerde Bagrut isimli sınavdan geçmek zorundadır ve Bagrut sınavında dini sorular sorulmaz.<ref name="המגזר הערבי נוצרי הכי מצליח במערכת החינוך">[http://www.nrg.co.il/online/1/ART2/319/566.html המגזר הערבי נוצרי הכי מצליח במערכת החינוך)]</ref> İsrail'de eğitim ücretsizdir. Bunun dışında özel okullar yoktur tüm okullar devlete bağlıdır.<ref>{{Dergi kaynağı | url=http://www1.cbs.gov.il/shnaton56/st08_21.pdf |formatbiçim=PDF|başlık=Pupils in Grade XII, matriculation examinees and entitled to a certificate |erişimtarihi=2 Temmuz 2007|yayımcı=Central Bureau of Statistics | ref=harv}}</ref> İsrail üniversiteleri mezun olan öğrencilerine sağladıkları iş olanaklarıyla popülerdir.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.american.edu/initeb/as5415a/Israel_ICT/itWork.html |yayımcı=American University |başlık=Israel: IT Workforce |erişimtarihi=14 Ağustos 2007|iş=Information Technology Landscape in Nations Around the World }}{{Ölü bağlantı|tarih=October 2013}}</ref> Times, Higher Education Jerusalem ve [[Tel Aviv Üniversitesi]]<nowiki/>ni ''dünyanın en iyi 100 üniversitesi'' listesine eklemiştir.<ref>{{Haber kaynağı |başlık=Two Israeli universities named among world's best |url=http://www.jpost.com/NationalNews/Article.aspx?id=262037 |gazete=The Jerusalem Post |tarih=15 Mart 2012}}</ref><ref name="consulate">{{Web kaynağı | url = http://bombay.mfa.gov.il/mfm/web/main/Print.asp?DocumentID=111093 | başlık = Top Ten Reasons to Invest in Israel | yayıncı = Israel Ministry of Foreign Affairs | erişimtarihi =12 Ağustos 2012| arşivengelli = evet}}</ref>
 
== Ayrıca bakınız ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İsrail" sayfasından alınmıştır