Vikipedi

Varoluşçuluk: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.112.861 değişiklik
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
18. satır:
</ref> Varoluşçuluk [[II. Dünya Savaşı]]'nı izleyen günlerden sonra tanınmaya başlanmıştır. Varoluşçuluk felsefenin yanı sıra, [[teoloji|dinbilim]], sanat, [[drama|tiyatro]], [[resim]], [[edebiyat|yazın]] ve [[psikoloji|ruhbilim]] dallarını da etkilemiştir.<ref>{{Kitap kaynağı| url=http://books.google.ca/books?id=NSvRzPye-gEC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=psychoanalysis&f=false | son=Guignon and Pereboom, Derk | ilk=Charles B. | başlık=Existentialism: basic writings | yayımcı=Hackett Publishing | yıl=2001 |sayfalar=xiii}}</ref>
 
Bilim insanları genellikle varoluşçuluk düşünürlerinin kendi aralarındaki bakış açılarında yaşanan farklılığı, diğer filozofların yaşadığından daha fazla bulmaktadır.<ref name=Crowell2010Stanford>{{Ansiklopedi kaynağı| url=http://plato.stanford.edu/entries/existentialism/ | başlık=Existentialism | ilk=Steven | son=Crowell |tarih=Ekim 2010 |erişimtarihi=2012-04-12 Nisan 2012}}
</ref><ref>
John Macquarrie, ''Varoluşçuluk'', New York (1972), sn. 14–21.
31. satır:
 
== Tanımsal sorunlar ==
Varoluşçu felsefeye ait terimleri tanımlanmasında genelleşmiş tanımlar bulunmamaktadır. Yarattığı terimlerin kabul gördüğü ilk önemli varoluşçu ise [[Jean-Paul Sartre]]'dır. Bu nedenle bu akım, ancak bir terim olarak varoluşçuluğun ortaya çıkmasıyla birlikte filozoflarca kabul görmeye başlamıştır. Düşünür [[Steven Crowell]], bu nedenlerden dolayı varoluşçuluğun tanımlanmasının nispeten zor olduğunu söylemiştir. O sistematik felsefeyi tamamen reddetmek yerine, gerçek bir sistematiği olan genel yaklaşım çerçevesinde akımın en güzel tanımının yapılabileceğini söylemiştir.<ref name=Crowell2010Stanford>{{Ansiklopedi kaynağı| url=http://plato.stanford.edu/entries/existentialism/ | başlık=Existentialism | ilk=Steven | son=Crowell |tarih=Ekim 2010 |erişimtarihi=2012-06-14 Haziran 2012}}
</ref>
 
41. satır:
İnsan ve insan dışı evren sık sık mevcut şartlar ekseninde açıklanmıştır. Bu algı ekseninde açıklanmaya çalışılan bir olgudur. Öyle ki bir kuş veya herhangi bir varlığın var olan algı ile değerlendirilmesi gerektiği ortak bir görüştür. Yine de birçok varoluşçu düşünüre göre, bu pek de gerçekçi olmayan bir var oluşu teşkil edecektir. Bunun yerine, insanın tanımlanmasındaki ölçütün bireysel devinim (1) ve bireyin kendi hareketleri için edindiği sorumluluk (2) olduğu, bazı düşünürler tarafından dile getirilmektedir. Örneğin, insanlara karşı acımasızca davranışlarda bulunan kişiler, bu davranışları ile bir zalim olarak tanımlanır. Ayrıca, acımasızca davranışlarda bulunan bu tür insanlar kendilerini yeni bir kimlikten sorumlu tutar (acımasız bir insan). Bu da insan doğasının aksine suça tahammül etmek biçiminde ortaya çıkar.
 
Sartre "[[Varoluşçuluk ve Hümanizm]]" adlı konferansında der ki: "Tüm var oluşun başlangıcı insandır, insan kendi ile yüzleştiğinde, dünyadaki varlık hissi insanın içini kaplar ve daha sonra birey bu algının içerisinde kendini tanımlar. Tabii ki, bu iyimser düşünüşü kastediğimizde: Birey, zalim bir insan olmak yerine birçok farklı yol içinde hareket etmeyi seçebilir. Burada açık olan şudur ki, insanların iyi veya kötü olmayı seçebilmeleri için, aslında onların elinde zoraki bir esas olabilecek hiçbir şey yoktur.<ref>{{Kitap kaynağı| son = Baird | ilk = Forrest E. | authorlink = | coauthors = Walter Kaufmann | başlık = From Plato to Derrida | yayımcı = Pearson Prentice Hall | yıl = 2008 |yer = Upper Saddle River, New Jersey | pagessayfalar = | url = | doi = | isbn = 0-13-158591-6 }}</ref>
 
=== Gerçeğin yitimi ===
49. satır:
Dünyadaki anlam yitimi nedeni ile, herhangi bir zamanda, her şey herkes için geçerli olabilir. Bu kaybolan gerçeğin içinde birey; hiç hesapta olmayan trajik bir olay ile karşı karşıya kalabilir. Absürt kavramı tarih boyunca edebiyatta önemli bir yerde olmuştur. Søren Kierkegaard, [[Franz Kafka]], [[Fyodor Dostoyevski]], Jean-Paul Sartre ve [[Albert Camus]]'a kadar birçok kişi, dünyadaki belirsizleşen gerçeği tanımlayan edebî çalışmalarda bulunmuştur.
 
Anlamsızlığın insan yaşamındaki yıkıcı etkileri, "anlamsızlık" sorunu ile paralel olacaktır. Nitekim Albert Camus, yaşamın temel sorununu intihar olarak göstererek [[Sisifos Söyleni (kitap)|Sisifos Söyleni]] adlı yapıtında: "Felsefenin gerçekten ciddi olan yegâne sorunu intihardır." demiştir. Bu düşünceye karşı olarak, insan yaşamında rastlanılan yıkıcı sonuçların birçok biçimiyle yüzleşmesi intihar ile ilişkilendirilir. Varoluşçu düşünürlerin birçoğu "anlamlılık" kavramının yıkıldığı ve bu durumda her şeyin tehlikeli bir korku hâline geldiğini savunmuştur. Böylece varoluşçu düşüncenin temellerinde var olan anlamsızlık yani absürt yapı ortaya çıkmıştır. Her şeyin anlamlılığının çözülmesi olasılığı varoluşçuluğa tabiatı itibarıyla karşıt olan dinginciliğe/kabulleniciliğe bir tehdittir.<ref>{{Web kaynağı | yazar = Jean-Paul Sartre | url = http://www.marxists.org/reference/archive/sartre/works/exist/sartre.htm | başlık = Existentialism is a Humanism, Jean-Paul Sartre 1946 | yayıncı = [[Marxists Internet Archive]] | erişimtarihi =8 Mart 2010-03-08 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110614220253/http://www.marxists.org/reference/archive/sartre/works/exist/sartre.htm | arşivtarihi = 14 Haziran 2011}}</ref> İntiharın mümkünlüğünün bütün insanları varoluşçu yaptığı da söylenir.<ref>{{Dergi kaynağı|titlebaşlık=Suicide and Self-Deception|yazar=E Keen|yayıncı=Psychoanalytic Review|datetarih=1973|url=http://www.pep-web.org/document.php?id=PSAR.060.0575A|postscript=<!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->}}</ref>
 
=== Olgusal gerçeklik ===
60. satır:
== Kaynakça ==
{{Kaynak başı}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Suhrawardi and the School of Illumination|firstad=Mehdi Amin|lastsoyadı=Razavi|yearyıl=1997|yayıncı=[[Routledge]]|isbn=0-7007-0412-4|postscript=<!--None-->}}
* Albert Camus Lyrical and Critical essays. Edited by Philip Thody (interviev with Jeanie Delpech, in Les Nouvelles litteraires, November 15, 1945). pg 345
{{Kaynak sonu}}
66. satır:
== İleri Okuma(İngilizce) ==
{{Kaynak başı}}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Appignanesi|firstad=Richard|coauthors=and [[Oscar Zarate]]|titlebaşlık=Introducing Existentialism|yearyıl=2001|yayıncı=Icon|location=Cambridge, UK|isbn=1-84046-266-3}}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Appignanesi|firstad=Richard|titlebaşlık=Introducing Existentialism|yearyıl=2006|editionbaskı=3rd|yayıncı=Icon Books (UK), Totem Books (USA)|location=Thriplow, Cambridge|isbn=1-84046-717-7}}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Cooper|firstad=David E.|titlebaşlık=Existentialism: A Reconstruction|yearyıl=1999|editionbaskı=2nd|yayıncı=Blackwell|location=Oxford, UK|isbn=0-631-21322-8}}
*{{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Deurzen|firstad=Emmy van|titlebaşlık=Everyday Mysteries: a Handbook of Existential Psychotherapy|yearyıl=2010|editionbaskı=2nd|yayıncı=Routledge|location=London|isbn=978-0-415-37643-3}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Attack Upon Christendom |yearyıl=1855|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=The Concept of Anxiety |yearyıl=1843|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Concluding Unscientific Postscript |yearyıl=1846|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Either/Or |yearyıl=1843|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Fear and Trembling |yearyıl=1843|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=The Sickness Unto Death |yearyıl=1849|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Works of Love |yearyıl=1847|firstad=Søren |lastsoyadı=Kierkegaard}}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Luper|firstad=Steven (ed.)|titlebaşlık=Existing: An Introduction to Existential Thought|yearyıl=2000|yayıncı=Mayfield|location=Mountain View, California|isbn=0-7674-0587-0}}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Marino|firstad=Gordon (ed.)|titlebaşlık=Basic Writings of Existentialism|yearyıl=2004|yayıncı=Modern Library|location=New York|isbn=0-375-75989-1}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Phenomenology of Perception |yearyıl=1962|firstad=M. |lastsoyadı=Merleau-Ponty |translated= Colin Smith |location=New York |yayıncı= Routledge and Kegan Paul}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Nihilism: The Root of the Revolution of the Modern Age|url=http://www.columbia.edu/cu/augustine/arch/nihilism.html|lastsoyadı=Rose |firstad=Eugene (Fr. Seraphim) |authorlink=Seraphim Rose|yayıncı= Saint Herman Press (1 September 1994) |isbn=0-938635-15-8|yearyıl=1994}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Being and Nothingness |yearyıl=1943|firstad=Jean-Paul |lastsoyadı=Sartre }}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Existentialism and Humanism |yearyıl=1945|firstad=Jean-Paul |lastsoyadı=Sartre }}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Stewart|firstad=Jon (ed.)|titlebaşlık=Kierkegaard and Existentialism|yearyıl=2011|yayıncı=Ashgate|location=Farnham, England|isbn=978-1-4094-2641-7}}
* {{Kitap kaynağı|lastsoyadı=Solomon|firstad=Robert C. (ed.)|authorlink=Robert C. Solomon|titlebaşlık=Existentialism|yearyıl=2005|editionbaskı=2nd|yayıncı=Oxford University Press|location=New York|isbn=0-19-517463-1}}
* {{Kitap kaynağı|titlebaşlık=Existentialism: A Beginner's Guide |firstad=Thomas E. |lastsoyadı=Wartenberg }}
{{Kaynak sonu}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Varoluşçuluk" sayfasından alınmıştır