Hızlandırıcı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme
1. satır:
[[Dosya:Transcription initiation.JPG|thumb|250px| Transkripsiyon başlama noktasının (1) gerisinde bulunan promotördeki RNA polimeraz ve genel transkripsiyon faktörlerine (2) ile, hızlandırıcı diziye bağlanmış aktivatör protein (3) etkileşerek transkripsiyon hızının artmasına neden olurlar.]]
'''Hızlandırıcı''', [[genetik]]te, bir [[gen]] kümesindeki genlerin [[Transkripsiyon (genetik)|transkripsiyon]] hızının artmasını sağlayan, [[transkripsiyon faktörü|transkripsiyon faktörlerinin]] bağlandığı kısa bir [[DNA]] bölgesidir. Bir hızlandırıcının üzerine etki ettiği genlere özellikle yakın olması, hatta aynı [[kromozom]] üzerinde dahi olması gerekmez.<ref name="pmid">{{Dergi kaynağı| yazar = Spilianakis CG, Lalioti MD, Town T, Lee GR, Flavell RA | titlebaşlık = Interchromosomal associations between alternatively expressed loci | journal = Nature | volumecilt = 435 | issuesayı = 7042 | pagessayfalar = 637–45 | yearyıl = 2005| doi = 10.1038/nature03574 }}</ref> [[Ökaryotik]] hücrelerde DNA'nın içinde bulunduğu [[kromatin]] kompleksi [[süpersarımlı DNA|süpersarımlı]] bir haldedir ve bunun sonucu olarak yapısında burkulmalar vardır; öyle bir şekilde katlanmıştır ki, aralarındaki nükleotit sayısı bakımından uzak olan promotör ve onların hızlandırıları, geometrik anlamda birbirlerine yakın olabilirler. Bu sayede hızlandırıcı, [[genel transkripsiyon faktörleri]] ve [[RNA polimeraz II]] ile etkileşebilir. Bazı hızlandırıcıların kontrol ettikleri genin promotöründen birkaç yüzbin baz çifti uzakta olduğu bulunmuştur. Hızlandırıcılar doğrudan promotöre bağlanmazlar, [[aktivatör (genetik)|aktivatör]] proteinler tarafından bağlanırlar. Aktivatör proteinler, [[aracı kompleksi]] ile (''mediator complex'') ile etkileşir, bu da polimeraz II ve genel transkripsiyon faktörlerini seferber edip transkripsiyonun başlamasını sağlar.
 
Bir hızlandırıcı düzenlediği genin [[Akış aşağı ve akış yukarı (DNA)|akış aşağı veya akış yukarıs]]ında yer alabilir. Doğrultuları ters çevrilse de işlevleri bozulmaz, bulundukları yerden kromozomda başka bir yere taşınsalar dahi gene gen transkripsiyonuna etki ederler. Hızlandırıcılar [[intron]]lar içinde de yer alabilir.
 
== Teoriler ==
Halen hızlandırıcıların gen ifadesinin nasıl arttırdığı hakkında iki farklı teori vardır:<ref name="msu">{{Dergi kaynağı| yazar = Arnosti DN, Kulkarni MM | titlebaşlık = Transcriptional enhancers: Intelligent enhanceosomes or flexible billboards? | journal = J. Cell. Biochem. | volumecilt = 94 | issuesayı = 5 | pagessayfalar = 890–8 | yearyıl = 2005| doi = 10.1002/jcb.20352| url = http://www.bch.msu.edu/faculty/arnosti/Arnosti&Kulkarni2005JCB.pdf}}</ref>
 
* Enhansozomlar - çok kooperatif, koordine etkimeyle çalışırlar ve bu yüzden kendilerine bağlanan proteinlerin bağlanmasını engelleyen noktasal mutasyonlar onuları çalışmaz hale gelirler.